<p>Bilimsel adı Lepista Nuda olan cincile mantarı, 5-10 cm uzunluğundaki sap kısmı ve menekşe rengindeki şapkası ile tanınır. Cincile mantarının düz veya içe doğru kıvrık şapkasının rengi olgunlaştıkça kahverengiye döner. Mantarın çomak şeklindeki şişkin tabanı ise leylak rengindedir. Cincile mantarı halk arasında mavi cincile veya mor mantar ismi ile tanınır.</p>
<h2>Cincile mantarı nerede yetişir?</h2>
<p>Köknar ormanlarında ve iğne yapraklı ormanlarda bulunan cincile mantarı, ilkbahar mevsiminin sonları ile haziran ayının başlarında yetişir. Taze cincile mantarlarının ortası biraz çökük olur ve bazı yörelerde ekim ayına kadar bulunabilir.</p>
<p>Çürükçül bir mantar olduğu için çayırlarda, otların arasında ve çürümüş yaprak yığınları arasında büyüyen cincile, kümeler halinde yetişir. Küçük bir yapıya sahip olduğu için bulunması zordur. Cincile mantarı toplanırken çam mantarında olduğu gibi gövdesinden bükülüp kökünden koparmak gerekir.</p>
<h2>Cincile mantarının temizlenmesi ve saklanması</h2>
<p>Cincile mantarı böcekleri ve sinekleri çekmediği için temizlenmesi oldukça kolay bir mantar türüdür. Topraktan sökülen mantarın sap kısmı, şişkin tabanından kesilir ve şapkası fırça ile temizlenir. Temizlenen mantarlar hava sirkülasyonu olan bir fırında kurutularak kavanozlarda saklanabileceği gibi buzlukta da saklanabilir.</p>
<p>Cincile mantarı buzlukta saklanacak ise küçük parçalara bölünür ve tuzlu suda haşlanır. Haşlanan mantarlar süzüldükten sonra buzdolabında veya derin dondurucuda bir yıl saklanabilir.</p>
<h2>Cincile mantarının pişirme yöntemi nedir? Nasıl pişirilir?</h2>
<p>Kendine özgü aromatik kokusu ile mutfakta oldukça geniş bir kullanıma sahip olan cincile mantarı, kuvvetli bir tada sahiptir. Kuvvetli tadı nedeniyle birkaç dakika haşlanması gereken cincile mantarı, salçalı yemek olarak hazırlanır. Aynı zamanda tereyağı ile sotelenerek makarna soslarına katılan cincile mantarı, mangalda pişirilerek yenir. Farklı yörelerde ise çorbası yapılan cincile mantarı, soğanla sotelenerek kavurma yapılır.</p>
<p>Bolu mutfağında kuşbaşı etle birlikte pide ve börek gibi hamur işlerinde iç malzeme olarak kullanılır. Cincile mantarı börek dışında Kastamonu mutfağına özgü üçürdüm pilavının ana malzemesidir. Cincile mantarı sert bir tada sahip olduğu için hassas bünyeli kişilere dokunabilir. Özellikle çiğ olarak yenildiğinde zehirlenmelere neden olur. Alerjik ve hassas bünyeli kişilerin tüketmeleri tavsiye edilmez.</p>


