Ballıbabagiller familyasından gelen mercanköşk, 20-50 cm boyunda çatallaşan dalları ile tanınan tek yıllık bitki türüdür. Otsu gövdesi ve küçük yaprakları ile naneyi andıran bitkinin yaprakları oval şeklinde koyu yeşildir. Esmer veya kırmızıya yakın tüylü sürgülerinin ucundaki küçük çiçekleri salkım şeklindedir ve taç yaprakları genelde beyaz renkte olur. Halk arasında İstanbul kekiği, güve otu, İstanbul güve otu ve İzmir kekiği gibi isimler ile anılsa da mercanköşk bitkisinin kekik otu ile bir ilgisi yoktu.
Mercanköşk bitkisi nerede yetişir? Nasıl saklanır?
Mercanköşk Akdeniz ve Ege çevresinde büyüyen bir bitki türüdür ve mart aylarında seralarda yetiştirilir. Kış sıcaklığının yüksek olduğu yerlerde ise saksı içinde ve evlerin bahçelerinde yetiştirilebilen mercanköşk, nisan ayında büyümeye başlar. Mayıs ile haziran ayları arasında toplanabilen bitki, yerden 5 cm yükseklikten kesilerek demetler haline getirilir.
Gölgelik, havadar ve sıcaklığın 38 dereceyi geçmediği bir ortamda kurutulur. Kuruttuktan sonra kokusunu bir miktar kaybeden mercanköşk bitkisi bütün halinde veya kıyılmış şekilde marketlerde ve aktarlarda bulunabilir.
Mercanköşk nasıl kullanılır?
Yaygın olarak yaprakları kullanılan mercanköşk bitkisi, fesleğen, kekik, kuru nane gibi baharat olarak tüketilir. Kurutulan mercanköşk, etli yemeklere eklenir ve aromatik kokusu ile özellikle domatesle hazırlanan salataların soslarına eklenir. Izgarada ve fırında pişirilen balık yemeklerinin üzerine zeytinyağı ile karıştırılarak dökülür. Lahana, havuç ve pırasa gibi sebzeler ile yapılan yemeklere de konan bitki, fırında yapılan tavuk yemeklerine eklenir ve çorbaların içine baharat olarak katılır.
Gıda sanayinde de kullanılan mercanköşk, sosisin içine ve pizza sosuna eklenir. Özellikle Güney Avrupa mutfaklarında yaygın şekilde tüketilen mercanköşk, Gürcü mutfağına özgü yemek soslarında kullanılması ile meşhurdur. Yemek yapımı dışında şifalı bitki olarak da tüketilen mercanköşk, halk arasında çay ve merhem yapımında kullanılır.
Mercanköşk bitkisinin faydaları nelerdir?
- C vitamini açısından oldukça zengin olan mercanköşk, çiriş otu gibi bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Soğuk algınlığına ve kuru öksürüğe iyi gelen mercanköşk, soğuk algınlığından kaynaklanan baş ağrılarına hafifletir.
- Mercanköşk suyu haricen romatizma ağrılarına karşı kullanılır.
- Mercanköşk pelin otu ve koyun otu gibi mide şişkinliğine iyi gelir.
Görselin kaynağı: http://www.bitkiselsaglikvakfi.org
Yorumlar
0