Anne babayla birlikte mutfakta yemek yaparak, yiyecek, içecek ve çeşitli malzemeleri tanıyarak geçirilen zamanın, çocuklara çok şey kattığına dair araştırma sonuçları var. Hatta bu etkinliğin, çocukların matematik zekasına, dil öğrenme becerisine, duygusal ve fiziksel gelişimlerine yardımcı olduğunu gösteren çalışmalar da var. Bugün çok sayıda anne baba, çocuklarına kıyamıyor ve onlara irili ufaklı işler vermeyi bile sırtlarına yük vermek gibi algılıyor. Oysa uzmanlar, çocukların yaşlarına uygun sorumluluklar almalarını, ev işlerinde anne babalarına yardım etmelerini gerekli ve önemli buluyor. Birlikte yemek yapmak ise bu işlerin belki de en zevkli, keyifli ve öğretici olanı.
Her şeyden önce yemek yapmak, yakınlarımızla birlikte yenen yemekler, bir damak tadına sahip olmak başlı başına bir kültür. Yani çocukların hem bilgisini hem görgüsünü artıran bir unsur. Mutfak, onlarla iletişim ve bağ kurmak için gayet uygun bir yer. Çok sayıda pedagog, anne babaların çocuklarla birlikte mutfak işleriyle uğraşmasını birçok farklı açıdan daha yararlı buluyor. Bunun nedenlerini, yararlarıyla birlikte okuyacaksınız.
Bırakın keşfetsinler: Keşfederek öğretin
Çocuklar, dokunarak, tadarak, görerek, hissederek ve duyarak öğreniyor. Yeni tatlar, kokular ve şekillerle tanıştıkları mutfak da onlar için öğretici oluyor. Keşfetme dürtülerini ve merak duygularını canlandırıyor. Çocukların, damak zevki de 4 yaşından itibaren gelişmeye başladığından, beraber yemek yapmak onların kendi beğenilerini keşfetmeleri ve böylece kendilerini daha iyi tanımaları yolunda da onlara yardımcı oluyor.
Çok zor değil: Yaratıcılıklarını artırın
Yemek yapmak, birbirinden farklı malzemeleri, ahenkli bir biçimde bir araya getirmek demek. Çocuklara örneğin hangi malzemenin hangi baharatlarla tatlandırılabileceğini, hangi sebzeye hangi tür yağın yakıştığı gibi bilgiler vermek, zihinlerini çalıştırma biçimlerini de etkileyerek yaratıcılıklarını artırıyor. Onlarla birlikte, fikirlerini sorarak yepyeni tarifler oluşturabilirsiniz. İlerleyen zamanda kendi tabaklarını kendilerinin hazırlamasına izin vermek de etkili olacaktır.
Çünkü çok uygun: Bilimsel bilgilerin öğrenilmesine ön hazırlık sağlayın
Mutfak, çocuklara başlangıç düzeyinde matematik bilgisi verebilmek için de oldukça uygun bir ortam. Saymak, eklemek, çıkarmak, ölçmek, tartmak gibi ifadeleri, yemek tariflerini uygularken mutfak tartısı veya diğer ölçüm aletleri kullanarak öğretmek, çocukların okulda görecekleri derslerde de yardımcı oluyor. Bilgiyi deneyimlemesi için örneğin 500 gramlık veya 1 kiloluk bakliyat poşetlerini elinde tutarak ağırlıklarını fark etmesini sağlayabilirsiniz. Tarifleri uygularken "Şimdi 1 yemek kaşığı yani yaklaşık 15 gram un ekliyoruz" gibi ifadeler kullanarak matematik hesaplamalarına aşina olmasının yolunu açabilirsiniz.
Ek olarak, örneğin kabartma tozunun ne için kullanıldığı gibi bilgileri öğretmeniz, kimyasal reaksiyonları anlayamayacak yaşta olsa bile analitik düşünmesine küçük katkılar sağlayacaktır. Ayrıca balkonda veya pencere önlerinde irili ufaklı saksılara, maydanoz, fesleğen, nane gibi yeşiller ekip, büyüme süreçlerini birlikte takip edebilirsiniz. Hem giriş niteliğinde bir biyoloji dersi, hem keyifli bir etkinlik hem de emek vererek elde etmek konusunda çocuğunuzu bilgilendirmiş olursunuz.
Ne güzel: Hem aranızdaki iletişimi hem de iletişim becerisini geliştirin
Mutfak, çocuğunuzla iletişim kurmak ve onun iletişim yeteneğini ilerletmek için de çok uygun bir yer. Öncelikle birlikte vakit geçiriyor olacaksınız. Bu vakit eğlenceli olduğu kadar kaliteli bir vakit de olacak. Farklı malzemeleri tüm duyu organlarıyla duyumsamasını sağlamanız, ondan hissettiklerini anlatmasını istemeniz ve bunu keyifli bir oyun haline getirmeniz, çocuğunuzun ifade ve iletişim yeteneğini artırır. Okuma yazmayı öğrendiyse ondan yemek tariflerini okumasını da isteyebilirsiniz. Ardından beraberce bu tarifi uygulamanız, teori ve pratik arasındaki ilişki hakkında da erken bir fikir sahibi olmasını sağlayacaktır.
