O kadar şanslıyız ki ülkemizin dört bir yanında enfes lezzetler yapılıyor, en yörselinden ülke sınırlarını aşıp dünyaya ün salanlara dek her biri soframızda, kalbimizde ayrı bir yerde duruyor.
Ama gelin görün ki zaman zaman bu çok sevdiğimiz lezzetlerin geçmişi tartışma konusu oluyor, bir şehir "Bu bizim mutfağımıza özgü bir yemektir" derken bir diğeri "Kesinlikle bizimdir." diyerek tartışmaların çıkmasına neden olabiliyor.
Bu kez sözünü ettiğimiz bu yemek döner olup çıktı karşımıza. Geçtiğimiz günlerde ortaya atılan bir iddiaya göre döner kebap, Bursa'dan yıllar önce İzmir'de yapılmaya başlamış.
Buyurun konunun detaylarını birlikte öğrenelim. Bakalım siz bu ayrıntıları öğrendikten sonra kime hak verecek, dönerin hangi şehre ait olduğunu düşüneceksiniz?
Cevaplarınızı bize yorum olarak yazmayı unutmayın, düşüncelerinizi merakla bekliyoruz. 
Koleksiyoncu ve Araştırmacı Nejat Yentürk'e göre döner kebap İzmir'den çıkmış olabilir
İzmir tarihi ve gastronomi tarihi gibi alanlarda araştırmaları bulunan, aynı zamanda bir koleksiyoncu olan Nejat Yentürk, geçtiğimiz günlerde ortaya attığı iddia nedeniyle şu sıralar Bursalılar ile İzmirlilerin arasında tartışmaların çıkmasına neden oldu desek yeri.
Döner kebabın ne zaman ve nerede yapıldığıyla ilgili kesin bir kanıt bulunmadığı kabul edilse de sizin de bildiğiniz gibi halk arasında genel olarak şöyle bir bilgi hakimdir: "Döner kebap, 150 yıl kadar önce ilk kez Bursa’da İskender Bey tarafından icat edilmiştir." Kuzu çevirmenin yapım tekniğinden faydalanılarak hazırlanan bu 'ilk' dönerin kemiksiz kuzu ve dana etlerinin kalınca bir şişe takılması ve ateşin karşısında pişirilmesiyle ortaya çıktığı da söylenir.
Ancak Nejat Yentürk'e göre dönerle ilgili bilgilerimiz bununla sınırlı olmayabilir.
Neden mi? Hemen aktaralım.
"19. yüzyılda yayımlanmış yemek kitaplarında döner kebap tarifi verilirken kullanılan ismin 'İzmir kebabı' olması dikkat çekici"
Nejat Yentürk'ün bu iddialarının temelinde de yaptığı araştırmalar bulunuyor tabii ki. 19. yüzyılda Osmanlı şehirlerini ziyaret eden Batılı gezginlerin yazdıklarını inceleyen Yentürk, bu kitapların dikkatle ele alındığında döner kebabın Bursa'dan yıllar önce İzmir'de yapıldığını görebileceğimizi söylüyor ve düşüncelerini şöyle aktarıyor.
"Kebap, 19. yüzyılda ayağa kaldırılana dek yatay eksende çevrilen bir düzenekte pişirilmekteydi yani günümüzün cağ kebabı gibi. Bunun ilk yazılı kaydı Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde yer almaktadır. Daha sonrasında kebap dikey hale getirilerek daha az yer işgal etmesi ve seyyar tezgahta satılabilmesi sağlandı. Adına da ’döner kebap’ denildi.
Döner kebap tarihini aydınlatmaya katkı yapacak yazılı kaynakların başında 19. yüzyılda Osmanlı kentlerini ziyaret eden Batılı seyyahların yazdıkları geliyor. Bu tanıklar döner kebabın Bursa’dan yıllar önce İzmirde yapılmakta olduğunu bize gösteriyor. Ayrıca 19. yüzyılın sonunda İstanbulda yayımlanmış yemek kitaplarında döner kebap tarifi verilirken kullanılan ismin ’İzmir kebabı’ olması da ayrıca dikkat çekici."
Döner kebabın ilk olarak Kastamonulu bir usta tarafından yapıldığı da söyleniyor bildiğiniz gibi
Tarihteki "ilk dönerci fotoğrafı" olarak kabul edilen ve James Robertson tarafından çekilen bu fotoğraf ise 1855 yılına ait ve net bir şekilde arkadaki döner tezgahı gözüküyor fark edebileceğiniz gibi. Ancak Osmanlı zamanında çekilen bu fotoğrafın çekildiği şehirle ilgili kesin bir bilgi yok, Bursa, İstanbul, İzmir ya da Kastamonu olabileceğini söyleyenler var.
Döner kebabın tarihi macerası ve hangi şehre ait olduğu tartışması sadece İzmir ve Bursa arasında süren bir çekişme de değil. İzmir'den çok daha öncelerden bu yana Kastamonulular da talip bu lezzetin çıkış yeri olmaya. Zira kimi kaynaklara göre döner kababın bulunuşu, yani etin yatay düzlemden dikey bir hale getirilmesi, Kastamonulu bir aşçı olan hamdi Usta'ya dayanıyor. Öyle ki icat ettiği bu lezzet sayesinde o dönemlerde ünü şehrin sınırlarını aşan bu aşçıdan dönerciği öğrenen Şükrü Gülsunar ve Raif Gülsunar'ın döner hazırlayan ikinci kuşak ustalar olduğu söyleniyor.
Tam olarak çıkış noktası henüz saptanamamış olsa da yıllara meydan okuyan, ünü ülke sınırlarını aşıp dünyaca ünlü bir lezzete dönüşen döner kebap hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Sizce döner kebap hangi şehrimize ait bir lezzettir? Buyurun sohbete...
Yorumlar
0