Böğürtlen

Meyvesi dut ve ahududu ile benzerlik gösteren böğürtlen; ülkemizde mormorik, diken çileği, karamama, alik, tilki üzümü, gürüzüm, kedi dutu, diken dutu ve yabani dut olarak da bilinir. Ormanlık, fundalık yerlerde, yol kenarlarında, bahçelerde doğal olarak yetişir. Sürüngen formda olan türleri olsa da genelde boyu 3 metreye varır. Meyve taneleri tatlı veya ekşi olabilir. Aromatik özelliğinin yanı sıra meyveleri etli ve suludur. Başta Asya ve Avrupa olmak üzere kuzey yarım kürenin ılıman bölgelerinde yetişebilir. Ülkemizde Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yabani olarak yetişir. Son dönemlerde bahçelerde dikensiz böğürtlenler yetiştirilmektedir. Salkım halinde beyaz ve pembe çiçekleri vardır. Bu çiçekler yaz sonunda meyveye dönüşür. Tazesi meyve olarak tüketilebilen böğürtlen, koparılmasının ardından kısa sürede bozulan bir meyvedir. Dondurularak ya da kurutularak muhafaza edilebilir. Rubus fruticosus dışında rubus argutus, rubus ursinus ve rubus caesius adında türleri bulunur.

Böğürtlen hangi alanlarda kullanılır?

Meyvesi çiğ olarak yenilebilen böğürtlen, kurutulmuş halde müsli, mısır gevreği, çerez gibi birçok yiyeceğin içerisinde yer alabilir. Sıkılarak elde edilen suyundan meyve suyu, şerbet ve şurup gibi içecekler üretilir. Böğürtlenden sirke, marmelat, reçel ve pekmez yapımında yararlanılabilir. Pasta, dondurma ve yoğurtlara lezzet katması için böğürtlen eklenebilir. Böğürtlen çayı yapımında yapraklarıyla birlikte değerlendirilir. Böğürtlen şarabı ve likörü gibi içkilerin yapımında kullanılır. Bunların dışında ilaç üretiminde de böğürtlenden faydalanıldığı görülür.

Böğürtlenin içerdiği vitamin ve minareller nelerdir?

Meyvesi lifli olan böğürtlen etken madde olarak yoğun olarak meyve şekerleri içerir. İçeriğinde organik asitler, sitrik asit ve folik asit vardır. A, C, E ve B vitamini yönünden zengindir. Protein ve karbonhidrat özelliği vardır. Pektin, tanen, flavonit, iyot, demir, magnezyum ve mangan diğer etken maddelerindendir.

Böğürtlenin faydaları nelerdir?

-Böğürtlen sadece meyvesiyle değil, yaprak ve köküyle de ağrı kesici ve şeker düşürücü bir bitkidir.

-Hemoroit ve benzer mayasıl rahatsızlara iyi gelir.

-Adet döneminde kanamayı yavaşlatır.

-Beyin fonksiyonlarının gelişmesinde yardımcı olur.

-Hamile kadınlarda düşük riskini azaltır. Sırtı kuvvetlendirir.

-Kanserli hücrelerin büyümesini yavaşlatır.

-Çiğ olarak tüketildiğinde ya da gargarası yapıldığında ağız içi sağlığında yararlıdır.

-Kandaki glikoz oranını düşürücü etkisi vardır. Bu nedenle şeker hastalarının kullanması önerilir.

-Yüksek tansiyonu azaltır.

-Sindirim sisteminin onarılmasına yardımcı olur.

-Zarar gören dokuları yeniler.