Yüzyıllar ötesinden gelip, mutfakların olmazsa olmazı haline gelen gereçlerden, bıçaklardan bahsedeceğiz bu kez sizlere. Keserken, doğrarken, şekil verirken kullandığımız, demirbaş olarak nitelendirdiğimiz bıçaklar hakkında da aslında çok az şey biliyoruz. Farklı farklı birçok çeşide sahip olmalarının yanında, nasıl temizlenmeleri gerektiğine, ömrünün nasıl daha uzun olacağına dair posterini yapıp, duvara asmamız gereken önemli hususları var.
Öyleyse profesyonelinden acemisine herkesin bıçak hakkında bilmesi gerekenleri bir bir anlatıyoruz. Buyursunlar.
Her birinin görevi farklı: Bıçak çeşitleri ve alırken dikkat edilmesi gerekenler
Bıçakların çeşitleri ve alırken dikkat edilmesi gerekenlerle başlayalım. Bıçak diyerek geçmez olmaz. Uzun seneler mutfakta onları verimli bir biçimde kullanabilmek için kaliteli olmaları, amaçlara uygun kullanılmaları ve bakılmaları gerekiyor. Gelin şimdi şef bıçağından meyve bıçağına, sıyırma bıçağından peynir bıçağına kadar evimizin olmazsa olmazı olan (olması gereken) bıçakları daha yakından tanıyalım.
Uzun seneler dostunuz olacak: Şef bıçağı
Mutfağın en vazgeçilmezlerinden olan bıçaklardan başlayalım çeşitlerini bir bir tanımaya. İlk konuk hiç şüphesiz ki şef bıçakları. Farklı model ve boyutlarıyla karşımıza çıkan bu bıçaklar, kolay tutuşlu sapları ve keskinlikleriyle nam salmış. Evinizde olmak için ise nedeni çok. Siz onu incecik maydanoz kıymak için, yeri geldiğinde et doğramak için, kimi zaman tam boyutlarında sebzeler doğramak ve daha birçok amaç için kullanabilirsiniz. Üstelik kaliteli olandan aldığınızda da mutfağınızdan uzun yıllar en yakın arkadaşlarınızdan biri olacak.
Alırken birkaç hususa dikkat etmek şart. Örneğin; bıçağı elinize aldığınızda elinize ağır gelip gelmiyor oluşu, dengesi ve rahat tutuşlu olmasına özen göstermeli. Bunun dışında kolay temizlenebilir, su lekesi bırakmayan bir yapısının olması da çok önemli. Alırken paslanmaz çelikten 15 - 20 cm'lik olanları tercih ederseniz mufakta daha çok işinize yarayacaktır.
Mükemmel dilimli ekmekler, sebzeler için: Ekmek bıçağı
Bir diğer olmazsa olmaz hatta demirbaş sayılan bıçak ise ekmek bıçağı diğer bir tabirle tırtıklı bıçak. Sadece ekmek keserken değil, hassas ürünlerin kesiminde başka hiçbir bıçağın yapamayacağı bir performans gösterir. Hamur işi ürünlerin kesiminden domates, şeftali gibi yumuşak meyvelerin kesimine kadar birçok ürünün kesiminde kullanılıyor. Ancak jülyen ya da küp küp doğranmak istenen sebzelerde ya da ince ince kıyılmak istenen otlarda elverişli bir sonuç alamayabilirsiniz.
Tıpkı şef bıçaklarında olduğu gibi onun da eldeki dengesi, ağırlığı ve tutuşu çok çok önemli. Bir de dişlerinin orta aralıkta olmasına ve keskin olmasına özen gösterin.
Şef bıçağına alternatif: Santoku bıçağı
Santoku diye bilinen ve klasik şef bıçaklarına nazaran eğimi daha düşük, gövdesi daha yassı bir bıçak türü daha var. Japonca'da üç katlı anlamına gelen bu bıçak, kesme, doğrama ve dilimleme amacıyla kullanılıyor. Şef bıçaklarına nazaran kesme tahtasına daha dik inen bu bıçaklar özellikle nane, maydanoz gibi yeşilliklerin kıyılmasına uygun. Ayrıca incecik dilimlenmiş sebzelerin en rahat yolu da santoku bıçaklardan geçiyor.
Alırken gövdesinin daha geniş olmasına, kesim yapan kısmının daha az eğimli olmasına ve tutuşunun kolay olmasına özen gösterin deriz.
Sadece meyve kesmiyor: Meyve bıçağı
Minik cüsseleri, renkli saplarıyla evlerin bir diğer tanınan yüzüdür meyve bıçakları. Elmadan muza, şeftaliden eriğe birçok meyveyi çok keskin olmayan yüzeyi ve rahat hareket sağlayan yapısıyla kesen meyve bıçaklarının işlevi bununla sınırlı değil. Mutfağında çok minik boyutlarda sebzeler ya da meyveler kesmek isteyen, minik çekirdekleri iz bırakmadan çıkarmak isteyenler rahatlıkla meyve bıçaklarını kullanabilirsiniz.