cincile-mantari-sozluk-2021

SÖZLÜK

Cincile Mantarı

<p>Bilimsel adı Lepista Nuda olan cincile mantarı, 5-10 cm uzunluğundaki sap kısmı ve menekşe rengindeki şapkası ile tanınır. Cincile mantarının düz veya içe doğru kıvrık şapkasının rengi olgunlaştıkça kahverengiye döner. Mantarın çomak şeklindeki şişkin tabanı ise leylak rengindedir. Cincile mantarı halk arasında mavi cincile veya mor mantar ismi ile tanınır.</p> <h2>Cincile mantarı nerede yetişir?</h2> <p>Köknar ormanlarında ve iğne yapraklı ormanlarda bulunan cincile mantarı, ilkbahar mevsiminin sonları ile haziran ayının başlarında yetişir. Taze cincile mantarlarının ortası biraz çökük olur ve bazı yörelerde ekim ayına kadar bulunabilir.</p> <p>Çürükçül bir mantar olduğu için çayırlarda, otların arasında ve çürümüş yaprak yığınları arasında büyüyen cincile, kümeler halinde yetişir. Küçük bir yapıya sahip olduğu için bulunması zordur. Cincile mantarı toplanırken çam mantarında olduğu gibi gövdesinden bükülüp kökünden koparmak gerekir.</p> <h2>Cincile mantarının temizlenmesi ve saklanması</h2> <p>Cincile mantarı böcekleri ve sinekleri çekmediği için temizlenmesi oldukça kolay bir mantar türüdür. Topraktan sökülen mantarın sap kısmı, şişkin tabanından kesilir ve şapkası fırça ile temizlenir. Temizlenen mantarlar hava sirkülasyonu olan bir fırında kurutularak kavanozlarda saklanabileceği gibi buzlukta da saklanabilir.</p> <p>Cincile mantarı buzlukta saklanacak ise küçük parçalara bölünür ve tuzlu suda haşlanır. Haşlanan mantarlar süzüldükten sonra buzdolabında veya derin dondurucuda bir yıl saklanabilir.</p> <h2>Cincile mantarının pişirme yöntemi nedir? Nasıl pişirilir?</h2> <p>Kendine özgü aromatik kokusu ile mutfakta oldukça geniş bir kullanıma sahip olan cincile mantarı, kuvvetli bir tada sahiptir. Kuvvetli tadı nedeniyle birkaç dakika haşlanması gereken cincile mantarı, salçalı yemek olarak hazırlanır. Aynı zamanda tereyağı ile sotelenerek makarna soslarına katılan cincile mantarı, mangalda pişirilerek yenir. Farklı yörelerde ise çorbası yapılan cincile mantarı, soğanla sotelenerek kavurma yapılır.</p> <p>Bolu mutfağında kuşbaşı etle birlikte pide ve börek gibi hamur işlerinde iç malzeme olarak kullanılır. Cincile mantarı börek dışında Kastamonu mutfağına özgü üçürdüm pilavının ana malzemesidir. Cincile mantarı sert bir tada sahip olduğu için hassas bünyeli kişilere dokunabilir. Özellikle çiğ olarak yenildiğinde zehirlenmelere neden olur. Alerjik ve hassas bünyeli kişilerin tüketmeleri tavsiye edilmez.</p> 

