Hemen hemen hepimiz siyah çaya bayılıyor, hava sıcaklığı ne olursa olsun yaz-kış demeden demlikler dolusu çay içiyoruz. Rengiyle, lezzetiyle tadı damağımızda kalan o mis gibi çayı bir de ince belli çay bardağında içmek var ki, keyfi bambaşka!
Peki bizim için artık bir gelenek haline gelmiş, ünü neredeyse tüm dünyaya yayılmış ince belli bardaklarda sunulan Türk çayının neden ince belli çay bardaklarında sunulduğunu hiç düşünmüş müydünüz?
Tarihi kaynaklara göre Çin'de tesadüfen bulunan ve ardından yavaş yavaş tüm dünyaya yayılan çay, aslında yüzlerce yıl büyük bardaklarda, kupalarda tüketiliyor. Ardından ise bu şık, mini mini ince belli bardaklar hazırlanıyor ve ince belli bardaklar günümüzde Türk çayı içme seremonisinin adeta ayrılmaz bir parçası haline geliyor. Siz de çayı bu şık ve minik bardaklarda içmeyi seviyor, hatta ince belli bardakta içmenin tadını daha lezzetli hale getirdiğini düşünüyorsanız bu hikayeyi çok seveceksiniz, eminiz. 
Neden çayı ince belli bardaklarda içiyoruz?
İnce belli çay bardaklarının ortaya çıkışı aslında yüzlerce yıl önceye değil, 1900'lü yıllara dayanıyor. O döneme kadar Avrupa tarzı olarak da anılan kulplu ya da ayaklı büyük bardaklarda içilen siyah çay, temelde ekonomik kaygılar sebebiyle bardak değiştiriyor.
1850'lerden sonra sanayileşmenin de hız kazanmasıyla cam sanayi gelişiyor ve daha kalın cam kullanılarak hazırlanan, maliyeti çok daha yüksek olan çay bardakları yerini yavaş yavaş ince camdan hazırlanmış, küçük ve ince belli çay bardaklarına bırakıyor.
İnce belli çay bardaklarını ilk kez kimin, ne zaman yaptığı ne yazık ki bilinmiyor. Birçok tarihçiye göre ince belli çay bardağının bir tabloda ilk kez karşımıza çıkması ise Ressam Hoca Ali Rıza'nın yaptığı "Semaver" isimli tabloyla oluyor. Hoca Ali Rıza'nın 1858-1930 yılları arasında yaşadığı da bilindiğinden ince belli çay bardaklarının yaklaşık bu yıllarda ortaya çıktığı ve yaygınlaşmaya başladığı düşünülüyor.
Ülkemizde ilk ince belli çay bardakları da aynı dönemlerde, yani 1900'lü yılların başında Beykoz'da yer alan ve cam üretimi yapan bir fabrikada gerçekleştiriliyor.
Tasarımı o dönem en önemli simgelerimizden biri olan laleyi andırdığı için bu şekilde tasarlandığı düşünülse de tek sebep bu görüntü benzerliği değil. İnce belli bardakların bu şekilde olmasının arkasında aslında çok daha kullanışlı ve bilimsel sebepler de bulunuyor. O sebeplere gelirsek;
Sözün kısası, çay tiryakilerinin favorisi ince belli çay bardakları görüntüsüyle, işleviyle, ortaya çıkışında değerlendirilen ince düşüncelerle tam bir tasarım harikası desek yeri.
Şu yazımız da ilginizi çekebilir: Büyük Boy İnce Belli Çay Bardaklarına Ajda Bardak Denmesinin İlginç Sebebi
Yorumlar
0