Neredeyse her gün karşımıza yepyeni bir diyet, sıra dışı bir beslenme düzeni çıkıyor, "Adı neymiş, nasıl yapılıyormuş, ne gibi sonuçlar alınıyormuş?" gibi aklımızda oluşan soruların daha hepsine cevap bulamamışken modası geçmiş, üzerine çok daha yeni diyetler çıkmış oluyor.
Ama neredeyse hepsinde benzer bir özellik bulunuyor, diyetlerin, sağlıklı beslenme programlarının birçoğu yağlardan uzak durulması gerektiğini söylüyor.
Ancak yine son zamanlarda çıkan paleo diyeti ve ketojenik diyet gibi diyetlerle birlikte beslenme dünyasının korkulan adamı olan yağ yerini karbonhidrata bıraktı bildiğiniz gibi.
Birçok insanı şaşırtan ve yıllardır süregelen ezberleri bozan bu gelişmede doğal olarak şu soruyu sordurtmaya başladı: Hangisi daha sağlıklı: Düşük yağlı bir diyet mi yoksa düşük karbonhidratlı bir diyet mi?
Buyurunuz, bir bir anlatalım.
Yeni araştırmalara göre karbonhidratlar insan sağlığı için yağlardan daha tehlikeli olabiliyor
Dünyaca ünlü araştırmalardan İleriye Yönelik Kırsal Kentsel Hastalık Oluşum İncelemesi (PURE) raporuna göre, karbonhidratların özellikle kardiyovasküler hastalıklara yol açma konusunda yağlardan daha tehlikeli. Araştırma oldukça geniş kapsamlı bir şekilde, 18 ülkede yaşayan 35 ila 70 yaş arasındaki 135.335 kişinin bilgileriyle yapılmış ve bu süreçte araştırmacılar 5.796 kişinin öldüğünü ve bu ölümlerin 4.784’ünün kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle gerçekleştiğini gözlemlemiş.
Bunu daha detaylı bir şekilde incelediklerinde ise araştırmacılar şöyle bir sonuç elde etmiş: Yüksek karbonhidrat içeren (yani günlük alınan kalorinin yüzde 77’sinin karbonhidratlardan geldiği) beslenme programlarına sahip insanların, günlük alınan kalorinin yüzde 46’sını karbonhidratlardan alan bireylere oranla %28 daha fazla ölüm tehlikesi altında olduğunu gösterdi. Kalori alımlarının yüzde 35’ini yağlardan sağlayanlar ise daha az yağ tüketenlere oranla daha düşük ölüm riskine sahip.
"Bu araştırma, birçok diyet programının değişmesi gerektiğini gösteriyor"
Yapılan araştırma, gözlem ve varılan sonuçlar dünyada büyük yankı uyandırınca birçok beslenme uzmanı ve diyetisyen de dahil olmak üzere konunun uzmanları kalıplaşmış diyet kurallarının değişmesi gerektiğini söylemeye başlamış. Örneğin Araştırmacı Mahshid Dehghan’a göre diyet kurallarının bu yeni bulgulara göre değişmesi gerekiyor. Ona göre yağlar üzerine olan kısıtlamaların daha esnek hale getirilmesi ve karbonhidrat alımını kısıtlayacak diyetlere yönelmek çok daha doğru bir tercih.
Sağlıklı Beslenme Uzmanı Karen Ansel’e göre de aldığımız kalorilerin yarısından azı karbonhidratlardan gelmeli ama ortalama bir insan genel olarak bu seviyelerde karbonhidrat almıyor, çok daha fazlasını alıyor. Ansel konuyla ilgili uyarısını yapmadan da geçmiyor: "Eğer karbonhidratlar diyetinizin büyük bir kısmını oluşturuyorsa bunu bir an önce azaltmalısınız."
"Ama tüm karbonhidrat alımını kesmek de yanlış"
Araştırmacılar, vardıkları bu sonuç sonrası karbonhidratların yağlardan daha tehlikeli olduğunu söylese de gerekli uyarılarda bulunmayı ihmal etmiyor ve şöyle diyorlar: "Ama tüm karbonhidrat alımını kesmeye çalışmayın. Bu çalışmada incelenen kişilerin çoğunluğu düşük ve orta gelirli ülkelerden seçilmişti ve bu ülkelerde insanlar bol bol işlenmiş karbonhidrat yiyordu. Yani aldığınız karbonhidratın şekli, işlenmiş veya işlenmemiş oluşu da çok önemli. Yararı olmayan işlenmiş karbonhidratlarla, besleyici değeri yüksek tahıl, meyve, sebze gibi karbonhidrat bazlı yiyecekleri yemek arasında çok büyük fark var.”
Amerikan Kalp Derneği’ne göre yaşam tarzınızı değiştirerek kalp hastalıklarının yüzde 80’inin önüne geçebilirsiniz. Eğer karbonhidrat alımınızı kesmek istemiyorsanız Sağlıklı Beslenme Uzmanı Ansel şöyle bir öneride bulunuyor: “Bir numaralı hedefiniz işlenmiş karbonhidratlardan işlenmemiş ya da daha az işlenmiş karbonhidratlara geçmek olmalı. Eğer bunları kesip yağ açısından zengin ve sağlıklı yiyecekleri tüketirseniz çok daha sağlıklı beslenmiş olursunuz."
Sonuç: Yüksek yağlı ve düşük karbonhidratlı diyetler çok daha sağlıklı bir tercih
Yapılan son araştırmaları anlattığımıza göre geçelim sonuca. Uzmanlar, ketojenik diyet gibi düşük karbonhidratlı ama nispeten yüksek yağlı diyetlerin popülerleşmeye başlamasının bir tesadüf olmadığını, bunların günümüz koşullarında çok daha sağlıklı tercihler olduğunu söylüyorlar ve durumu şöyle açıklıyorlar: "Ketojenik diyeti muhakkak duymuşsunuzdur. Bu diyet ketosis denilen süreçten türetilmiştir. Ketosis vücudunuz karbonhidrattan yoksun kaldığında karaciğerinizin keton cisimciklerine ve yağ asitlerine dönüşmesiyle oluşur. Bunlar bir enerji kaynağı olarak kullanılabilir ama ketosise ulaşmak için tükettiğiniz kalorilerin çoğunluğu yağlardan gelmelidir.
Örneğin mevcut diyet kurallarına göre alınan kalorilerin yüzde 35’inin yağlardan gelmesi iyidir. Eğer çok fazla aşırı işlenmiş karbonhidrat ve çok düşük yağ tükettiğiniz bir diyet programı uyguluyorsanız acilen diyetinizi değiştirmeniz gerekir."
Bu yazı genel bilgilendirme amaçlıdır, reçete niteliği taşımaz. Bir beslenme uzmanı ve/veya diyetisyene danışmadan hiçbir beslenme programını ya da diyeti uygulamamalısınız. Ciddi, kronik bir rahatsızlığı olanların kendi doktorlarına da danışmaları gerektiğini hatırlatalım.
Yorumlar
0