Kış aylarının en şifalı, en bereketli lezzetlerinden biri kemik suyudur. Yalnızca çorbalara değil, pilavdan sebze yemeklerine kadar her tarife derin bir aroma kazandırır. Evde hazırlanan gerçek kemik suyu; bağışıklığı güçlendiren kolajen, kalsiyum, magnezyum ve demir açısından zengindir. Özellikle ilikli kemiklerle yapıldığında hem daha yoğun kıvamlı hem de daha besleyici olur.
Kasaptan alınan birkaç parça ilikli kemik, biraz sebze ve birkaç saat sabırla kaynatmak… Hepsi bu kadar. Şimdi birlikte, evde gerçek kemik suyunun nasıl yapılacağını, hangi kemiklerin kullanılacağını ve saklama püf noktalarını adım adım inceleyelim.
İçindekiler
Kemik suyu yapımında hangi kemikler kullanılır?
Kemik suyu nasıl saklanır?
Kemik suyunun faydaları nedir?
Kemik suyu nerelerde kullanılır?
Kemik suyu hakkında sık sorulan sorular
-
Kemik suyu tarifi, nasıl yapılır?
Malzemeler
-
1 kg dana veya kuzu kemiği (ilikli, kaval veya but kemiği)
-
3 litre soğuk su
-
1 adet kuru soğan (iri doğranmış)
-
1 adet havuç (iri doğranmış)
-
1 sap kereviz veya bir tutam maydanoz sapı
-
3 diş sarımsak
-
2 adet defne yaprağı
-
1 tatlı kaşığı tane karabiber
-
1 yemek kaşığı elma sirkesi
-
1 çay kaşığı tuz
Nasıl yapılır?
-
Kemik suyu için kasaptan aldığınız kemikleri bir tencereye alın, üzerini geçecek kadar su ekleyin ve 5 dakika kaynatın. Ardından süzün ve kemikleri soğuk suyla durulayın. Bu işlem, kemikteki kanı ve köpüğü uzaklaştırarak suyun berrak olmasını sağlar.
-
Temizlenen kemikleri geniş bir tencereye koyun. Üzerini yaklaşık 3–4 parmak geçecek kadar soğuk su ekleyin. Soğuk su, kolajenin yavaşça suya geçmesini sağlar.
-
Soğan, havuç, kereviz sapı, sarımsak, defne yaprağı ve karabiber tanelerini ekleyin. Sebzeler suya aroma katacak, baharatlar kokuyu dengeleyecektir.
-
1 yemek kaşığı elma sirkesini karışıma ilave edin. Sirke, kemiklerdeki minerallerin suya geçmesini kolaylaştırır. Bu aşamada tuzu az miktarda ekleyin; gerekirse sonradan tadını dengeleyebilirsiniz.
-
Tencereyi ocağa alın. Su kaynamaya başladığında altını kısın ve kapağını yarı kapalı tutun. Böylece su taşmaz, besin değerleri korunur.
-
Tavuk kemikleriyle hazırlıyorsanız 4–6 saat, dana veya kuzu kemikleriyle yapıyorsanız en az 8–12 saat kısık ateşte pişirin. Arada bir yüzeyde oluşan köpükleri alın. Bu işlem hem berraklık sağlar hem de ağır kokuyu önler.
-
Süre sonunda kemikler dağılmaya başlamış, su altın sarısı bir renge dönmüş olmalıdır. Suyu süzgeçten geçirip cam kaplara alın, oda sıcaklığına gelene kadar dinlendirin.
-
Kemik suyu soğudukça jöle kıvamına gelir; bu tamamen doğaldır. Jelleşme, içeriğindeki kolajenin bol olduğunu gösterir.
Şifa olsun.
Püf noktaları:
-
Kemikleri önce haşlamak, bulanıklığı ve ağır kokuyu önler.
-
Soğuk suyla başlamak, kolajenin yavaş çözünmesini sağlar; kaynar suyla başlarsanız kemikler kapanır ve besin geçişi azalır.
-
Sirke eklemek, kalsiyum ve minerallerin suya karışımını kolaylaştırır.
-
Kısık ateş, ideal pişirme şeklidir; yüksek ısı kemiklerin içini hızlı pişirir ama kolajeni tam çözemez.
-
Pişirme süresi boyunca tencereye ara ara az miktarda sıcak su ekleyerek buharlaşmayı telafi edin.
-
Yüzeyde biriken köpüğü düzenli almak, suyun hem kokusunu hem rengini iyileştirir.
-
Kemik suyu yapımında hangi kemikler kullanılır?
-
Dana kemikleri: Özellikle ilikli incik, but ve kaval kemiği kolajen açısından zengindir. Uzun kaynadığında jelimsi, yoğun aromalı bir su elde edilir.
-
Kuzu kemikleri: Daha aromatik bir tat verir, dana kemikleriyle karıştırıldığında mükemmel denge sağlar.
-
Tavuk kemikleri: Daha hafif bir kemik suyu isteyenler için idealdir; özellikle çocuk ve bebek yemeklerinde tercih edilir.
-
Kuyruk ve kaburga kemikleri: Yağ oranı sayesinde suya derin lezzet katar.
-
İlikli kemikler: Kolajen ve jelatin açısından en zengin kısımdır. Gerçek kemik suyunun şifası da lezzeti de bu bölümden gelir.
-
Kemik suyu nasıl saklanır?

