Anadolu'nun dört bir yanına ait lezzetleri öğrenmeye, hepsine ayrı ayrı hayran olmaya doyamadığımız "Memleketin her yeri ayrı bir güzel, hadi keşfedelim" bölümümüzde bu kez köklü tarihini oku oku bitiremeyeceğimiz Niğde var.
Öyle bir şehir düşünün ki 10.000 yıllık bir geçmişe sahip, çeşit çeşit medeniyete ev sahipliği yapmış, her birinden kendine kattıklarıyla her geçen gün daha da güzelleşmeyi bilmiş. İşte Niğde tam da böyle bir yer.
Birike brike gelen kültürlerden, o koskoca tarihinden mutfağına da çok şey katmış üstelik. Öyle zengin olmuş ki şehrin sofrası, onu sadece gazozuyla anmak büyük ayıp olurmuş.
O zaman gelin öğrenelim Niğde'nin eşsiz lezzetlerini, yanında yine nefis Niğde Gazozumuzu içmeyi ihmal etmeyiz tabii. 
Küçük bir not:"Listede şu yemek eksik, onu da eklemelisiniz" dediğiniz yemekler varsa bize mutlaka yorum olarak yazın. Hatta eklenmesini istediğiniz yemeğin nefis tarifini ve elinizde varsa ağız sulandıran fotoğraflarını da gönderin bize, listemizi birlikte güncel tutalım.
Çorba değil sanki bir ana yemek: Arabaşı çorbası
Arabaşı çorbası sadece Niğde'de değil ülkemizin pek çok yerinde tüketiliyor olsa da Niğde'de anlamı ve sunumu daha bir farklı. Tıpkı Yozgat'ta olduğu gibi yanında özel bir hamurla servis edilen bu çorba, içine ördek, tavuk ya da hindi eti konularak yapılıyor. Tavuk suyuyla da tadına tat katılıyor. Yanında verilen bembeyaz hamurla birlikte afiyetle yeniyor. Öyle bir doyurucu ki insan arabaşı çorbasını içtikten sonra başka yemek aramıyor masada.
Evde yapılan gibisi var mı: Niğde usulü cevizli erişte
Evde yapılan erişte, yiyip yiyebileceğiniz bütün erişte ve makarnalardan güzeldir zaten. O erişteyi bir de Niğde usulü yapıp içine beyaz peynir, ceviz ve maydanoz koyunca bir harika oluyor işte. Bize de Niğdeliler ağzının tadını biliyor demek ve malzemeleri hazır edip hemen evde denemek düşüyor. Son olarak, yaparken tereyağı kullanırsanız lezzeti en az ikiye katlanır, bunu da söylemeden geçmeyelim.
Bildiğiniz tüm köfteleri unutturur: Mazaklı köftesi
Kıyma, köftelik bulgur ve irmik bir güzel karışıyor, içine yumurta, maydanoz ve kuru nane de dahil oluyor. Karışım, minnoş köftelere dönüşüyor. Sonra soğan ve salçayla tatlandırılmış bir tencere suyun içindeki yolculuklarına doğru uğurluyoruz mis gibi köfteleri. Öyle bir güzel oluyor ki tam olarak piştiğinde, tabaklar dolusu yeniyor.
Mis kokusu her yanı sarsın: Ayva boranası
Tencerede yapılan bir et yemeği ayva borani. İncik dediğimiz etlerin lokum gibi pişip ayva, haşlanmış nohut ve pekmezle buluşmasıyla ortaya çıkıyor. Hele bir de tereyağı ile yapılmışsa kokusuna da kendisine de doyum olmuyor.
Geleneksel lezzet: Niğde tava
Kuşbaşı doğranmış koyun ya da kuzu etiyle yapılmasıyla gönüllere taht kuran geleneksel yemeklerimizden Niğde tavanın alametifarikası kuyruk yağı aslında. Biber ve domatesle de hem renk hem ekstra bir lezzet katıldı mı, tamam olur Niğde tava. Geniş tepsilerde ya da sacda yapılması da gelenekselliğine geleneksellik katar. Ayrıca, kullanılan domatesin Sazlıca domatesi olması da tercih sebebidir.
Hazırlamanın da tam zamanı: Niğde tarhanası
Tarhana çorbasının her halini denemeli insan. Yöreden yöreye çeşitlilik gösteren bu lezzetin her hali ayrı bir ziyafet çünkü. Niğde de kendine has tarhanası olan yerlerden.
Torba yoğurdu ve yarma ile hazırlanıyor bu tarhana. Yoğurt ayran gibi bir kıvama getirildikten sonra yarmalar içine atılıyor, tencerede sürekli karıştırılarak uzun uzun pişiriliyor. Oluşan karışımın güneşte kurutulması makbul sayılıyor. İyice kuruyan tarhanalar yıl boyu kullanılacak şekilde muhafaza ediliyor. Sonrası lezzeti, sonrası kaşıklar dolusu mutluluk oluyor.
