Lazanya Nedir? Lazanya Çeşitleri ve Püf Noktaları

İtalyan mutfağının dünya çapında en bilinen yemeklerinden biri lazanya. Kat kat dizilen makarna yapraklarının arasında saklanan nefis soslar, kıvamı tam tutan beşamel ve eridikçe uzayan peynir… Her fırından çıkışında mutfağı saran koku bile iştah açmaya yetiyor. Birçok kişi için lazanya, “fırında makarnanın en şık hâli” gibi görünse de aslında çok daha köklü bir geçmişe sahip. 

Bugün lazanya, restoranların menülerinde klasik bir ana yemek olarak yer alıyor; ev mutfaklarında ise kimi zaman kıymalı, kimi zaman sebzeli, kimi zaman da farklı peynirlerle zenginleştirilmiş versiyonlarıyla pişiriliyor. Lezzeti kadar doyuruculuğuyla da sofraların gönlünde yer ediyor.

Şimdi birlikte, lazanyanın ne olduğunu, hangi çeşitlerinin bulunduğunu, hangi malzemelerle hazırlandığını ve lazanya hamurunun evde nasıl yapılabileceğini adım adım inceleyelim.

İçindekiler

• Lazanya nedir?

• Lazanya, kat kat dizilen makarna yapraklarıyla hazırlanan bir fırın yemeğidir. İtalya’nın kuzeyindeki Emilia-Romagna bölgesinde klasik hâlini bulan bu yemek, bugün “makarnanın en katmanlı hâli” olarak bilinir.

• Beşamel sos, domates sosu ve iç harç lazanyanın temelini oluşturur. Kıymalı iç harç en bilinen versiyondur ancak sebzeli ya da tavuklu çeşitleri de oldukça popülerdir.

• Fırında pişirilerek kıvam alan bir yemektir. Katmanlar piştikçe birleşir, peynir erir ve ortaya dilim dilim sunulan doyurucu bir tabak çıkar.

• Bir anlamda, makarnanın tabak hâli değil; tepsi hâlidir. Bu yönüyle hem pratik hem de servis açısından çok şık bir tercihtir.

• Lazanya çeşitleri

Ispanaklı Lazanya Tarifi

• Kıymalı (klasik) lazanya: En bilinen versiyondur. Domates soslu kıymalı harç, beşamel ve peynirle birleştiğinde ortaya zengin bir lezzet çıkar.

• Sebzeli lazanya: Kabak, patlıcan, mantar, ıspanak gibi sebzelerle hazırlanan daha hafif bir alternatiftir. Özellikle Akdeniz tipi beslenmeyi sevenlerin favorilerindendir.

• Tavuklu lazanya: Haşlanmış ve didiklenmiş tavuk etiyle hazırlanan, daha yumuşak ve hafif bir lezzet sunar. Kremalı soslarla birleştiğinde etkisi artar.

• Ispanaklı lazanya: Vejetaryen mutfakta önemli bir yere sahiptir. Özellikle ricotta veya lor peyniriyle birleştiğinde harika bir kıvam oluşur.

• Glutensiz veya fırınsız lazanya: Glutensiz makarna yapraklarıyla hazırlanan modern versiyonlar ya da tava üzerinde pişirilen pratik tarifler günümüzde oldukça yaygınlaşmıştır.

• Lazanyada kullanılan malzemeler

İtalyan Usulü Lazanya Tarifi

• Lazanya yaprakları: Fırında pişmeye uygun, kalın ve dayanıklı yapraklardır. Haşlamaya gerek duymayan çeşitleri de bulunur.

• Kıyma veya sebzeli iç harç: Lazanyanın karakterini belirleyen katman burasıdır. Kıymalı harç aromatik bir yağda kavrulduğunda yemeğin temel lezzetini oluşturur.

• Domates sosu: Kıymalı ya da sebzeli harcı daha akışkan hâle getirir, lezzetini derinleştirir.

• Beşamel sos: Lazanyanın olmazsa olmazıdır. Katmanlara kremsi bir doku verir, piştikçe tüm malzemeleri birbirine bağlar.

• Peynir çeşitleri: Mozzarella, kaşar veya parmesan… Her biri erirken lazanyaya bambaşka bir karakter katar. Parmesan üstte hafif bir çıtırlık verir, mozzarella ise uzayan o meşhur dokuyu sağlar.

• Baharatlar: Karabiber, sarımsak, muskat gibi aromatikler yemeği zenginleştirir. Muskat özellikle beşamele çok yakışır.

• Lazanya hamuru nasıl yapılır?

Lazanya Hamuru Tarifi

Malzemeler:

• 2,5 su bardağı un

• 3 adet yumurta

• 1 yemek kaşığı zeytinyağı

• Bir tutam tuz

Nasıl yapılır?

1. Lazanya hamuru için önce geniş bir tezgâha unu dökün ve ortasını havuz şeklinde açın.

2. Ortaya yumurtaları kırın, zeytinyağını ve tuzu ekleyin. Yavaş yavaş unları merkeze doğru alarak hamuru toparlamaya başlayın.

3. Ele yapışmayan, sıkı ama elastik bir hamur elde edene kadar yaklaşık 8–10 dakika yoğurun.

4. Hamuru streç filme sarın ve 30 dakika dinlendirin. Bu, glutenin gevşeyip hamurun kolay açılmasını sağlar.

5. Dinlenen hamuru ikiye bölün, merdaneyle incecik açın veya makarna açma makineniz varsa ona aktararak ince plaka hâline getirin.

6. Açtığınız plakaları dikdörtgen şeklinde kesin; bu plakalar lazanyanın temelini oluşturacaktır. Afiyet olsun.

Herkesten tam puan alan, tam ölçülü lazanya tarifimiz ise burada!

• Lazanya kaç kalori?

Lazanya Tarifi

Lazanyanın kalori değeri içerdiği malzemelere göre değişir ancak klasik bir porsiyon (yaklaşık 250–300 g) için ortalama değerler şöyle olabilir:

• Kalori: 350–450 kcal

• Protein: 18–22 g

• Yağ: 15–20 g

• Karbonhidrat: 35–45 g

Sebzeli lazanya bu değerlere göre daha hafiftir; tavuklu lazanya ise protein açısından daha zengindir. Peynir miktarı, kıymanın yağ oranı ve beşamelin yoğunluğu kalori değerini doğrudan etkiler.

• Lazanya hakkında sıkça sorulan sorular

• Lazanya yaprakları haşlanmalı mı?

Hazır “fırında pişen” lazanya yapraklarını haşlamaya gerek yoktur. Klasik hamurdan yapılan yapraklar ise kısa bir süre haşlanabilir.

• Lazanya ertesi gün daha lezzetli olur mu?

Evet. Katmanlar dinlendikçe sosu daha iyi çeker ve kıvamı güzelleşir.

• Lazanyada hangi peynir daha iyi erir?

Mozzarella en iyi eriyen peynirlerden biridir. Parmesan aromayı derinleştirir.

• Ev yapımı lazanya yaprakları kaç dakika pişer?

Önceden haşlanmışsa 25–30 dakika; haşlanmadan eklenmişse 35–40 dakika sürebilir.

• Lazanya dondurulur mu?

Evet. Pişmemiş hâliyle dondurulduğunda daha iyi sonuç verir. Pişirirken süreyi biraz uzatmak yeterlidir.