Malumunuz, Kütahya'nın porselen ve çinilerinin namı çoktan tüm dünyaya yayıldı. Ancak şehrin güzellikleri bununla sınırlı değil elbette. Tarihinin milattan önce 3000'li yıllara dayandığı düşünülen bu efsane şehir, nice önemli olaya tanıklık etmiş, nice kültürlere ev sahipliği yapmış bugüne kadar.
Aizonoi Antik Kenti de burada kurulmuş, Evliya Çelebi de burada doğmuş mesela. Frigyalılar'dan kalan ve hala tüm heybetiyle turist akınına uğrayan Frig Vadisi, ülkemizin kurtuluş destanının yazıldığı yerlerden Dumlupınar, Kütahya'nın güzelliklerinin sadece bir kısmı üstelik. Öyle dopdolu bir şehir ki karış karış gezilmeli, keşfedilmeli.
Ama biz şimdi tüm bu güzelliklerini bir kenara bırakıyoruz Kütahya'nın ve o zengin mutfağına odaklanıyoruz bugün. Kütahya'yı mutlaka gitmeniz gerekenler listenizin en başına ekleyin, gitmişken de bu yemeklerin tadına bakmadan dönmeyin, diyoruz.
Küçük bir not: "Şehrimizin şu yemeği de nefis olur ama, onu da listeye eklesek ya" dediğiniz yemekleri bize yorum olarak yazın, hatta mümkünse nefis tariflerini, ağız sulandıracak güzellikte fotoğraflarını da yolların. Listemizi birlikte güncel tutalım. 
Bu nasıl güzel bir renktir böyle: Kızılcık tarhanası
Evet, ülkemizin dört bir yanında çeşit çeşit tarhana çorbası var, bunu biliyoruz zaten. Ama Kütahya'nın bu kızılcık tarhanasını görünce, tam anlamıyla vurulduk rengine. Üstelik kızılcıktan aldığı sadece rengi değil çeşit çeşit faydaları da var bu kırmızı güzelin. Özellikle kış aylarında hastalıklara karşı adeta bir kalkan olup koruyor vücudu hastalığa kapılmaktan. Nasıl düşünceli bir bilseniz...
Ana yemek tadında: Sıkıcık çorbası
Bir çorba düşünün, içinde ince bulgur var, tarhana var, un, et suyu, salça ve yoğurt var... Kısacası, yok yok onda. E doğal olarak, koca bir tabak ana yemek gücünde bir kasesiyle. Doyma garantili bu lezzeti en hasından tatmak için bile gidilir Kütahya'ya bizce.
Bir tür mantı aslında: Cimcik
Kütahya'ya özgü hamur işlerinin en ünlülerinden cimcik, bir tür mantı aslında. Un, yumurta, su ve tuzdan oluşan küçük malzeme kadrosuyla hazırlanan, sonunda dev bir lezzete dönüşen hamurun tereyağı ve sarımsaklı yoğurt ile buluşmasıyla oluşur. Dileyenler üstüne salça da koyar. Her haliyle enfes olur.
Bu gözleme bildiğiniz gibi değil: Haşhaşlı gözleme
Yine az ama öz malzemesiyle damaklarda şenlik yaratan bir Kütahya lezzetiyle karşınızdayız. Bugüne dek damağınızda tadı kalan o en güzel gözlemeyi düşünün, işte bu haşhaşlı gözleme onu bile unutturacak güzellikte. İçinde sadece un, tuz, haşhaş ve yağ bulunuyor temel olarak. Son dokunulu sacdan geliyor. Mis kokusuyla sofralara çıkıyor.
Ispanağın dahil olduğu en güzel hamur işi: Ispanaklı şibit
Şibit ya da ıspanaklı şibit olarak anılan ve Kütahya'nın yöresel lezzetlerinden olan bu yemek de aslında bir hamur işi. Ama içindeki ıspanak sayesinde sadece doyurucu değil aynı zamanda besleyici olmayı da biliyor kendisi. Her öğün yesen bıkmazsın, öyle güzel.
Labadaya güzellik: İlibada (Ilıbada) dolması
Yörede ilibada ya da ılıbada olarak anılan labadanın bulgur, kese yoğurdu, soğan, nane ve kırmızı biberden oluşan karışım ile doldurulmasıyla oluşuyor ilibada dolması. Karabiber de eksik olmuyor iç harcından. Üzerine de yoğurt gezdirilince tadından yenmiyor. Bu nefis dolma, kalkıp Kütahya'ya gitmek için başka bir sebep daha vermiş oluyor.
