Baharatların Saklanma Şartları ve Tazeliğini Koruma Yöntemleri

Tariflerin olmazsa olmazı baharat çeşitleri, mutfaklarımızın demirbaş malzemelerinden. Peki ama onları ne kadar doğru saklıyor, ne kadar doğru kullanılıyoruz dersiniz? Gelin bugün baharat saklama ile ilgili bilinmesi gerekenleri konuşalım, baharatlar neden doğru şartlarda saklanmalı, baharatların saklanması için ideal koşullar nelerdir tek tek öğrenelim.

Taze baharatlardan kuru baharatlara, tane haldeki baharatlardan toz baharatlara, mutfaklarınızda bulunan tüm baharat çeşitleri ile ilgili bilmeniz gereken bu yöntemleri uygulamayı ve baharatlarınızı uzun süre bozulmadan kullanmanın tadını çıkarmayı unutmayın.

İçindekiler

• Baharatlar neden doğru şartlarda saklanmalı?

Baharatları saklama koşullarını anlatmaya başlamadan önce baharatlar neden doğru şartlarda saklanmalı, bilmeyen kalmasın dedik ve açıklamak istedik:

• Baharatların uzun süre tazeliğini koruyabilmesi için doğru koşullarda saklanması önemli.
• Aksi halde baharatlar kısa sürede renklerini, aromalarını kaybeder ve işlevsiz bir hale gelir.
• Baharatlar doğru koşullarda saklanmazsa kısa sürede bozulmalar, böceklenmeler de söz konusu olabilir.
• Kokusunu ve lezzetini kaybetmesinin yanı sıra baharatlar doğru koşullarda saklanmazsa besin değerlerini de kaybeder.
• Özellikle toz haldeki baharatlar, doğru koşullar sağlanmadığı sürece kısa sürede topaklanır ve kullanım zorluğu da oluşur, aklınızda bulunsun.

• Baharatların saklanması için ideal koşullar nelerdir?

Gelelim önemli kısma, baharatların saklanması için ideal koşullar nelerdir öğrenmeye:

• Baharatları, nemden, rutubetten uzak kuru ortamlarda saklamalısınız.
• Serin yerler baharatları saklamak için uygun olacaktır.
• Bu nedenle baharatları ocak yanı, fırın üstü gibi sık sık sıcak olabilecek alanlardan uzakta tutmalısınız.
• Baharatları doğrudan güneş ışığı görmeyeceği şekilde muhafaza etmelisiniz.
• Baharatları koyduğunuz kap ve kavanozların hava geçirmediğinden emin olmalısınız.
• Baharatları sakladığınız kapların üzerine baharatları kaplara koyduğunuz tarihleri ve varsa son kullanma tarihlerini ve tabii ki isimlerini not etmelisiniz.

• Nem, ısı ve ışığın baharatlar üzerindeki etkileri

Baharatları nemden, ısıdan ve ışıktan uzakta muhafaza etmeliyiz dedik, peki ama neden? Hemen açıklayalım:

• Nem, baharatların, özellikle de toz haldeki baharatların kısa sürede nemlenmesine, topaklanmasına, daha sonrasında da küflenmesine ve böceklenmesine sebep olacaktır. Bu yüzden baharatları nemden uzakta saklamak önemlidir.
• Sıcaklık ve ısı da aynı şekilde baharatların kısa sürede bozulmasına sebep olur. Sıcaklık sebebiyle baharatların içindeki uçucu yağlar buharlaşır ve oksidasyona uğrar. Bu da baharatların hem aromasını hem de tadını kaybetmesine sebep olur.
• Baharatları doğrudan güneş ışığına maruz kalmaktan da korumak gerekir. Çünkü güneş ışığı da hem uçucu yağların buharlaşmasına ve oksidasyona sebep olur hem de baharatların renklerinin kaçmasına, tatlarının bozulmasına yol açar.

• Baharatları uzun süre taze tutmak için saklama kapları seçimi

Baharatları uzun süre taze şekilde saklamak için sadece sakladığınız alanı doğru seçmeniz yeterli olmuyor tabii ki. Baharatları koyduğunuz kapların, kavanozların da uygun olması büyük önem taşıyor. Peki baharatları saklamak için tercih edebileceğiniz saklama kaplarının ne gibi özellikleri olmalı? Buyurun açıklayalım:

• Kapaklı cam kavanoz ve kapları tercih edebilirsiniz. Ancak güneş ışığına maruz kalmaması adına koyu renk camları tercih etmeniz ya da kavanozları güneşe maruz kalmayacakları alanlara koymanız iyi olacaktır, hatırlatmış olalım.
• Kapaklı paslanmaz çelik kutu ve kapları da tercih edebilirsiniz. Bu sayede baharatlarınız hem hava ile temas etmez hem paslanmaz hem de güneş ışığına doğrudan maruz kalma riski olmaz.
• Kapaklı seramik kap ve kavanozları da tercih edebilirsiniz. Ancak seramik kap ve kavanozların kapakları mutlaka vakumlu olmalı, aksi halde hava geçirgenliği olabilir.