shiitake mantarı

Shiitake Mantarı

ayı mantarı

Ayı Mantarı

borazan-mantari

Borazan Mantarı

sitake-mantari

Şitake Mantarı

sigir-dili-mantari

Sığır Dili Mantarı

kultur-mantari

Kültür Mantarı

istridye-mantari

İstiridye Mantarı

kirmizi-reishi-mantari

Kırmızı Reishi Mantarı

corek-mantari

Çörek Mantarı

cam-mantari

Çam Mantarı

kuzu-gobegi-mantari

Kuzu Göbeği

truf-mantari

Trüf Mantarı

<p>Morchellaceae familyasının bir üyesi olan kuzu göbeği mantarı, Morel veya Höbelen mantarı olarak da bilinir. Latince adı “morchella esculanta” olan kuzu göbeğine akçaağaç, kayın, fındık, karaağaç, çam ve dişbudak gibi ağaçların altında sıkça rastlanır. Yenilebilen mantarlardan olan kuzu göbeğinin, bal peteğini andıran şapka kısmında değişik şekillerde odacık ve oluklar vardır. Bu mantar ayrıca silindir şeklinde içi boş saplara sahiptir. Rengi krem, gri ile kahverengi arasında değişen kuzu göbeği mantarı, ilkbahar aylarında toplanabilir. Genellikle az miktarda yetişen mantar, Matsutake ve Trüf mantarı gibi hemcinsleri kadar olmasa da dünya piyasasında oldukça yüksek fiyatlara alıcı bulmaktadır. Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, İtalya, Almanya, İskandinav ülkeleri, Benelüks ülkeleri, İspanya gibi ülkelerin mutfak kültürlerinde önem arz eden bir mantardır. Kuzu göbeği mantarının dünya üzerinde bilinen 30 civarında türü vardır. </p>
<h2>Kuzu göbeği mantarının içerdiği vitamin ve mineraller nelerdir?</h2>
<p>Kuzu göbeği tam bir protein deposudur. Tek bir kuzu göbeğinde 1 kilogram dana etine denk protein vardır. 8 farklı amino asit içerir. B1,B2 ve C vitaminleri içermesinin yanı sıra kalsiyum, sodyum ve potasyum gibi mineraller barındırır.</p>
<h2>Kuzu göbeği mantarı nerelerde yetişir?</h2>
<p>Çürükçül bir mantar olan kuzu göbeği mantarı, İtalya, İspanya, Yunanistan ve Türkiye’de yetişir. Genellikle yabani halde yetişen mantarların üretimine yönelik sistematik kültürleme çalışmaları yapılmaktadır. Şehirleşmenin etkisiyle yıllık ürün verimi düşen mantar, olgunlaşmadan toplanması ve tekrar yetişmesini sağlayan kökü ile birlikte sökülmesi gibi nedenlerle de azalmaktadır.</p>
<div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Kuzu göbeği mantarını saklama ve pişirme yöntemleri nelerdir?</h2>
<p>Kuzu göbeği toplandıktan sonra uzun süre dayanamayan bir mantar türüdür. Hasat yapıldıktan sonra 10-15 gün içerisinde tüketilmesi gereklidir. Hemen tüketilemeyecek olan mantarlar kurutularak veya dondurularak saklanabilir. Hava geçirmeyecek ve güneş görmeyecek cam kaplarda ve buzdolabında fazladan 5-10 gün daha saklanabilir. Kokusu güzel olmayan kuzu göbeği mantarı, zehirli olmasa da atılır. Zehirli olan pek çok mantar türü ile karıştırılabildiği için uzman kişilerce toplanması gereklidir. Kuzu göbeği mantarının pişirme yöntemleri türlere göre değişiklik gösterir. Bazı kuzu göbeği mantarları sert olduğu için önceden suda kaynatılması önerilir. Kuzu göbeği mantarı çiğ olarak yenemez. Pişirilmeden önce çok iyi temizlenmesi gereken kuzu göbeği çorba ve böreklerde de kullanılabilir. Kuzu göbeği buharda yavaş yavaş pişirildiğinde daha lezzetli olur. Fransız mutfağının en lezzetli ve değerli yemeklerinden birisi olan salyangoz karışımlı kuzu göbeği mantarı bu yöntemle pişirilir.  Fazla miktarda tüketilmemesi gereken kuzu göbeği mantarı, fırında ve mangalda pişirmeye ise uygun değildir.</p>

<p>Tıbbi kullanımı dışında mutfakta kullanılma uygun olmayan kırmızı reishi mantarı, özellikle Uzak Doğu ülkelerinde geleneksel yöntemlere tüketilmektedir. Çin'de “ölümsüzlük bitkisi” olarak adlandırılan reishi mantarı, meşe veya erik ağacı kütüklerinde yetişir. Dokuz ay gibi bir sürede büyüyen bu mantar, tam büyümeden kullanılmaz.</p>
<h2>Kırmızı reishi mantarının faydaları nelerdir?</h2>
</p>
<p>-Halk arasında düzenli kullanıldığında ömrü uzattığı bilinen kırmızı reishi mantarı, vücuda kuvvet verir. </p>
<p>-Geçmişte karaciğer, akciğer ve kalp rahatsızlıklarına karşı kullanılmıştır.</p>
<p>-Bağışıklık sistemini güçlendirir ve zayıflık, iştahsızlık gibi sorunlara iyi gelir.</p>
<p>-Günümüzde kanser tedavisi ile birlikte hepatit A, hepatit B, hepatit C tedavisinde kullanır. Yüksek tansiyon ve diyabet gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.</p>
<p>-Kırmızı reishi mantarı, yaraların çabuk iyileşmesini sağlar ve romatizma ağrılarını hafifletir. </p>
<p>-Halsizliğe karşı canlandırıcı özelliğe sahiptir. Bunun yanında yaşam enerjisi arttırdığı, mutluluk ve sağlık hissi verdiği bilinir.</p>
<h2>Kırmızı reishi mantarı nasıl tüketilir?</h2>
<p>Yemek yapmaya ve pişirilmeye uygun olamayan reishi mantarı, tahta gibi sert ve odunsu bir yapıya sahiptir. Sert olması ile birlikte tadı acıdır, bunun için yenerek tüketilmez ve vücut tarafından sindirilmez. Kırmızı reishi mantarı, şitake mantarı gibi çay olarak tüketilir ve bu çay evde kolayca hazırlanabilir. Çay yapılacağı zaman taze olarak ve kurutularak iki şekilde de kullanılabilir. Taze olarak kullanılacağı zaman parçalara bölünen mantar, yarım saat kadar kaynatıldıktan sonra süzülür. Kurutulmuş reishi mantarı ise toz haline getirilerek suda çözülür ve tüketilir. </p>
<div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Kırmızı reishi mantarı kullanırken ve hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler</h2>
<p>Kırmızı reishi mantarının bilinen bir yan etkisi olmamakla birlikte, hamile ve çocuk emziren kadınlara tavsiye edilmez. Bunun dışında kullanımında herhangi bir sakınca olmayan mantarın çayı hazırlanacağı zaman dikkat edilmesi gereken püf noktalar vardır. Özellikle çayı demlerken kullanılan demliğin porselen veya cam olması gerekir. Demlikle birlikte kullanılan suyun sıcaklığı, miktarı ve çayın kaynama süresine dikkat etmek gerekir. Çay demlendikten sonra dikkat edilmesi gereken nokta ise çayı bekletmemektir. Çünkü suda çözüldükten sonra hemen tüketilmesi gereken kırmızı reishi, bekletilirse bütün özelliğini kaybedecektir. </p>

