Kışın gelmesiyle birlikte tezgahları saran mis kokulu mandalinalar, hem tadıyla hem de C vitamini zenginliğiyle sofralarımızın neşe kaynağı. Her diliminde Ege’nin, Akdeniz’in güneşini ve toprağını taşıyan bu keyifli meyvenin soframıza gelene kadar geçtiği serüven çoğumuzun sandığından daha ilginç aslında. Mandalina hangi mevsimde yetişir, hangi toprakları sever, hatta evde saksıda yetiştirmek mümkün müdür? Bu soruların yanıtlarını öğrendiğinizde, bir mandalinayı soyarken bile doğayla olan bağınız biraz daha güçlenecek.
Mandalina yetiştiriciliği, Türkiye’nin iklim çeşitliliği sayesinde ülkemizde oldukça yaygın. Özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde kasım ayından mart ayına kadar uzanan hasat dönemi, kış meyveleri içinde mandalinayı ayrıcalıklı kılar. Taze tüketimi dışında reçelden marmelata, kabuğundan çaya kadar pek çok şekilde değerlendirilebilen bu meyve, sadece lezzetiyle değil, yetiştiriciliğinin incelikleriyle de merak uyandırır. Şimdi, mandalinanın mevsimsel yolculuğunu ve yetişme koşullarını adım adım inceleyelim.
-
Mandalina hangi mevsimde yetişir?

-
Mandalina, kış meyvesi olarak bilinir ve genellikle kasım ayında olgunlaşmaya başlar.
-
Yetiştiği bölgeye göre hasat süresi mart ayına kadar uzayabilir. Özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde bu dönem biraz daha erken başlar, çünkü sıcaklık farkı düşüktür.
-
Bazı erken türler (örneğin Satsuma) ekim sonu gibi toplanabilirken, geç türler şubat sonuna kadar ağaçta kalabilir.
-
Mandalinanın mevsimi sadece hasat zamanı değildir; çiçeklenme dönemi genellikle nisan–mayıs ayları arasındadır. Bu dönemde ağaçlar bembeyaz çiçeklerle kaplanır ve hoş bir koku yayar.
-
Olgunlaşma süreci boyunca bol güneş, ılıman hava ve düzenli sulama büyük önem taşır. Aşırı sıcak ya da don olayları meyve kalitesini ciddi şekilde etkiler.
Yani kısaca özetlemek gerekirse, mandalina kışın meyvesidir; fakat baharın ilk sıcak nefesiyle doğar, yaz boyunca gelişir ve sonbaharın sonunda soframıza ulaşır.
-
Mandalina hangi iklimde ve bölgede yetişir?

-
Mandalina, ılıman ve nemli iklimleri sever. En verimli şekilde yetiştiği bölgeler Akdeniz, Ege ve kısmen Karadeniz’in sahil kesimleridir.
-
Türkiye’de özellikle İzmir, Mersin, Antalya, Adana, Muğla ve Hatay illeri mandalina üretiminde öne çıkar.
-
Ağaçlar, don olaylarına karşı hassastır. 0°C’nin altına düşen sıcaklıklar meyveye zarar verir; bu yüzden kıyı bölgeleri yetiştiricilik için idealdir.
-
Mandalina ağacı, yüksek rakımlı bölgelerde genellikle tutunamaz çünkü soğuk hava ve sert rüzgâr çiçeklenme dönemini olumsuz etkiler.
-
Nem oranı çok düşük bölgelerde de meyveler küçük kalabilir veya kabukta çatlamalar görülebilir.
İklim olarak en uygun koşullar, kışları ılık, yazları sıcak ve nemli olan bölgelerde görülür. Bu iklimde ağaç yıl boyunca yeşil kalır ve verimlilik artar.
-
Mandalina hangi toprağı sever?

-
Mandalina, gevşek dokulu, humuslu (organik madde bakımından zengin) ve iyi drene edilmiş (suyu kolay geçiren) topraklarda en iyi sonucu verir.
-
Toprağın pH değeri 6–7,5 arasında olmalıdır. Asidik topraklar meyvenin kalitesini düşürebilir.
-
Ağır killi topraklar köklerin hava almasını zorlaştırır ve kök çürümesine yol açabilir. Bu nedenle hafif tınlı topraklar idealdir.
-
Düzenli gübreleme mandalina ağacının hem meyve sayısını hem de aromasını belirgin biçimde artırır.
-
Organik gübreler (örneğin kompost veya yanmış çiftlik gübresi) toprağın canlılığını korur.
Toprağın yapısı, su tutma kapasitesi ve besin değeri, mandalinanın tatlılığıyla doğrudan ilişkilidir. Bu yüzden profesyonel üreticiler her yıl toprak analizi yaparak dengeyi korumaya çalışır.
-
Evde mandalina nasıl yetiştirilir?
Evde mandalina yetiştirmek, hem keyifli bir uğraş hem de sabır isteyen bir süreçtir. Saksıda yetiştirmek mümkündür; doğru bakım uygulandığında minyatür ağaç bile meyve verebilir. İşte adım adım rehber:
-
Uygun türü seçin.
Ev için en uygun tür “Bodur Satsuma” veya “Clementine” cinsidir. Bu türler küçük saksılarda bile verimlidir. -
Doğru saksıyı hazırlayın.
En az 30–40 cm çapında delikli bir saksı seçin. Drenaj (su tahliye) deliği olmazsa kök çürümesi kaçınılmaz olur. -
Toprak karışımını oluşturun.
1 ölçü torf, 1 ölçü perlit (hava geçirgenliği için), 1 ölçü bahçe toprağını karıştırın. Organik gübre de eklenebilir. -
Fidanı dikin.
Mandalina fidanını saksıya yerleştirirken kök toprağını dağıtmadan dikmeye dikkat edin. Kök boğazı toprağın hemen üzerinde kalmalı. -
Doğru yere konumlandırın.
Mandalina ağacı güneşi çok sever. Günde en az 5–6 saat doğrudan ışık alacağı bir yere yerleştirin. Balkon, teras veya pencere önü uygundur. -
Sulama düzenine dikkat edin.
Toprak yüzeyi kurumadan yeniden sulamayın. Yazın haftada 2–3 kez, kışın ise haftada 1 kez yeterlidir. Aşırı su kökleri boğar. -
Besin desteği sağlayın.
Ayda bir sıvı bitki besini veya turunçgil gübresi verilebilir. Ancak fazla gübre meyve yerine yaprak büyümesine neden olur. -
Budama yapın.
İlkbaharda zayıf ve içe doğru büyüyen dalları kesin. Bu, ağacın hem şekil almasını hem de verimini artırır. -
Kış koruması uygulayın.
Soğuk havalarda saksıyı iç mekâna alın veya kök çevresini samanla kaplayarak sıcaklığı koruyun. -
Sabırlı olun.
Evde yetiştirilen mandalina genellikle 2–3 yıl içinde ilk meyvesini verir. Emeklerinize sağlık.
Daha detaylı bilgi için: Mandalina Nasıl Yetiştirilir: Saksıda Mandalina Bakımı Nasıl Yapılır?

Yorumlar
0