Galeta Unu Nedir? Evde Nasıl Yapılır? Nerelerde Kullanılır?

Galeta unu, mutfakta fark edilmeden en çok kullanılan malzemelerden biridir. Kızartmalara çıtır dokusunu verir, köfte harcını tutar, fırın yemeklerinin üzerini altın rengine dönüştürür. Aslında o, bayat ekmeklerin ikinci hayatıdır; hem ekonomik hem de israfı önleyen bir malzemedir.

Yüzyıllardır Avrupa mutfaklarında “breadcrumb” adıyla kullanılan galeta unu, Türkiye’de de kızartmalardan tatlılara kadar pek çok tarifte kendine yer bulmuştur. Ancak çoğu kişi onun ne olduğunu, nasıl üretildiğini ve hangi türlerinin bulunduğunu tam olarak bilmez.

Bu yazıda galeta ununun ne olduğundan başlayarak, çeşitlerini, kullanım alanlarını ve evde kolayca nasıl hazırlanabileceğini adım adım inceleyeceğiz.

İçindekiler

• Galeta unu nedir?

Kısaca özetlemek gerekirse:

• Galeta unu, fırınlanmış ekmeklerin kurutulup ufalanmasıyla elde edilen bir un türüdür.

• İnce veya kalın taneli olabilir; kullanım amacına göre öğütme derecesi değişir.

• İçeriğinde genellikle yalnızca buğday unu, maya ve tuz bulunur.

• Endüstriyel üretimde farklı tahıl unları da (örneğin tam buğday, çavdar, mısır) kullanılabilir.

• Tadı nötrdür; baharatlarla karıştırıldığında et, sebze veya peynir kaplamalarında ekstra lezzet sağlar.

• Galeta unu çeşitleri nelerdir?

Galeta ununun farklı türleri, kullanım amacına göre değişir:

• Klasik beyaz galeta unu: En yaygın türdür. Beyaz ekmekten yapılır; ince tanelidir. Pane, köfte ve kızartmalarda kullanılır.

• Tam buğday galeta unu: Lif oranı yüksektir, diyet tariflerde tercih edilir. Rengi daha koyudur.

• Baharatlı galeta unu: İçine karabiber, kekik, sarımsak tozu gibi baharatlar eklenir. Tavuk pane veya sebze kızartmalarında ekstra aroma verir.

• Glutensiz galeta unu: Mısır, pirinç veya karabuğday unundan yapılır; çölyak hastaları için uygundur.

• Kalın taneli galeta unu: Kızartmalarda daha belirgin çıtırlık sağlar.

Püf noktası: Marketten alınan galeta unlarında içindekiler kısmına bakmak gerekir. Tatlandırıcı veya katkı maddesi içermemesi tercih edilmelidir.

• Galeta unu nasıl kullanılır?

• Pane kaplamalarda: En bilinen kullanım alanıdır. Et, tavuk veya sebzeleri önce una, sonra yumurtaya, ardından galeta ununa bulayıp kızartarak çıtır bir yüzey elde edilir.

• Köfte ve dolmalarda: Galeta unu, iç harcın dağılmamasını sağlar. Ekmek içi yerine geçer ve daha homojen bir yapı kazandırır.

• Fırın yemeklerinde: Graten, sebze veya makarna tariflerinde üzeri için serpilerek altın rengi bir kabuk oluşturur.

• Tatlılarda: Cheesecake tabanında veya kızartılmış tatlı hamurlarında kıtırlık için kullanılabilir.

• Kıvam artırıcı olarak: Çorba veya soslarda çok az miktarda eklenerek kıvam verici görev üstlenir.

Küçük bir öneri: Tavuk panelerken galeta ununun içine biraz susam veya mısır unu karıştırmak ekstra çıtırlık sağlar.

Galeta unlu tariflerimiz için şu listemize göz atabilirsiniz.

• Evde galeta unu nasıl yapılır?

Ev Yapımı Galeta Unu Tarifi

Malzemeler

• 3–4 dilim bayat ekmek (beyaz veya tam buğday fark etmez)

Nasıl yapılır?

• Evde galeta unu yapımı için, ekmek dilimlerini birkaç saat oda sıcaklığında kurumaya bırakın.

• Ardından 160°C fırında 10–15 dakika kadar kızartın.

• Soğuduktan sonra küçük parçalara bölün.

• Blender veya rondodan geçirerek istediğiniz incelikte öğütün.

• Cam kavanozda, serin ve kuru bir yerde saklayın. Galeta unu hazır. Afiyet olsun.

Püf noktası: İsterseniz içine karabiber, kekik veya sarımsak tozu ekleyerek “baharatlı galeta unu” elde edebilirsiniz.

• Galeta unuyla ilgili sık sorulan sorular

• Galeta unu ve ekmek içi aynı şey mi?

Hayır. Ekmek içi taze ekmekten yapılır, galeta unu ise kurutulmuş ekmekten. Bu nedenle galeta unu daha kuru ve uzun ömürlüdür.

• Galeta unu bozulur mu?

Nemli ortamda saklanırsa bozulabilir. Hava almayan kapta, serin ve kuru yerde 2–3 ay dayanır.

• Galeta unu glutensiz olur mu?

Evet. Pirinç, mısır veya karabuğday unundan yapılan versiyonları glutensizdir. Marketlerde “glutensiz galeta unu” etiketiyle satılır.

• Galeta unu yerine ne kullanılabilir?

Mısır unu, yulaf unu, kırık kraker veya ezilmiş mısır gevreği alternatif olarak kullanılabilir.

• Galeta unu diyette kullanılır mı?

Az miktarda ve yağsız pişirme yöntemlerinde kullanılabilir. Tam buğday veya glutensiz versiyonları diyetler için daha uygundur.