<p>Terfeziaceae familyasından gelen domalan, toprak altında yumru şeklinde yetişen yer mantarı olarak da tanınan bir mantar türüdür.   Yenilebilir bir mantar olan domalan, bazı yörelerde patates gibi bitki olarak tanımlanır. Küre şeklinde basık ve dalgalı bir biçime sahip olan mantar, soluk kırmızı, soluk sarı veya nadiren gül renginde olur. Halk arasında keme adıyla tanınan domalan, dünyanın çok az bir bölgesinde yetişir ve ekonomik değeri oldukça yüksek olan bir mantardır.</p>
<h2>Domalan nasıl toplanır? Nerede yetişir?</h2>
<p>Güneydoğu Anadolu’da ve İç Anadolu’da kumlu topraklarda yetişen domalan, ilkbahar yağmurlarından sonra oluşur. Büyüdüğü yerde toprak yüzeyinde oluşturduğu çatlaklar sayesinde bulunur. Domalan bazen toprağı çatlatarak toprak yüzeyine de çıkar. Olgunlaşma döneminden sonra temmuz ayı ile ekim ayı başında toplanabilir. </p>
<p>Bazı yörelerde kış mevsimde de bulunabilen mantar çayırlarda ve çam, sedir ve meşe ağaçlarına yakın yerlerde yetişir. İnce bir toprak tabakasının altında geliştiği için kolayca toplanabilir. Bazı yörelerde ise kumi otu denilen otla birlikte büyüyen mantar, toprağın yüzeyinden belli olmaz ve otla birlikte sökülerek çıkarılır. Domalan mantarı saklanmak istendiğinde ise temizlenip dilimlenir veya bütün halinde uzun süre buzlukta saklanabilir.</p>
<h2>Domalan mantarı nasıl tüketilir?</h2>
<p>Domalan mantarı diğer mantar türlerinin kullanıldığı her yemekte kullanılabilir. Oldukça kolay soyulan bir kabuğa sahip olduğu için kabuğu soyularak ızgarada, tavada veya farklı sebzeler ile birlikte yemek olarak pişirilebilir. Çiğ iken kokusuz olan domalan mantarı pişirilmeye başlandığında etten daha güzel kokar.</p>
<p>Kavurma olarak da hazırlanabilen domalan özellikle makarna soslarına katılır ve omletin içine de eklenir. İç Anadolu’da sulu yemeği ve böreği yapılan mantar, dünya mutfaklarında yemeklere tat vermek için rendelenerek kullanılır. Şifalı özellikleri ile de kullanılan mantar, akdiken yaprağı ve Frenk maydanozu gibi malzemeler ile şerbet ve lapa yapılarak yenir.</p>
<div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Domalan mantarının faydaları nelerdir?</h2>
<p>- Domalan mantarı tirmit mantarı ve şitaki mantarı gibi yüksek kolesterole iyi gelir.</p>
<p>- Şahtere otu ile birlikte hazırlanan domalan mantarı omuriliği kuvvetlendirmek için doğal ilaç olarak kullanılır.</p>
<p>- Domalan mantarının afrodizyak etkiye sahip olduğu bilinir.</p>
<p><em>Görselin kaynağı: <a href="http://www.sunset.com/" target="_blank">http://www.sunset.com/</a></em></p>