Elma da doldurulur ki: Pirinçli elma dolması
Niğde elmasıyla yapılan, içinde pirinçli ve kıymalı nefis bir karışım bulunan bu dolma, elmadan da ana yemek olabileceğinin en lezzetli kanıtlarından aslında. Pirinç ve kıyma nasıl elmaya yakışır ki diye aklınıza sorular takılıyorsa hiç beklemeden yapın pirinçli elma dolmasını.
Ete doyurur: Söğürme
Çok fazla malzemeye ihtiyaç duymaz söğürme, kuzu eti, yeşil biber ve arpacık soğan yeter de artar ona. Az malzemeyle yapılan her yemeğin daha çok maharet gerektirdiği sözünü kanıtlar niteliktedir ama. Güzel bir söğürme için emek vermek, uzun uzun pişirmek gerekir. Verdiğin tüm emeğe değecenin garantisini de bizden olsun. Son bir öneri, dilerseniz üzerine kekik serperek lezzetini katlayabilirsiniz söğürmenin.
Sebze ve et bir aradaysa biz oradayız: Niğde usulü etli bamya
Sebze yemeklerine de et yemeklerine de bayılan insanlar olarak bu iki güzellik bir araya gelince ayrı bir mutlu oluyoruz. Kuşbaşı doğranmış etlerle tadına tat katılan bamyalara maydanoz ve limon suyu da eklenince ekmek bana bana yemelik bir lezzet çıkıyor ortaya. Niğde usulü etli bamya, bamya sevmeyene bile sevdirecek güçte anlayacağınız.
Patlıcanla yapılacak diye bir şart yok: Kabak musakka
Patlıcan musakka severlerin dikkatine, musakka kabakla da pek güzel oluyor. Niğde mutfaağının en bilinen lezzetlerinden olan kabak musakka, yine kıymanın tüm lezzetini konuşturduğu, içine soğan, domates, dereotu ve maydanozun da dahil olduğu enfes bir yemek. Yanına bir yoğurt yeter, ekmek banarak yemek de adettendir hani.
İçinde yok yok: Kaymak tatlısı
Oldukça kalabalık bir malzeme listesine sahip olan tatlılardan olan kaymak tatlısı, Niğde'nin en özel lezzetlerinden. Hamurundan şerbetine dek her şeyinin el emeği göz nuru olduğu bu tatlı, iç harcında bulunan pirinç, süt, şeker ve yumurta ile de merak uyandırıyor. Yolunuz Niğde'ye düşerse, denemeden dönmeyin deriz.
Pekmezin lezzetiyle: Halveter (helveter) tatlısı
Aslında un helvasına çok benzer olan ama pekmezin işin içine dahil olmasıyla kendini tüm helvalardan ayırmayı başaran halveter (helveter) tatlısı, Niğde'nin geleneksel tatlılarından. Evinizde denemek isterseniz diye söylemeden geçmeyelim, pekmezin una yedirilmesi oldukça maharet ve özen istiyor.
Pekmez her yerde demiş miydik: Niğde usulü kuymak
Pek severek yediğimiz, kaşıktan uzamasıyla kalbimizi çalan lezzetlerden olan kuymak, Niğde'de pekmez farkıyla sofralarda yer alıyor. Mevsim ne olursa olsun, sıcak sıcak afiyetle yeniyor.
Niğde güzelliği: Beyaz kiraz reçeli
Niğde'de bolca yetiştirilen meyvelerden olan beyaz kiraz, sadece taze taze yemek için değil reçel yapmak için de oldukça uygun. Niğdelilerin mevsimini kaçırmadan bolca alıp reçele dönüştürdükleri beyaz kirazlar, yaz kış demeden kahvaltı sofralarına güneş gibi doğuyor, onu sadece ekmeğin üzerine sürüp yemek bile ayrı bir keyif oluyor.
Namı ülke sınırlarını aştı bonusu: Niğde gazozu
Tadıyla içip içebileceğiniz en güzel lezzeti sunan Niğde Gazozu diyoruz, iddiamızın da arkasında duruyoruz. O nasıl bir ferahlık, o nasıl bir lezzettir. Burada 2 satırla anlatamazdık onu, içinde çocukluğumuzu ve mutlu hikayelerimizi bulduğumuz Niğde Gazozu'na karşı bitmek bilmeyen hislerimizi şurada anlattık. Çocukluk anılarından Niğde Gazozu eksik olmayanlar bizi çok iyi anlayacaklar, eminiz.
Yorumlar
7