Mantar deyince çoğumuzun aklına ilk olarak kültür mantarı geliyor. Ancak son yıllarda sofralarda daha çok yer bulan ve farklı aromasıyla dikkat çeken bir tür var: İstiridye mantarı. Hafif etimsi dokusu, ekonomik fiyatı ve kolay bulunabilirliğiyle mutfakların yeni gözdesi oldu. Fakat iş mutfağa geldiğinde istiridye mantarıyla ilgili en çok sorulan sorulardan biri de şu oluyor: İstiridye mantarı yıkanır mı? İstiridye mantarı nasıl temizlenir? Eğer siz de bu konuda kararsız kalanlardansanız, doğru yerdesiniz. Gelin, istiridye mantarıyla ilgili bilinmesi gereken tüm detaylara birlikte göz atalım.
Mantar temizliği hassas bir mesele çünkü yanlış yöntemle temizlenen mantarın hem tadı hem de dokusu bozulabiliyor. Üstelik mantar, sünger gibi yapısıyla suyu hızla emdiği için yanlış temizlik yöntemleri lezzetini de etkiliyor. Tam da bu yüzden istiridye mantarı temizliği ile ilgili detayları mutlaka bilmeli diyor ve sizi daha fazla merakta bırakmadan anlatmaya başlıyoruz!
-
İstiridye mantarı nedir?
İstiridye mantarı (Pleurotus ostreatus), adını deniz canlısı istiridyeye benzeyen şapkalarından alır. Doğada genellikle ağaç gövdelerinde ve nemli ortamlarda yetişir. Ülkemizde hem doğada bulunur hem de kültür ortamında üretimi yapılır.
- Şapkası genellikle yelpaze ya da istiridye kabuğu şeklindedir.
- Renkleri beyazdan griye, kahverengiden hafif mora kadar değişebilir.
- Lifli yapısı sayesinde pişirildiğinde et benzeri bir doku verir.
- Protein oranı yüksek, kalorisi düşük bir mantar türüdür.
- Kokusuzdur ve yemeklere katıldığında hafif tatlımsı bir aroma bırakır.
- Bu özellikleriyle vejetaryen ve vegan mutfaklarda et alternatifi olarak da sıkça kullanılır.
-
İstiridye mantarı yıkanır mı?
Gelelim en çok merak edilen noktaya: İstiridye mantarı yıkanır mı? Evet, yıkanabilir; ancak dikkatli olmak şartıyla. Çünkü istiridye mantarı sünger gibi yapısıyla fazla suyu içine çeker ve bu da pişirme sırasında sulanmasına, kıvamının bozulmasına neden olur.
- Eğer mantar çok kirli değilse, yıkamak yerine hafif nemli bir bezle silmek daha doğrudur.
- Ancak istiridye mantarı çoğu zaman odunsu alanlarda yetiştiğinden, toz ve talaş parçacıkları barındırabilir. Böyle bir durumda yıkamak gerekebilir.
- Yıkarken mantarı suyun altında uzun süre bekletmemek gerekir. Hızlıca suyun altında çalkalamak ve hemen kurulamak idealdir.
- Yıkanmış mantarı bekletmek yerine hemen pişirmek en sağlıklı yöntemdir.
Yani cevap şöyle: İstiridye mantarı yıkanabilir ama kısa ve kontrollü bir şekilde.
-
İstiridye mantarı nasıl temizlenir?
Mantar temizliği göz korkutucu gibi görünse de birkaç püf noktasıyla oldukça kolaydır.
- Öncelikle mantarları saplarından ayırın.
- Üzerinde talaş, toprak veya yaprak kalıntıları varsa küçük bir bıçakla kazıyın.
- Çok kirli mantarları musluğun altında çok kısa süreli yıkayın.
- Fazla suyu emmemesi için hemen kâğıt havluyla kurulayın.
- Pişireceğiniz boyuta göre doğrayın ya da bütün bırakın.
Aklınızda bulunsun: Mantarları asla su dolu bir kapta bekletmeyin. Çünkü suyu emdikçe hem tadı azalır hem de pişerken lastik gibi bir kıvam alır.
-
İstiridye mantarının faydaları
İstiridye mantarı yalnızca lezzetli değil, aynı zamanda oldukça besleyicidir. Düzenli tüketildiğinde vücudumuza pek çok fayda sağlar. Şöyle ki:
- Protein kaynağıdır: Özellikle et tüketmeyenler için mükemmel bir alternatif.
- Düşük kalorilidir: Diyet yapanlar için tok tutan ve hafif bir besin.
- Bağışıklığı destekler: İçerdiği beta-glukan sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Kolesterolü dengelemeye yardımcı olur: Lifli yapısıyla sindirimi destekler.
- Vitamin ve mineral deposudur: B1, B2, C vitamini ve demir, potasyum gibi mineraller içerir.
-
İstiridye mantarı nasıl saklanır?
Mantarların raf ömrü kısadır, bu yüzden saklama yöntemini bilmek büyük kolaylık sağlar.
- Buzdolabında saklama: İstiridye mantarını kağıt torbaya koyarak buzdolabının sebzelik kısmında 4–5 gün taze tutabilirsiniz. Plastik poşet tercih etmeyin, çünkü nem yapar.
- Dondurucuda saklama: İsterseniz mantarları yıkayıp doğradıktan sonra kısa süre haşlayıp soğuttuktan sonra dondurucuya atabilirsiniz. Bu şekilde aylarca dayanır.
- Pişirerek saklama: Önceden soteleyip kavanozda saklamak, özellikle yemek hazırlığını hızlandırmak isteyenler için pratik bir çözümdür.
Aman dikkat: Çiğ istiridye mantarını uzun süre bekletmek bozulmasına neden olabilir. Rengi koyulaşmaya ve kokusu değişmeye başladığında tüketmeyin.
-
İstiridye mantarı ile hangi yemekler yapılır?
İstiridye mantarı mutfakta oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir.
- Sote: Soğan ve sarımsakla kısa süre soteleyip sade tüketebilirsiniz.
- Çorba: Sebzeli mantar çorbasında harika bir lezzet katar.
- Izgara: Kalın şapkalarını zeytinyağı ve baharatla marine edip ızgarada pişirebilirsiniz.
- Börek içi: Ispanak veya patatesle karıştırarak börek harcı yapabilirsiniz.
- Makarna sosu: Krema ile birleştiğinde oldukça zengin bir sos ortaya çıkar.
Lezzetli ve hafif yapısıyla et yemeklerine de çok yakışır.
-
Sık sorulan sorular
İstiridye mantarıyla ilgili akıllara sıkça takılabilen diğer sorulara da cevap vermeden geçmeyelim:
İstiridye mantarı çiğ yenir mi?
Hayır, çiğ olarak tüketilmesi önerilmez. Mutlaka pişirilmelidir.
Pişirirken çok su salar mı?
Uzun süre yıkayıp bekletirseniz evet. Ama doğru şekilde temizlenmişse fazla su bırakmaz.
Kültür mantarından farkı nedir?
İstiridye mantarı daha etimsi ve aromalı bir yapıya sahiptir. Kültür mantarı ise daha nötr tatlıdır.
Yorumlar
0