Meyve bıçakları alırken seramik çelik, paslanmaz ya da seramik yüzeyli olanları tercih edebilirsiniz. Plastik olanları tercih edecekseniz keskin olmasına özen gösterin.
En estetik bıçak: Peynir bıçağı
Peynir bıçakları birçok mutfakta rastlamadığımız ama özellikle farklı şekilleriyle en zor kesilen peynirden en yumuşak peyniri dahi özenle kesmeye yarayan bir bıçak çeşidi. Farklı farklı modelleri mevcut. Her birinin görevi birbirinden farklı olsa da normal bıçaklara nazaran daha çok eğimli olma özelliği taşıyorlar. Bizce evde en çok kullandığınız (sert ya da yumuşak) peynir çeşidine uygun olan, mermer saplı peynir bıçaklarını tercih edin.
Sert vuruşlar için: Kasap bıçağı
Gelelim et kesmek için özel olarak yapılan boyları 20 cm ve daha üzeri olan kasap bıçaklarına. Düz kesim ve keskin bir yapıya sahip olan bu bıçaklar, farklı çeşitlerde bulanabiliyor. En büyük özellikleri eğimsiz olmaları ve çok keskin bir yapıya sahip olmaları. Bu nedenle kullananların oldukça dikkatli bir biçimde kullanmaları gerekiyor.
Alırken paslanmaz çelikten, sert yapılı, dayanıklı ve eğimsiz olmalarına özen gösterin.
İnce işler ondan sorulur: Sıyırma bıçağı
İnce işler tam olarak sıyırma bıçaklarından sorulur desek abartmış olmayız. Deri çıkarma, kılçıklardan arındırma gibi dikkat ve keskinlik gerektiren işler için tasarlanmış bu bıçaklar ince gövdeleriyle tanınıyor. Alırken diğer bıçaklara nazaran daha ince ve keskin olmalarına özen gösterin.
Özellikle paslanan bıçaklar: Bıçaklar nasıl temizlenir? Nasıl parlatılır?
Bıçakların mutfaktaki ömürlerini uzatmanın tek yolu onlara iyi bakmak. Olması gerektiği gibi temizlenmedikleri sürece bıçaklar paslanabilir, üzerinlerinde su lekeleri oluşabilir ve keskinliklerini kaybedebilirler. Bunların önüne geçmek ve hatta paslanmış rengi gitmiş bıçaklarınızın da eski kalitesine geri döndürmek için birkaç yol var.
Öncelikle bıçaklarınızı temizlerken tel gibi sert yüzeyli temizleyeciler kullanmamaya özen gösterin. Özellikle ahşap saplı ve seramik yüzeyli bıçakları bulaşık makinesinde yıkamamaya özen gösterin. Çelik yüzeyli bıçaklarınızı bulaşık makinesinde yıkarken bulaşık deterjanı koyduğunuz göze bir miktar sirke ilave edin. Bu onların hem daha iyi temizlenmesine hem de daha parlak olmasını sağlayacaktır. Bazı bıçakların kullanma talimatlarında özellikle yıkanmamaları gerektiği yazar. Silerek kullanmanız gereken bıçaklar olabilir, bu nedenle kullanım biçimlerine mutlaka dikkat edin.
Hem parlatmak hem de paslanmış bıçaklara yeniden kullanabilir hale getirmek için en etkili yolların başında limon-karbonat karışımı geliyor. Yarım limonunun suyunu 1 çay kaşığı kadar karbonatla karıştırarak bir minik sprey şişesinin içerisine aktarın. Bıçağınızın üzerine sıkın ve 5-10 dakika beklettikten sonra temiz, yumuşak yüzeyli bir bezle silin. Bıçağınız daha parlak ve paslarından arınmış hale gelecektir. Ayrıca gümüş bıçakları daha parlak hale getirmek için diş macunu da kullanabilirsiniz. Bizden söylemesi.
Körelmelere son: Bıçaklar nasıl keskinleşir?
Bıçaklarla ilgili bir diğer sorun ise zamanla keskinliklerini yitirmeleri ve körelmeleri. Körelmelerin önüne düzgün temizlemekle önüne geçebiliriz. Ancak körelen bıçakları da eski hallerine döndürmek mümkün. En kesin çözüm bileme taşı ya da bileme çubuğu kullanmak. Ama evinde bu aletlere sahip olmayanlar içinde farklı yollar mevcut.
Eskilerden kalan bir yöntemi anlatarak başlayalım. Keskin bir bıçağı, keskin olmayan bir bıçağa yaklaşık 5-8 dakika arasında sürterek daha keskin hale getirebilirsiniz. Bıçaklarınızı porselen tabak ya da bardak altında bileyerek daha keskin hale getirebilirsiniz. Onları daha verimli kullanabilmenin yolları işte bu bilgilerden geçiyor.
Bilelim, bıçaklarımız daha uzun ömürlü ve kullanışlı olsun. 
Yorumlar
0