Hayvanın Neresidir, Nasıl Yenir Merak Edenlere: Şırdan Nedir?
26 Haziran 2023
Favorilerime Ekle
Başta Adana mutfağı olmak üzere ülkemizde en çok sevilen ve ilgi gösterilen sakatat yemeklerinden biri olmayı başaran şırdan, namıdiğer şırdan dolmasını ne kadar tanıyorsunuz? Gelin, bugün hep birlikte şırdan nedir, şırdan hayvanın neresidir ve daha da önemlisi şırdan nasıl yenir adım adım öğrenelim.
Görüntüsü sebebiyle ilk kez gören herkesi şaşırtan şırdan, tadına bir kez bakanların ise sık sık yemeye karar verdiği lezzetlerden. Zaman zaman mumbar dolması ise karıştırılsa da ondan farklı bir görüntü ve lezzete sahip aslında.
Özellikle Adana'da seyyar satıcılarda bile sık sık karşınıza çıkacak, canınız istediğinde hızlıca bir yerde bulup afiyetle yiyebileceğiniz bu tadın yapımı çok emek istese de doğru tariflerle onu evde de yapmak mümkün aslında.
Hadi gelin, sözü hiç uzatmadan şırdan ile ilgili bilmeniz gereken tüm detayları anlatmaya başlayalım şimdi.
Şırdan, koyun veya inek gibi hayvanların midelerinin bir bölümü değerlendirilerek hazırlanan özel bir yemektir. Şırdan yemeği ya da şırdan dolması olarak da anılan şırdan, sakatat severlerin sıkça tercih ettiği bir yemek olmasının yanı sıra farklı tatları denemeyi sevenlerin de mutlaka tadına bakmak istediklerinden.
Ülkemizde genellikle koyun midesi kullanılarak hazırlanan şırdanın güzelce temizlenmesi, içininse bol baharatlı ve pirinçli harçlarla doldurulması önemlidir. İçi doldurulduktan sonra ise şırdan dolmaları dikkatlice haşlanır ve yenmeye hazır hale gelir.
Özellikle Adana ve çevresinde sıkça yapılan bir yemek olduğunu ve en güzellerini de yine oralarda ya da Adanalı ustaların ellerinden yiyebileceğinizi söylemeden geçmeyelim.
Şırdan hayvanın neresidir?
Şırdan nedir öğrendik ama "Şırdan hayvanın neresidir?", "Şırdanın mumbardan ne farkı vardır?" merak edenler için detayları da hemen aktaralım:
Şırdan, geviş getirenler grubundaki hayvanların (koyun gibi) midelerinin 4. bölümüdür.
Rumen, retikulum, omasum ve abomasum şeklinde 4'e ayrılan midelerinden şırdan, son odacık ya da dördüncü mide olarak da anılan abomasum kısmından yapılır.
Bu mide bölümü, yemeklerin sindirildiği ve besinlerin emiliminin yapıldığı bölümdür. Bu sebeple abomasum olarak anılan şırdanın iç zarı güzelce temizlenir ve ardından harçla doldurulur.
Mumbar ile benzeten ve "Şırdanın mumbardan ne farkı var ki?" diyenler için de açıklamış olalım: Şırdan midenin bağırsağa yakın bölümünden yapılırken mumbar doğrudan bağırsaktan hazırlanır.
Tatları benzese de görüntüleri sayesinde birbirlerinden kolayca ayırmak mümkündür.
Şırdan nasıl yenir?
"Şırdanın içinde ne var?", "Şırdan nasıl yenir?" diye düşünenleri de hemen böyle alalım ve şırdan dolması nasıl hazırlanır adım adım anlatalım:
Şırdan öncesinde tuz, limon suyu veya sirke gibi malzemelerden destek alınarak güzelce temizlenir. Eğer daha önce bu işlemi gerçekleştirmediyseniz mutlaka işin ustalarının temizlediği şırdanları almayı özen göstermenizi öneririz.
Temizleme işlemi güzelce gerçekleştirildikten sonra baharatlı ve pirinçli bir harç hazırlanır.
Harcı hazırlamak için soğanlar küçük küçük doğranır. Üzerine pirinç ve isteğe göre kıyma eklenir. Baharatları da ilave edildikten sonra karıştırılır ve harç hazır hale gelmiş olur. Şırdanlar bu harçla güzelce doldurulur.
Harcın şırdan haşlanırken dışarı çıkmaması için şırdanların ağız kısmı dikilir.
Haşlamak içinse doğrudan su kullanmak yerine şırdan dolması yapımında kemik suyu ve salça karışımı tercih edilir. Bu da şırdanın lezzetinin artmasını sağlayan nefis bir püf noktasıdır.
Servis edilirken şırdanı yine bolca baharat ve limon dilimleri ile servis edebilir, üzerine limon sıkıp sevdiğiniz baharatları serpiştirerek afiyetle yiyebilirsiniz.
Yerken ağız kısmının dikildiğini ve o kısımda ip olduğunu unutmamanız gerektiğini de hatırlatalım.
Şırdan kaç kalori?
Şırdan kaç kalori merak ediyorsanız fikir vermesi adına yukarıda anlattığımız şekilde bir şırdan hazırladığınızda ortalama 500-600/kcal olacağını da söylemeden geçmek istemeyiz. Ancak şırdanın kalorisini hesaplarken şunları da aklınızda bulundurmanızda fayda olduğunu hatırlatalım:
Şırdanın boyutu, içini dolduracağınız harcın miktarı kalori miktarını çok değiştirecektir.
Aynı şekilde harcında kıyma kullandığınızda kalorisi artacak, sadece pirinçle hazırladığınızda azalacaktır.
Harcında pirinci ve tuz başta olmak üzere baharatları az miktarda kullanarak daha az kalori almanızı da sağlayabilirsiniz.
Aynı şekilde haşlarken kullanacağınız kemik suyu ve salça da kalorisini arttıracaktır.
Sözün kısası görece küçük şırdanları az miktarda ve sadece pirinçle hazırlanan harçla doldurur, kemik suyu yerine suda haşlayarak yerseniz 1 adet şırdanın kalorisi yaklaşık 200/kcal'a kadar düşecektir, aklınızda bulunsun.
Yorumlar
0