-
Kemik suyu oda sıcaklığına geldiğinde cam kavanozlara paylaştırın.
-
Buzdolabında 3–4 gün, derin dondurucuda 3 aya kadar saklayabilirsiniz.
-
Sık sık kullanıyorsanız, kemik suyunu buz kalıplarına dökerek dondurun. Gerektiğinde bir-iki küp alıp yemeğe ekleyebilirsiniz.
-
Tekrar ısıtırken kaynatmak yerine sadece ılıklaştırın; kaynatmak jel yapısındaki kolajeni bozabilir.
-
Kemik suyunun faydaları nedir?

-
Kolajen deposudur: Eklemleri, cildi ve bağ dokularını destekler.
-
Bağışıklığı güçlendirir: Amino asit içeriğiyle hastalık dönemlerinde toparlanmayı hızlandırır.
-
Kemik ve diş sağlığına katkı sağlar: Yüksek miktarda kalsiyum, magnezyum ve fosfor içerir.
-
Sindirim sistemine iyi gelir: Jelatin mide ve bağırsak dokularını korur.
-
Doğal enerji verir: Özellikle spor sonrası yorgunluk dönemlerinde vücudu destekler.
-
Kemik suyu nerelerde kullanılır?
-
Çorbaların temelinde: Ezogelin, mercimek, tarhana gibi çorba tariflerinde su yerine kullanabilirsiniz.
-
Pilavlarda: Daha aromatik ve doyurucu sonuç verir.
-
Sos yapımında: Et sosları ve gravy için mükemmel bazdır.
-
Sebze yemeklerinde: Besin değerini yükseltir, tuz ihtiyacını azaltır.
-
Bebek mamalarında: Doğal bir kolajen ve mineral kaynağıdır.
-
Kemik suyu hakkında sık sorulan sorular
-
Kemik suyu neden jel kıvamında olur?
İlik ve kıkırdaklardaki kolajen, uzun pişirme süresinde jelatine dönüşür. Bu, gerçek kemik suyunun kalitesini gösterir.
-
Kemik suyu yağlı olmalı mı?
Yüzeyde ince bir yağ tabakası oluşabilir. Bu tabaka koruyucudur; isterseniz soğuduktan sonra alabilirsiniz.
-
Kemik suyuna sirke eklemek şart mı?
Zorunlu değil ama faydalıdır. Sirke kemiklerden minerallerin suya geçmesini sağlar.
-
Kemik suyu buzdolabında kaç gün dayanır?
Kapaklı cam kavanozda 3–4 gün, dondurucuda 3 aya kadar saklanabilir.
-
Kemik suyu dondurulunca besin değeri azalır mı?
Hayır, dondurmak besin değerini korur. Sadece çözülme sonrası kaynatmadan ısıtmak yeterlidir.

Yorumlar
0