domalan

Domalan Mantarı

<p>"Şitaki" olarak telaffuz edilen shiitake mantarı, Polyporaceae familyasından gelen ve iyileştirici özellikleri ile tanınan bir mantar türüdür.  Latince adı Lentinus Edodes olan mantar, Çin ve Japonya gibi Uzak Doğu ülkelerinde yaygın olarak yetiştirilir. Yabani olarak ise, Asya'nın tropikal bölgelerinde yetişen huş ağacı kütüklerinde doğal olarak büyür. </p>
<p>Halk arasında lezzetli ve hoş kokulu bir mantar olarak tanınan shiitake, “kara orman mantarı” olarak da adlandırılır. Hayat enerjisini arttırma ve canlılık verme özelliği ile ön plana çıkan shiitake, genelde reishi mantarı ile karıştırılır, fakat reishi mantarının aksine yenilebilen bir mantar türüdür.</p>
<h2>Shiitake mantarı nerede bulunur?</h2>
<p>Shiitake mantarı, yemek yapımında da kullanılan bir mantar olduğu için büyük marketlerde kültür mantarı gibi taze olarak satılmaktadır. Tıbbı amaçla kullanılacak shiitake mantarı ise kurutulmuş olarak ya da çay halinde aktarlardan satın alınabilir. Bunun yanında gıda satışı yapan internet sitelerinde küçük paketler halinde shiitake mantarı bulunabilir. Shiitake mantarı ülkemizde doğal olarak yetişmediği için toplanması mümkün değildir.</p>
<h2>Shiitake mantarının faydaları nelerdir?</h2>
<p>- Shiitake mantarının kansere karşı beyaz kan hücrelerini harekete geçirdiği düşünülmektedir. Bu özelliği ile tümörlü hücrelerin büyümesini yavaşlatan shiitake, kemoterapinin olumsuz etkilerini de azaltmaya yardımcıdır.</p>
<p>- Shiitake mantarı, grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklara karşı iyileştirici özelliğe sahiptir. Aynı zamanda bu hastalıklara karşı bağışıklık sistemini güçlendirir.</p>
<p>- Shiitake mantarı tirmit mantarı gibi kolesterolü düşürür ve tansiyona iyi gelir.</p>
<p>- Şeker hastalığında da iyi gelen shiitake, kan sulandırıcı etkiye sahiptir.</p>
<p>- Shiitake mantarı AIDS gibi virütik hastalıkların tedavisinde de destekleyici olarak kullanılır.</p>
<div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Shiitake mantarı nasıl pişirilir ve püf noktaları nelerdir?</h2>
<p>Genellikle soğanla sotelenerek kavurması yapılan shiitake mantarı, farklı baharatlar ile birlikte makarna sosu hazırlarken kullanılır. Çorba yapımında kullabılabilen, ızgarada, tavada ve fırında pişirilen shiitake mantarı, biberiye ve sarımsak ile tatlandırılabilir. Fırında pişirilen shiitake mantarı, üzerine zeytinyağı ve limon suyu dökülerek yenir. </p>
<p>Shiitake mantarı çok çabuk pişen bir mantar olduğu için fazla pişirmek mantarın hem lezzetini kaybetmesine yol açacak hem vitaminlerini öldürecektir. Yemek yapımı dışında, aktarlarda satılan kurutulmuş shiitake mantarından çay yapılabilir.</p>
<p><em>Görselin kaynağı: <a href="http://www.ragmans.co.uk" target="_blank">http://www.ragmans.co.uk</a></em></p>

Cincile Mantarı