• Toz ve tane baharatlar için farklı saklama yöntemleri

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi toz baharatlar tane baharatlara göre daha hızlı bozulma potansiyeline sahip aslında. İkisi arasındaki farklılıklarda ise şunlara dikkat etmek gerekiyor:

• Toz baharatları mutlaka hava geçirmeyen kavanoz ve kaplarda saklamalısınız.
• Serin, nemsiz, rutubetsiz, karanlık alanları tercih etmelisiniz.
• Mümkünse toz baharatları çok miktarda değil, azar azar alarak değerlendirmelisiniz.
• Tane baharatlar ise yapıları gereği toz baharatlara göre daha uzun süre bozulmadan dayanır.
• Onları da yine hava geçirmez kaplarda, serin ve karanlık ortamlarda saklayabilirsiniz.
• Ancak öğütme işlemini toplu halde yapmamalı, her seferinde sadece kullanacağınız kadarını öğüterek taze taze saklamaya devam etmelisiniz.

• Evde baharatların doğru yerleştirilmesi için tüyolar

"Evde baharatları nerelere koyabilirim?" diye düşünenler şu tüyolara göz atmayı unutmamalı:

• Baharatları ocak yanı, fırın üstü gibi sıcaklığın sık sık değiştiği alanlardan uzağa yerleştirmelisiniz.
• Sık sık kullandığınız baharatlarla nadir kullandığınız baharatları kolayca ayırt edebilmek için raf sistemi gibi bir düzen oluşturmalısınız.
• Baharatlıkların üzerine etiketle isimlerini yazmalısınız.
• Aynı şekilde son kullanma tarihlerini de üzerlerine not etmelisiniz.
• Serin ortamları tercih etmelisiniz.
• Pencere önü gibi güneş ışığı alabilecek alanlara koymamalısınız.

• Baharatların tazeliğini test etme yöntemleri

Mutfağınızda bir süredir duran ve tam olarak bozulup bozulmadığından emin olamadığınız baharatlarınız için hemen aşağıdaki önerileri uygulayarak baharatların tazeliğini test edebilirsiniz:

• Koku testi yapın. Şüphelendiğiniz baharatları koklayın. Olması gerektiği gibi kokuyorsa tazeliğini korumuş demektir. Kokusu azalmışsa, değişmişse ya da hiç kokmuyorsa baharatınız bozulmuş demektir.
• Rengini kontrol edin. Baharatınızın rengi olması gerektiği gibi değilse, soluk gözüküyorsa yüksek ihtimalle tazeliğini koruyamadığı içindir.
• Eğer tane halde baharatlarınızı muhafaza ediyorsanız taneleri parmaklarınızla kontrol edebilirsiniz. Parmaklarınızla sıktığınızda taneler hemen dağılıyorsa baharatınız tazeliğini kaybetmiş demektir. Taze haldeki tane baharatlar hemen kırılmaz, toz haline gelmez.

• Taze baharatlarla kuru baharatlar arasındaki farklar

Mutfakta kullandığımız taze ve kuru baharatlar arasındaki temel farklar nelerdir dersiniz? Hemen göz atalım:

• Kurutulmuş baharatlar nemden arındırılır, taze baharatlar ise yapıları gereği nemli bir yapıya sahiptir. Bu sebeple daha iyi saklanmaları gerekir.
• Kuru baharatlar konsantre bir lezzet sunduğundan daha yoğundur, çok az kullanıldığında dahi yoğun bir tat kazandırır.
• Taze baharatlar ise taze oldukları için daha hafif, doğal bir tat profili sunar.
• Kuru baharatlar doğru koşullarda saklandığında aylarca bozulmadan kalabilir.
• Taze baharatların ise genel olarak 1 hafta içinde tüketilmesi önerilir.
• Aynı şekilde taze baharatlar hassas yapılı olduğu için buzdolabında saklanmalıdır.
• Kuru baharatlar için ortamın serin ve rutubetsiz olması yeterlidir. Buzdolabına ihtiyaç duymazlar.

• Baharatlar buzdolabında saklanır mı?

Yukarıda söylediğimiz gibi genelde taze baharatlar buzdolabında saklanır ancak diğer kuru baharatlar buzdolabında saklanır mı? Hemen açıklayalım: Kuru baharatlar serin, rutubetsiz, nemsiz, karanlık ortamlarda saklanmalıdır. Buzdolabı bu sebeple uygun olmayabilir çünkü buzdolabının içinde nem bulunur. Nem, uzun vadede baharatların topaklanmasına sebep olur. Bu sebeple kuru baharatların buzdolabında saklanması genel olarak önerilmez. Ancak çok sıcak bir bölgede yaşıyorsanız, dışarının nem oranı buzdolabının içindekinden de yüksekse buzdolabında saklamanız önerilir, aklınızda bulunsun.

• Baharat israfını önlemek için alışveriş ve depolama önerileri

Baharatlarınız kısa sürede bozuluyorsa, genel olarak israf oluyorsa şu detaylara özen göstererek israfın önüne geçebilirsiniz:

• Baharatlarınızı alırken aşırı miktarlarda almayın, azar azar alın.
• Toz haldeki baharatlar yerine türüne göre mümkünse tane halde baharatlar alın, mutfağınızda ihtiyaç duydukça öğüterek kullanın.
• Baharatlıkların hava geçirmediğinden emin olun.
• Yukarıda sıraladığımız baharat saklama koşullarını sağladığınızdan emin olun.
• Baharatlarınızı ara ara kontrol ederek bozulup bozulmadıklarına göz atın.
• Fazla baharatlarınızın bozulmasını beklemek yerine ihtiyacınızdan fazla kısmını aile üyelerinizle, komşularınızla ya da arkadaşlarınızla paylaşın.