Şu an Dubai’nin kızgın çöllerinde safari yapıyor olabilirsiniz. Fransa’da şık bir akşam yemeği yemişsinizdir. Belki de Çin’in çılgın trafiğini bir taksi çevirerek atlamaya çalışıyorsunuzdur. Yediğiniz, içtiğinizden, aldığınız hizmetten pek bir memnun kaldınız, eliniz cebinize gitti.
Durun! O bahşişi vermeden önce bilmeniz gerekenler var.
Kabul. Milletçe doygun bahşişler aldık mı, mutluluktan dört köşe oluyoruz. Bahşiş bırakmayı da seviyoruz. Ama bahşiş gelenekleri, ülkeden ülkeye, şehirden şehire bile değişkenlik gösteriyor. Mesela; ödediğiniz hesapla çoktan bahşiş vermiş olabilirsiniz. Vereceğiniz bahşiş üzerine birileri size kocaman sarılabilir. O ülkede bahşiş geçmiyor olabilir, üzerine bir de ayıplanabilirsiniz ki bunu hiç istemeyiz. Ee, biz ne için varız? Bahşiş geleneklerini yazıverdik hemen.
İyisi mi siz bizi dinleyin. Bahşiş bırakmadan önce bunları bir kenara not edin.
Hesaba pek eklemiyorlar: İspanya
Avrupa ülkelerinde genellikle karşılaşacağınız durumu hemen anlatalım. Burada gelen hesaba her türlü bahşiş eklenmiş oluyor. İspanya'da durum farklı. Çok nadir eklenmiş olarak geliyor. O yüzden dilerseniz hesabın %10'nu kadar bahşiş bırakabilirsiniz.
Biraz pahalı sanki: Fransa
Fransa'da hesabınızı ya da faturanızı bahşiş eklenmiş bir biçimde ödeyeceksiniz. Hesabın %10-15 kadarını bahşiş olarak eklendiği için mekanlarda 2 euro kadar bir ücret bırakmanız yeterli olacaktır. Elinizden geldiğince dolarla bahşiş bırakmamaya çalışın. Genelde kabul etmiyorlar.
O pizzalar buna değer: İtalya
Tıpkı Fransa gibi İtalya'da da bahşiş ücreti eklenmiş bir biçimde çıkıyor karşınıza. Ekstra bahşiş bırakmak isterseniz de dolar olarak değil, euro olarak bırakın. Bu ayrıntıya dikkat edin.
Ne diyelim o pizzalara, makarnalara değer.
Minnoş musun sen: Danimarka
Danimarka diğer Avrupa ülkelerinden çok daha insaflı. Avrupa’da bahşiş kabul edilmeyen ya da bahşişin asla hesaba dahil olmadığı sayılı ülkelerden biri. Kibarlık etmek isterseniz euro olarak bırakın bahşişlerinizi.
Cansın Danimarka!
Refah tavan: İsviçre
Refah seviyesinin tavan olduğu ülkede, İsviçre’de sıra. İsviçre’de asla bahşiş bırakmak zorunda değilsiniz. Bahşiş, gelen hesaba ya da çıkan faturaya eklenmiyor. Burada bahşiş vermemenizin en büyük sebebi ise ülkedeki herkesin yeterince doygun ücretlere çalışıyor olması. Siz dilerseniz yine de tabağın bir kenarına iliştirin.
Bahşiş yasak: Çin
Asya'ya doğru gidelim biraz da. Adresimiz Çin. Ülkenin bahşişlere karşı tutumu biraz farklı. Burada bahşiş bırakmak, bahşiş almak birkaç istisna dışında yasak. Bagajınızı taşıyan ya da masaj yapan görevlilere birkaç yuan (Çin para birimi) bırakabilirsiniz. Fakat onun dışında kolay kolay bahşiş bırakmayın. Hele taksicilere hiç vermeyin.
İyilik edeyim derken başınızı derde hiiç sokmayın.
