Pepeçuranın Kokulu Üzümü: Isabella Üzümü Nedir? Nasıl Tüketilir?

Karadeniz mutfağı denince akla sadece hamsi ya da mısır ekmeği gelmez; bağların ve bahçelerin bereketi de sofralara yansır. Bu bereketin en özel temsilcilerinden biri ise halk arasında kokulu üzüm ya da kokulu Karadeniz üzümü olarak bilinen Isabella üzümüdür. Yoğun aromasıyla diğer üzüm çeşitlerinden kolayca ayırt edilen bu tür, Karadeniz’de özellikle yöresel tatlıların vazgeçilmezidir.

Isabella üzümü, yalnızca taze olarak değil, aynı zamanda reçel, pekmez ve hatta meşhur Karadeniz tatlısı pepeçura için de tercih edilir. Kabuğundan yayılan o kendine has yoğun kokusu, yüzyıllardır sofralarda özel bir yer edinmesini sağlamıştır.

İçindekiler

• Isabella üzümü nedir?

Isabella üzümü, kökeni Amerika’ya dayanan ancak Karadeniz iklimine uyum sağlayarak yöresel bir karakter kazanan hibrit bir üzüm çeşididir. Türkiye’de en çok Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, özellikle Rize, Trabzon ve Artvin çevresinde yetiştirilir.

• Diğer adları: Kokulu üzüm, kokulu Karadeniz üzümü, pepeçura üzümü.

• Görünümü: Koyu mor-siyah renkte, kabuğu kalın yapılı.

• Tadı: Hafif ekşimsi, yoğun aromalı, damakta kalıcı.

• Yapısı: Çekirdekli bir üzüm türüdür, kabuğundan ayrıldığında kokusu daha da belirginleşir.

Karadeniz’in nemli iklimi ve dağ eteklerindeki verimli toprakları Isabella üzümünün en iyi şekilde yetişmesini sağlar.

• Isabella üzümünün özellikleri

Isabella üzümünü diğerlerinden ayıran bazı temel özellikler vardır:

• Yoğun kokusu: Kabuğunda bulunan aromatik bileşenler sayesinde keskin ve karakteristik bir kokuya sahiptir.

• Lezzeti: Hafif ekşimsi tat, özellikle tatlılarda dengeleyici bir rol oynar.

• Rengi: Suyu çıkarıldığında koyu mor tonlar verir, bu da tatlı ve içeceklere doğal bir renk katar.

• Kullanım alanları: Taze tüketim, reçel, pekmez, meyve suyu ve özellikle Karadeniz’e özgü pepeçura tatlısı.

• Isabella üzümünün faydaları

Isabella üzümü yalnızca damaklara değil, sağlığa da pek çok fayda sunar.

• Antioksidan zenginidir: Koyu mor kabuğunda bol miktarda flavonoid ve polifenol bulunur. Bunlar hücreleri serbest radikallere karşı korur.

• Bağışıklığı destekler: C vitamini ve doğal minerallerle vücudun direncini artırır.

• Kalp sağlığına katkı sağlar: Düzenli ve ölçülü tüketim, damar sağlığını destekleyebilir.

• Sindirim dostudur: Lifli yapısı sayesinde sindirimi kolaylaştırır.

• Enerji verir: Doğal fruktoz ve glikoz içeriği sayesinde özellikle çocuklar ve sporcular için hızlı enerji kaynağıdır.

Kaynak: PubMed verilerine göre üzüm polifenollerinin antioksidan ve kalp-damar sağlığına olumlu etkileri bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

• Isabella üzümü ile yapılan geleneksel tatlı: Pepeçura

Kolay Pepeçura

Karadeniz sofralarının en özgün tatlılarından biri olan pepeçura, Isabella üzümünün en bilinen kullanım alanıdır.

• Ana malzeme: Isabella üzümü suyu.

• Hazırlanışı: Üzüm suyu nişasta veya un ile koyulaştırılır, bazen içine ceviz ya da fındık eklenir.

• Lezzeti: Yoğun üzüm aroması, hafif ekşi tat ve doğal mor rengi ile benzersizdir.

• Kültürel önemi: Özellikle bağbozumu zamanı Karadeniz’de evlerde mutlaka yapılır. Çocukluk hatıralarının tatlı parçasıdır.

Pepeçura, yalnızca bir tatlı değil, Isabella üzümünün yöre kültüründeki değerinin de simgesidir.

Pepeçuranın detaylı tarifi de burada.

• Isabella üzümü nasıl kullanılır ve tüketilir?

Isabella üzümü mutfakta çok yönlü bir kullanım alanına sahiptir:

• Taze olarak: Sofrada meyve tabağında.

• Reçel: Yoğun aroması sayesinde kahvaltılarda özel bir tat.

• Pekmez: Doğal şeker ve enerji kaynağı.

• Meyve suyu: Çocuklar için sağlıklı bir içecek seçeneği.

• Tatlılar: Pepeçura başta olmak üzere kek ve pastalarda da kullanılabilir.

• Isabella üzümüyle ilgili sık sorulan sorular

• Isabella üzümü nerelerde yetişir?

• Türkiye’de en çok Karadeniz Bölgesi’nde (Rize, Trabzon, Artvin) yetişir. Dünyada ise Amerika kökenli olup farklı iklimlerde de uyum sağlamıştır.

• Isabella üzümü ile normal üzüm arasındaki fark nedir?

• Normal sofralık üzümler daha tatlı ve hafif aromalıdır. Isabella üzümü ise kalın kabuklu, ekşimsi tatlı ve yoğun kokulu yapısıyla ayrılır.

• Isabella üzümü neden kokuludur?

• Kabuğunda bulunan doğal aromatik bileşikler (özellikle esterlere ve fenolik maddelere bağlı olarak) üzümün bu kendine has kokusunu oluşturur.

Kaynaklar

• Tarım ve Orman Bakanlığı – Üzüm çeşitleri raporları

• PubMed – Grape polyphenols and health

• Karadeniz yöresel mutfak araştırmaları