Mutfağımızın en özel lezzetlerinden olan, neredeyse sevmeyeni bulunmayan pideyi yakından tanımaya ne dersiniz bugün?
Kendisini çok sevdiğimiz, kaşarlısından kavurmalısına, her türlü pide tarifine ayrı bir hayran olduğumuz doğrudur ama bu kez onun tariflerinden değil de geçmişinden söz edelim istiyoruz.
Eminiz, pidenin tarih boyunca başından geçenleri duyunca çok şaşıracak, ona olan hayranlığınızın bir kat daha artmasına tanıklık edeceksiniz.
Buyursunlar, pidenin başından neler neler geçmiş, birlikte öğrenelim.
Pidenin izinde midelerden gurultular yükselten nefis bir yolculuğa çıkmak isterseniz sizi hemen bu videoya doğru alarak başlayalım
Türk Dil Kurumuna göre pide, "Mayalı hamurdan yapılan, isteğe göre üzerine yumurta, kıyma, peynir, pastırma vb. konarak pişirilen, ince, yayvan yiyecek"
Pidenin kökeni ise oldukça eskilere dayanıyor tahmin edebileceğiniz gibi
Yunanca "pita" sözcüğünden türemiş olsa da standartlarını Osmanlı zamanında kazanmış pide
Öyle ki dünyanın ilk tüketiciyi koruma kanunu olarak bilinen "Kanunname-i İhtisab-ı Bursa" da dahi adı geçiyor pidenin
1502'de II. Bayezid tarafından çıkarılan bu kanunnameye göre pide ununun ekmek unundan daha saf olması, ince elekten elenmesi, üzerinde yeterince haşhaş bulunması ve gevrek pişirilmesi şart
Aynı kanunnamede "Yağlı pide normal pidenin yarısı kadar olur, yağlı pidenin 1 kilesine 1 okka tatlı yağ konularak üzerine haşhaş ekilmesi ve arı undan işlenmesi gerekir" şeklinde madde var
O zamanlar pideler genel olarak yuvarlak ve yassı olur formu daha çok pizzaya benzermiş
Bizim daha aşina olduğumuz ince, uzun formuna daha sonraları kavuşmuş pide.
Pide, Osmanlı mutfağının etkisiyle o dönem oldukça gelişmiş, içine kıyma, kavurma, sucuk, pastırma, peynir gibi lezzetler girmiş
Hatta Amerika'nın keşfinden sonra pide yapımında patates, domates ve biber gibi lezzetler de çokça kullanılmaya başlanmış
16. yüzyılda ise pidenin ıspanaklısı pek makbulmüş
Fatih Sultan Mehmet içinse özellikle peynirlisi ve kabaklısı bolca yapılırmış
Pideye yumurta ilave etmek de o zamanlardan gelen bir alışkanlık olmuş
Pidenin yuvarlak hali hep açık olarak sunulsa da ince-uzun hali, açık ve kapalı olarak iki farklı şekilde sunuluyor bildiğiniz gibi
Aynı malzemelerden yapılmalarına, hatta aynı fırında pişmelerine rağmen açık ve kapalı pideler farklı lezzetlerde oluyor
Günün her saatinde ve her yemeğin yerine yenebilmesi de pidenin bu denli sevilmesinde en önemli etkenlerden tabii

İşte pidenin bugüne dek başından geçenler, onun hakkında belki de hiç duymadığınız hikayeler kısaca böyle.
Kaynak: Araştırmacı Yazar Kutsi Akıllı
Yorumlar
0