Doktor Tavsiyeleriyle: Diyabet Hastalığı Nedir, Tedavisi ve Belirtileri Nelerdir?

• Dünyada diyabet hastalığı ve istatistikler

Uluslararası Diyabet Federasyonu'na (IDF) göre dünyada 382 milyon diyabetli var. Yıl 2035 olduğunda ise bu rakamın 592 milyona çıkması, yani her 10 kişiden birinin diyabet hastası olması bekleniyor. Günümüzde ise yaklaşık 316 milyon kişi diyabet hastası olmaya aday durumda.

Bu rakamın yeni nesilde 500 milyona ulaşabilecek olması, oldukça endişe verici bir tabloya da işaret ediyor aslında. Bununla birlikte, dünyada diyabet tanısı almamış yani gizli diyabet hastası olduğu düşünülen hatırı sayılır bir popülasyon olduğu endişeyi daha da arttırıyor.

Türkiye'de ise her 100 kişiden yaklaşık 14’ü diyabet hastası.

• Diyabet hastalığı tedavisi nasıl olur, diyabet nasıl önlenebilir?

Diyabet vakalarının çoğunluğu ve diyabetin ciddi komplikasyonları, sağlıklı yaşam tarzının benimsenmesi ile önlenebilir. Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun 14 Kasım Dünya Diyabetliler Günü’ne özel 2014 yılı için sloganı; “Diabetes: Protect Our Future / Diyabet: Geleceğimizi Koruyalım”. Bu sloganda anlatılmak istenen, diyabet tanısı almış hastaların, sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve egzersiz ile kaliteli yaşam standartlarını sürdürmeleri ve böylece geleceklerini korumalarıdır.

2014 Dünya Diyabet Günü kampanyasının anahtar mesajları ise şöyle:

• Kolay hazırlanan sağlıklı yiyecekler seç.
• Sağlıklı beslen: Doğru seçimler yap.
• Sağlıklı beslenme kahvaltı ile başlar.

• Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet nedir, kimlerde görülür?

Diyabet hastalığının iki farklı tipi vardır. Bunlar Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet olarak adlandırılır.

Tip 1 Diyabet, her yaşta gelişebilmekle birlikte, yaygın olarak gençlerde görülür. Diyabetin bu tipinde pankreas hücreleri tamamen yok olmuştur ve insülin üretimi yoktur. Tip 1 Diyabet olan kişiler insülin enjeksiyonu uygularlar.

Tip 2 Diyabet ise; genellikle yaşlı kişilerde görülmekle birlikte, günümüzde genç yetişkinlerde de görülme sıklığı artmıştır. Hatta bazen çocuklarda bile görülebilmektedir. Tip 2 Diyabet, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite ile kontrol altına alınabilir. Genellikle ilaç tedavisi uygulanır, ancak gerekli olduğunda Tip 2 Diyabet hastaları da dışarıdan insülin enjeksiyonu yapmak zorunda kalabilirler.

Tip 1 Diyabetin nasıl oluştuğu hakkında bilinenler oldukça sınırlıdır. Ancak Tip 2 Diyabet hastalığının nasıl geliştiği ile ilgili bilgiler oldukça belirgindir. Ailesinde diyabet hastası olan, kilolu, şişman, 40 yaş ve üzerinde olan ve hamilelik sırasında gebelik diyabeti yaşayan kadınlar risk altındadır.

Diyabetin en önemli ilacı sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizdir

Diyabetli kişiler, eğer beslenmelerine ve egzersiz düzeylerine dikkat ederlerse, normal şekilde hayatlarına devam edebilirler. Tam tersine eğer diyabetli kişi yaşam tarzını olumlu olarak değiştirmezse; kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları, körlük ve sinir sistemine ait nörolojik problemler oluşabilir.

Bu hastalıkların önlenebilmesi için, diyabet hastasının kan şekerini ve kan basıncını kontrol altında tutması çok önemlidir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, düzenli egzersiz ve normal ağırlık düzeyinde olmak diyabetin oluşumunu önler ya da geciktirir.

• Diyabetli kişiler için beslenme ve diyabet diyeti

Diyabetik hastaların diyet tedavisi (tıbbi beslenme tedavisi), diyabetin yaratacağı hastalıkları önlemek ve yaşam kalitesini sürdürmek için en önemli tedavidir. Diyabet diyeti kişiye özel olarak hazırlanır. Ancak genel olarak yapılması gerekenler şöyle özetlenebilir:

Diyabetli hastaların kesinlikle yememesi gereken bir yiyecek yoktur. Önemli olan miktarlar ve ne sıklıkta yenildiğidir. Bazen şekerli ve yağlı besinler de diyetin bir parçası olabilir. Burada önemli olan dengenin sağlanmasıdır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları ile kan şekeri düzenini sağlamak yaşam kalitesini arttırır.

• Diyabetli kişiler için tarifler

Diyabetli hastalar ya da kilo kontrolüne dikkat eden okuyucularımız için; biri tatlı, biri tuzlu olmak üzere doğru pişirme yöntemleriyle hazırlanan iki tarife yer verelim.

Fırında karnabahar mücveri

Kısa sürede haşlanan karnabaharlar, rendelenmiş kabak, yarım yağlı beyaz peynir ve yeşillikler ile harmanlandıktan sonra tavada kızaran derin yağ yerine fırında dinlenmeye çekiliyor. Ortaya hafif, içi sulu, dışı çatır bir sebze şöleni çıkıyor.

Sizi bir dilim ızgara etin yanına alalım: Fırında karnabahar mücveri tarifi 

Fırında şekersiz kabak tatlısı

Bal kabağını fırın poşetinde pişiriyoruz. Evet yanlış okumadınız, toz şeker eklemeden az su ilavesiyle fırında pişen bal kabaklarına son dokunuşu agave şurubu ile yapıyoruz. Kan şekerini düzenlemesi adına toz tarçın ilavesiyle servis edebilirsiniz.

Tatlı yemekten korkmayın: Fırında kabak tatlısı tarifi