Bu usulü de mutlaka denenmeli: Kütahya usulü güveç
Güveç artık her eve girdi, doğru. Ama Kütahya usulünü de denemeden olmaz. Şehre özgü güveç, kuzu ön kolu kullanılarak hazırlanıyor, elbette güvecin içinde bolca salça, soğan, çarliston biber ve domates de yerlerini alıyor. Ardından güveç önce bir-iki taşım kaynatılıyor, son olarak fırındaki yolculuğuna uğurlanıp üzeri bir güzel kızarınca sofraya çıkıveriyor. Kokusu burnumuza geldi.
Ete doyurmaya kararlı: Kütahya küp eti (kebabı)
Küp içinde yapıldığı için bu adı alan enfes yemek, Kütahya usulü güvece benzer şekilde yapılıyor. İçinde kuşbaşı doğranmış et, soğan, salça, domates, yeşil biber, sarımsak ve tuz-karabiber gibi baharatlar bulunan küp kebabı, kısık ateşte uzun uzun pişirilmesiyle tüm lezzetine kavuşuyor. Mis oluyor, mis.
Biraz da iç ferahlığı: Hekmane erik hoşafı
Hekmane eriğinin kurusu ile hazırlanan bu hoşaf, tıpkı bildiğiniz tüm hoşaflar gibi sadece toz şeker ve su ile bir araya getirilerek kolayca hazırlanıyor. Eriğin sağlığıyla dolu içecek, hemen her yemeğin yanında tüketilebileceği gibi tek başına da efsane oluyor.
Aranan salata bulundu: Dövmeç
Salata deyince aklınıza yemeğin yanında yenen yeşillikler geliyor, onunla asla karın doyurulmayacağını düşünüyorsanız henüz Kütahya'nın enfes salatası dövmeç ile tanışmamışsınız demektir. Çünkü kendisi yeşil soğan ve isteğe göre maydanoz kullanılarak hazırlanan, içindeki bolca haşlanmış yumurta sayesinde ise doyuruculuğuna doyuruculuk katanlardan. Buyurunuz, deneyiniz. Tabii zeytinyağı, limon ve tuzla lezzetlendirmeyi de unutmayın.
Adının hakkını verir: Tosunum böreği
İç harcında yeşil mercimek, soğan ve vazgeçilmez baharatlarımızdan tuz-karabiber ikilisi bulunan bu börek, pofuduk pofuduk olmasıyla adının hakkını verirken midelerde şenlik havası estirmesiyle de heybetini kanıtlıyor. bize de afiyetle yemek düşüyor. Proteininiz bol olsun.
İster mercimekli ister kıymalı: Kütahya sini mantısı
Daha şeklini görür görmez sizi nefis bir lezzetin beklediğini anlayabileceğiniz güzellikteki sini mantısı, Kütahya'da hem mercimekli hem de kıymalı olarak bol bol yapılıyor. Özenle hazırlanan iç harcın el emeği göz nuru hamurla buluştuktan sonra sinilerde pişirilmesi bir şölenin ilk adımı oluyor. Sarımsaklı yoğurtla servis edildiğinde ise insan yemelere doyamıyor.
Tatlısız olmaz, baklavayı aratmaz: Yufka tatlısı
Genelde sekiz kat kuru yufkayla hazırlanan ve baklavadan farkını böylece ortaya koyan yufka tatlısı, cevizli ev baklavasını aratmayan enfes bir şerbetli tatlı. Kat kat sıralanmış, arasına nişasta ve ceviz içi doldurulmuş yufkalar, fırında toplam 20-25 dakika geçirdi mi tamam oluyor, fırından çıkarılan bu yufkalar ılıyınca üzerine önceden yapılıp soğumaya bırakılmış şerbet de gezdirilince parmak yalatıyor.
Hafif istersen, o da var: Sütlü incir tatlısı
Yufka tatlısı kulağa güzel geliyor ama bana daha hafif bir tatlı lazım dersen o da var Kütahya mutfağında. Ege'nin biriciği incirin başrolü kaptığı bu tatlı, sütün lezzetiyle bütün oluyor. İçine ceviz içi de girince enerji dolu hafif bir tatlıya dönüşüyor.
Bunu da yemeden olmaz bonusu: Şibitli tavuk tiridi
Neredeyse her yöreye ait bir tirit yemeği olsa da Kütahya'ya yolunuz düşerse şehre özgü nefis tirit yemeğini tatmadan dönmeyin. Özellikle şibitli tavuk tiridi olarak bilinen ve el açması yufkalarla tavuğun bir araya gelmesiyle oluşan, üzerine tavuk suyu gezdirildiğinde gerçek bir ziyafete dönüşen bu yöresel lezzeti mutlaka deneyin. Yanına da sarımsaklı bir yoğurt geldi mi, tamamdır.
Son olarak belirtmeden geçmeyelim, Kütahya usulü tirit, kırmızı et kullanılarak da yapılır ve misler gibi olur.
Yorumlar
1