Temel eğitim gibi: Dil becerisini ilerletin
Çocuğunuzun mutfakta karşılaşacağı her yeni malzeme, yeni bir kelime demektir. Kelimelerle birlikte kavramlar da öğrenilir. Ona örneğin yumurta, tereyağı gibi yiyeceklerin hangi aşamalardan geçerek evlerimize ulaştığını; sebze ve meyvelerin nasıl yetiştiğini ve nasıl dolaplarımıza girdiğini; süt ve inek arasındaki ilişki gibi bazı bağlantıları, uygun ve doğru kelimelerle anlatın. Hem hayata dair pek çok bilgi vermiş hem de kelime ve kavram hazinesini geliştirmiş olursunuz.
Çok önemli: Duygusal gelişimi destekleyin
Yemek yapmak, sabır ve dikkat isteyen bir iş olması nedeniyle çocukların duygusal gelişimlerine de katkı sağlar. Yemeğin, aileye, arkadaşlara, dostlara, komşulara ve tüm sevdiklerimize sunduğumuz sevginin biçimlerinden biri olduğunu anlatmak, beraberce yaptığınız yemeği sevdiklerinizle birlikte yemek bunun en iyi yoludur.
Çok iyi fırsat: Fiziksel gelişimi de destekleyin
Yaşına uygun olarak çocuğunuza vereceğiniz ufak tefek görevlerle el becerilerini ve fiziksel gelişimini ilerletebilirsiniz. Dökme, sallama, kesme, karıştırma, çırpma gibi işlemleri yapmasına izin verebilir veya yalnızca bir kaşığı tutmasını isteyerek onu destekleyebilirsiniz. Tüm bunlar onun motor becerilerini ilerletmesi için birer fırsattır.
Her zaman: Özgüven verir, başarı algısını iyileştirin
Bir yemek tarifini uygulamak, bir hedefe ulaşmak için atılması gereken adımlar gibidir. Doğru malzemeler, doğru oranlarda bir araya getirildiğinde başarılı sonuçlar elde edilir. Bu nedenle çocuğunuzla birlikte elde edeceğiniz her sonuç, iyi veya kötü, öğretici olacaktır. Başarılı olduğunuzda yani yemek istediğiniz gibi olduğunda, verdiğiniz emeğin karşılığını birlikte alır ve keyfini çıkarırsınız. Başarısız olursanız, yılgınlığa düşmeden, vazgeçmeden yeniden denemeyi ve böylece her adımda başarıya daha çok yaklaşmayı öğretmiş olursunuz. Tüm bunlar, çocukların özgüveni ve başarı algısı için önemlidir. Ayrıca sonuç ne olursa olsun, çocuğunuzu yardımları ve aldığı sorumluluklar için takdir etmeyi unutmayın; özgüveni için oldukça yapıcı olacaktır.
Ağaç yaşken eğilir: Sağlıklı beslenme alışkanlığını geliştirin
Yemek yaparken çocuğunuza öğreteceğiniz her malzemenin yararlarını ve nasıl tüketilmesi gerektiğini de basit kelimelerle ona anlatabilirsiniz. Yemeğin pişirilmesinde emeği geçeceğinden özellikle sebzeleri keyifle ve istekle yemesine yardımcı olabilir, ona sağlıklı beslenme alışkanlığını erken yaşta aşılayabilirsiniz. 4 yaşından itibaren damak zevki gelişmeye başlayan çocuklara, sağlıklı yiyecekleri tattırarak, sevdirerek, pişirilmelerine katkı sunmalarını sağlayıp heveslendirerek, hayat boyu çok önemli olacak bir başka alışkanlık daha kazandırabilirsiniz.
Çocuğunuzla mutfaktayken dikkat edilecekler
• Çocuğunuzla mutfakta zaman geçirmeden önce, çevrede kolayca ulaşabileceği kesici ve delici aletler bulunmadığından emin olun.
• Ocak, fırın gibi küçük çocuklar için tehlike arz edebilecek aletlere fazla yaklaşmaması gerektiğini unutmayın ve bunu ona da öğütleyin.
• Çocuğunuzun yaşına uygun tarifleri, uygun ve olabildiğince basit kelimelerle açıklayarak yapın.
• Ona verdiğiniz görevleri de yaşına uygun ve basit ifadelerle söyleyin. Dikkatleri çabuk dağıldığından bu şekilde anlamaları ve yapmaları kolaylaşır.
• Ortalığın dağılmasından korkmayın ve her şey tamamlandığında mutfağı temizleme işini de birlikte yapın. Böylece ardında dağınıklık bırakmaması gerektiğini ve temizliği öğrenecektir.
Yorumlar
0