Bahşiş bırakmak hakaret etmek gibi: Japonya
Japonya'ya giderseniz, gezin, dolaşın. Teknoloji marketlerinin altına üstüne getirin. Yapılacak çok şey var orada. Yapılmayacak tek şey ise; bahşiş bırakmak. Japonya'da bahşiş bırakmak, aldığınız hizmetten memnun olmadığınız anlamına gelebiliyor. İnsanlar bunu hakaret olarak algılıyor. Hatta kimi zaman tepki bile gösteriyorlar. Masada bahşiş bırakırsanız muhtelemen bir garson peşinizden ''Paranızı unuttunuz'' diye koşarak gelecektir.
O bahşişi usulca cebinize geri koyun.
En rahat Asya ülkesi: Singapur
Çin ve Japonya'nın aksine Singapur'da bahşiş konusunda rahat davranın. Hesabın %10'nundan fazlasını da vermemeye özen gösterin. Aldığınız hizmetin karşılığında kesinlikle bahşiş bırakmak zorunda değilsiniz. Mis gibi.
O hesaba dönüp bir bakın istedik: Malezya
Asya'da uygulanan bahşiş almama sistemi Malezya'da bambaşka bir biçimde işliyor. Birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi Malezya'da da gelen hesaba bahşiş ücreti eklenmiş oluyor. Yani hem aldığınız hizmetin bedelini ödüyor hem de bahşişi de bırakmış oluyorsunuz. Yine de çok memnun kaldıysanız ve bahşiş vermek istiyorsanız, nakit olarak hesabın %10'nunu bırakabilirsiniz.
Valelere bol kepçe davranın: Dubai
Bir diğer durağımız insanların parasını nereye harcayacağını bilmeyişiyle nam salan Dubai. Aklınıza gelebilecek her türlü lükse sahip ülkede ''Bahşişler de havada uçuşuyordur kesin'' diye düşünüyorduk. Aslında devletin belirdiği bahşiş politikası, hesabın %10’nundan fazla değil. Taksiciler bahşiş kabul etmiyor, market görevlileri birkaç dirheme bile seviniyor.
Fakat valeler, kapı görevlileri ve güvenlikler hariç. Onlar bu kümenin dışında kalıyor ve çok daha fazla bahşiş alıyor. Dubai’de işinizin daha hızlı hallolmasını istiyorsanız onlara biraz daha fazla dirhem vermeniz gerekebilir.
Bizden söylemesi.
Gizliden bahşiş vermek adetmiş: Suudi Arabistan
Bahşiş bırakma kültürü Arabistan’da pek yaygın değil. Bırakmak zorunda da değilsiniz. Ama eğer bir camiyi ziyaret ediyorsanız oradaki çalışanlara minikte olsa bahşiş verin. Ama bunu yaparken asla belli etmeyin. Elinizden geldiğince gizli gizli yapın. ''Bir elin verdğini diğeri bilmesin'' mottosuyla yaklaşıyorlar bahşiş olayına. Güvenlik görevlisi, kapıcı, şöfor gibi meslek gruplarından bir insana verecekseniz el şıkışırken verin bahşişinizi. Oralarda adet böylemiş.
Her şey bahşiş: Mısır
Mısır'a hoş geldiniz. Daha doğrusu bahşiş ülkesine hoş geldiniz. Burada atacağınız her adım bahşiş olabilir. Adres mi sordunuz, bahşişle size en doğru yolu tarif edebilir, hatta adrese kadar bile götürebilirler. Fotoğraf mı çektirmek istiyorsunuz ya da oturduğunuz mekanda kaliteli bir hizmet mi almak istiyorsunuz? Hepsi için bahşiş verin. Belli bir bahşiş sınırı olmasa da hesabın %10'nu kabul ediliyor burada da. Bahşiş olarak dolar ve euro kabul görüyor.
Cebiniz biraz yanabilir. Aman dikkat!
