Gelincik mantarı 5 - 15 cm. çapında, şapkası huni biçiminde olan, turuncu ve kırmızıya çalan renkte, yenebilir bir mantar türüdür. Kestane, meşe, ıhlamur ve seyrek de olsa çam ormanlarında, ağaç dibinde açık alanda yetişir. Renginden dolayı kolay fark edilir. Öbekler halinde bulunur. Botanik biliminde adı "amanita caesarea", yani Sezar mantarıdır. İmparator mantarı, sarı göbek veya gelin mantarı olarak da bilinir.
Ülkemizde yöresel olarak bilinip kullanıldığından, yerel pazarlar dışında ekonomik olarak çok da değerli bir mantar sayılmaz. Oysa Avrupa'da kilosu 100 Euro'ya kadar satıldığı bilinmektedir. Gelincik mantarı tıpkı kuzu göbeği, istiridye mantarı, borazan mantarı ve şitake gibi besleyici bir türdür.
NOT: Piyasada satılan kültür mantarları dışında doğadan toplayacağınız mantarların zehirli ya da yenilebilir olup olmadığını ayırt etmek zor olduğundan sadece uzmanlar ya da bilirkişiler tarafından toplanması gerekmektedir. Burada yazılanlar bilgilendirme amaçlıdır.
Mevsimi nedir, nerede yetişir?
Ülkemizde Şile'den başlayarak Batı Karadeniz boyunca, özellikle sahile yakın yerlerde yetişir. Bolu ve çevresi de önemli yetişme alanlarındandır. Bahar mantarıdır. Bahar yağmurlarının ardından açan güneşle beraber büyümeye başlar, yaz aylarında olgunluğa ulaşır ve eylül ile kasım arasında hasadı yapılır.
Gelincik mantarının püf noktaları nelerdir?
Burada en dikkat edilecek nokta mantarların öldürücü oranda zehirli olabileceği konusudur. Marketlerde satılan kültür mantarları dışında kalan mantarlar, doğadan toplanarak yenir. Bu yüzden tanınmayan, zehirli olmadığından emin olunmayan mantarlar toplanmamalı ve yenilmemelidir.
Gelincik mantarı ailesinde de zehirli mantar türleri olduğundan, çok dikkatli toplanıp tüketilmelidir. Ancak özellikle Anadolu pazarlarında satılan mantarların, yüzlerce yıllık bilgi birikiminden süzülerek geldiği için, güvenle tüketilebileceği düşünülmektedir.
Gelincik mantarı nasıl pişirilir?
Tadı keskin, kuvvetli ve lezzetli bir mantardır. Gelincik mantarı en çok soğanlı kavurma olarak yapılır ve tüketilir. Ancak diğer mantar çeşitlerinin kullanıldığı her yerde gelincik mantarı da kullanılabilir. Çorbalarda, böreklerde, makarna soslarında keskin tadıyla fark yaratır.
Gelincik mantarının faydaları nelerdir?
- Bol miktarda A, C, D vitaminleri içerir.
- 100 gramında 20 - 40 kalori bulunur.
- Bağırsakların çalışmasın sağlar.
- İçerdiği lentinan maddesi sayesinde tümörleri azalttığı düşünülmektedir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir. Beyin kanamalarını, damar sertliğini önleyici, kolesterolü düşürücü etkisi vardır.
Yorumlar
2