Boletaceae familyasından gelen ayı mantarı, yenebilen lezzetli ve etli bir mantar türüdür. Halk arasında “çörek mantarı”, “bolet mantarı” isimleriyle de bilinmektedir. Ülkemizde yaygın olarak yetişen ayı mantarının etli şapka kısmı, sap kısmından daha koyu renklidir.
Şapka kısmı 10-20 cm genişliğe ulaşmakla birlikte yarım küre şeklindedir. Her bölgede sıkça rastlanmasına rağmen fazla rağbet görmeyen ayı mantarı, özellikle Fransız ve İtalyan mutfağında önemli bir yere sahiptir.
Ayı mantarı nerelerde yetişir?
Ayı mantarına, haziran – kasım ayları arasında özellikle Karadeniz Bölgesi'nde sıkça rastlanmaktadır. Meşe, kayın, çam gibi ağaçların altında ve çevresinde görülebilmektedir. Bunun yanında yol kenarlarında, asitli topraklarda da ayı mantarına rastlanabilmektedir.
Büyümesinde ayın büyük etkisi olan ayı mantarı, toplandıktan sonra ortalama 8 saat içinde tekrar yetişmektedir. Ayı mantarının değeri ülkemizde yavaş yavaş anlaşılmakla birlikte marketlerden, yöresel pazarlardan, organik ürün satışı yapan alışveriş sitelerinden temin edilebilmektedir.
Ayı mantarının içerdiği vitamin ve mineraller nelerdir?
Ayı mantarının büyük bir kısmı sudan oluşmaktadır. Bu nedenle diyet yapanlar için mantar büyük önem taşımaktadır. 20-40 arası kalori değerine sahip olan ayı mantarı, düşük yağ ve karbonhidrat değerleri içerdiği için kalp ve damar hastalarının tüketmesi tavsiye edilmektedir.
Potasyum, fosfor, kalsiyum ve demir mineralleri yönünden zengin olan ayı mantarı; B1, B2, B3, B5 ve B7 vitaminleri sayesinde çocukların gelişiminde rol oynamaktadır. Bünyesinde barındırdığı zengin folik asit bakımından kansızlık hastalığına iyi gelebilmektedir.
Ayı mantarı toplarken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Yabani olarak yetişen mantarların zehirli ya da yenilebilen mantar olduğunu ayırt etmek zor olduğu için, uzman kişilerce toplanmalıdır. Renginden ve görünüşünden emin olmadan mantar toplanmamalıdır. Çünkü benzer görünüşe ve renge sahip farklı mantar türleri bulunabilmektedir.Ayı mantarları sinek larvaları tarafından işgal edilebilen bir mantar türüdür. Bu nedenle toplandıktan sonra dikkatle incelenmelidir.
Fazla büyük ya da az gelişmiş mantarlar toplanmamalıdır. Hayvanlar tarafından ısırılmış ya da topraktan koparılmış mantarlar toplanmamalıdır.Ayı mantarı hızlı bozulabildiği için toplandığı gün tüketilmelidir. Pişirilerek tüketilebilen ayı mantarı, çiğ yendiğinde ishal, mide bulantısı ve kusmaya sebep olabilmektedir. Bu durumda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Yorumlar
0