Bahşiş bırakınca sarılıyorlar: Kamboçya
Diyelim ki bir gün yolunuz Kamboçya'ya düştü. Kaldığınız otelde, yemek yediğiniz mekanda hizmetten inanılmaz memnun kaldınız ve bahşiş bırakmak istediniz. Sıkı durun. Bunu gören Kamboçyalı çalışan size kocaman sarılabilir, sevinç çığlıkları atıp sizi öpebilir. Kamboçyalılar bu davranışı çok kibar bir davranış olarak gördükleri için inanılmaz mutlu oluyorlarmış çoğu zaman.
Ne güzeller.
Bahşiş yerine diş macunu: Küba
Havana'nın güzel sokaklarında dolaşırken size yardımcı olan taksiciye, yol gösteren birine minik diş macunu, anahtarlık, kart gibi minik hediyeler vermeniz onları bahşiş bırakmanızdan çok daha fazla mutlu edecektir. Mekanda, otelde çok minik bahşişler bırakarak harika hizmet almanız mümkün.
Hadi, kalkın. Küba'ya gidiyoruz.
Bahşiş nelere kadir: Brezilya
Size hizmet veren birine bahşiş bırakmak pek alışıldık bir durum değil Brezilya'da. Hesap %10 ilave edilerek geliyor masanıza. Ama nefis şezlonglardan, muhteşem plajlardan faydalanırken vereceğiniz minicik bir bahşiş krallar gibi bir hizmet almanızı sağlayacaktır. Duyurulur.
Pezo verin, dolar değil: Şili
Şili'de masanıza gelen hesapla birlikte bahşişte bırakmış olacaksınız. Çünkü o hesaba bahşiş dahil. Ama çok memnun kalırsanız %5-%7 arasında bir ücret bırakabilirsiniz. Dolar elbette kabul ediliyor ama harcamaları ve kendi para birimlerine çevirmeleri bir tık zor olduğundan siz Şili pezosu olarak verin bahşişlerinizi.
Onlara minicik bahşişler verin: Hindistan
Hindistan'da vereceğiniz çok minicik bir bahşiş, o çalışanı inanılmaz mutlu etmeye, o gününü kurtarmaya yetecektir. Özellikle doların çok değerli olduğu ülkede bahşiş kesinlikle hesaba eklenmiyor ve bahşiş konusunda herhangi bir kısıtlama yok.
Bahşişler mekan sahibine: Rusya
Özellikle kredi kartının yaygın bir biçimde kullanılmaya başlanmasıyla Rusya'da bahşiş bırakma kültürü neredeyse öldü deniliyor. Masaya bırakılan bahşişlerin tamamı da mekan sahibine gidiyor. O yüzden nakit olarak elden vermeniz makbul.
Bahşiş bırakmak yerine minicik bir memnuniyet notu yazmanız da yeterli olacaktır.
Dolarlar fora: Amerika
Sıkı durun. Belki de en yüksek bahşiş ücretiyle karşılaşacaksınız. Kimi mekanlarda gelen hesabın %20'si kadar bahşiş ücreti ekleniyor. Bazen bu oran %10'na kadar da düşüyor. Eklenmeyen mekanlarda var. Böyle yerlerde hesabın %20'si kadar bahşiş bırakmak durumunda kalıyorsunuz. Çünkü oralarda adet böyle. Euro olarak da pek kabul edilmiyor bahşişler. Haberiniz olsun.
Cebiniz ve canınız birazcık yanabilir.
Yerli bonus: Türkiye
Seviyoruz efendim bahşiş bırakmayı, bahşiş almayı. Verilen hizmetin hakkını vermeyi daha çok seviyoruz. Bu yüzdendir ki işletmelerde %10 politikası uygulansa da, millet olarak bolca hesap bırakıyoruz. İyi de yapıyoruz. Var olsun koca yürekli halkımız!
Böylelikle ülkelerin bahşiş geleneklerini öğrendik. Artık elimizi rahatlıkla cebimize atabiliriz. Ya da atmasak da olur dediğimiz yerlerde gönül rahatlığıyla hesap ödeyebiliriz.
Yorumlar
3