Hangi Mantarlar Zehirli Bilmeli: Zehirli Mantar Nasıl Anlaşılır?

• Zehirli mantar nasıl anlaşılır?

Şunu söyleyerek başlayalım: Mantarların zehirli olup olmadığını anlamanın tek ve net bir yolu yok ne yazık ki. Türüne göre mantarların zehirli olup olmadığını anlamanın en güvenli yolu laboratuvar testleri yapmaktan geçiyor. Bunun için de mutlaka uzman bir mikolog, ziraat mühendisi ya da doğal yaşam uzmanı gibi alanında uzman kişilerden destek almak gerekiyor. Bu yüzden eğer mantar konusunda uzman değilseniz asla ama asla doğada karşınıza çıkan mantarları toplamamalı ve hiçbir şekilde tüketmemelisiniz, aman dikkat.

Mantarların zehirli olup olmadığını anlamak için yapılabilecekler ise şöyle:

• Zehirli mantarları tanımak için hangi mantarla karşı karşıya olduğunuzu bilmeniz ilk adım. Gördüğünüz mantar türünü doğru bir şekilde tanımlayamıyorsanız uzak durmalısınız.
• Mantarın genel görünümü de mantarın zehirli olup olmadığı hakkında bilgi verir. Büyüklüğünden rengine, şeklinden dokusuna, genel görünümü incelenerek mantarın türü hakkında fikir sahibi olunmalıdır.
• Mantarın şapka kısmı, üzerindeki renklere, desenlere, yüzeyinin dokusuna ve üzerindeki kabuklara göre incelenmelidir. Örneğin zehirli mantarların büyük bir kısmı canlı, dikkat çekici renklerde olur. (Kırmızı, mor, yeşil, sarı, turuncu gibi)
• Mantarın şapka kısmı dışında gövde kısmı da değerlendirilmelidir. Yine gövdesinin dokusuna, rengine, üzerindeki desenlere ve şekline göre mantarın zehirli olup olmadığı belirlenebilir. Birçok zehirli mantar türünde gövde, ince ve yıpranmış, hasarlı bir görünüme sahiptir.
• Mantarın şapkasının altında bulunan lameller de mutlaka incelenmelidir. Rengi, dokusu, şekli ve bağlanma şekilleri de mantarın zehirli olup olmadığını belirlemede önemli bir yere sahiptir. Örneğin zehirli mantarların birçoğunda lamel kısımlarında renk geçişleri, değişiklikleri görülür.
• Mantarın genel dokusu da zehirli olup olmadığını anlamak için mutlaka değerlendirilmelidir. Gereğinden sert, yumuşak, yapışkan, hasarlı olması durumunda o mantardan uzak durulmalıdır.
• Bunların yanında mantarın kokusu da zehirli olup olmadığını anlamak için bakılması gereken özelliklerindendir. Zehirli mantarların yenebilir mantarlara göre daha kötü bir kokuya sahip olduğu bilinir. Ancak bu, tek başına bir kriter değildir.
• Mantarların yetiştiği alan da mantarın zehirli olup olmadığını belirlemek için değerlendirilir. Bazı ağaçların altında yetişen mantarlar çoğunlukla zehirli mantarlar olarak görülür.
• Sözün kısası, yukarıdaki maddelerin her biri hem kendi içinde hem de hep birlikte genel bir değerlendirmeden geçirilmeli ve söz konusu mantar hakkında bilimsel bir veri elde edilmelidir. Bunun için de mutlaka bir mikologtan, alanında uzman bilim insanlarından destek alınmalıdır. Siz siz olun, marketlerde, pazarlarda onaydan geçirilmiş şekilde satılan mantarlar dışında, doğada bulduğunuz mantarları, bu alanda bir uzman değilseniz öylece toplayıp yemeyin, sağlığınızı riske atmayın.

• Hangi mantarlar zehirlidir?

Peki genel olarak hangi mantar türleri zehirlidir, ülkemizde kaç tane zehirli mantar vardır dersiniz? Bu sorunun cevabını da hemen vermiş olalım:

• Mantar türleri çok çeşitli olsa da Türkiye'de yaklaşık olarak 2200 adet farklı mantar türü yetiştiği söyleniyor. Bu türler içinde yenebilir olanların sayısı ise 300 adeti geçmiyor.
• Bir başka deyişle ülkemizde yenebilir olmayan çok fazla sayıda mantar türü bulunuyor ve bu yüzden doğada karşımıza çıkan mantarlardan uzak durmamız büyük önem taşıyor.
• Zehirli mantarlar da kendi içlerinde etkileriyle farklı şekilde sınıflandırılıyor. Zehirli mantarların içinde yaklaşık %10 oranındaki mantar türünün ise doğrudan ölümcül mantar çeşidi olduğu biliniyor.
• Bu ölümcül mantar türleri ne yazık ki yendiğinde ölümle sonuçlanıyor. Bu mantarlardan kilolarca değil, sadece 1 adet yenmiş olması bile hayati sonuçlar veriyor.
• Ülkemizde özellikle şu mantar türlerinin zehirli olduğu biliniyor: Ağulu mantarı, sinek mantarı, yalancı dede mantarı, amanita pantherina mantarı, şeytan mantarı ve ölüm meleği mantarı.
• Zehirli mantarlar tüketildiğinde ise şunlar görülebiliyor: Mide bulantısı ve kusma, kanlı ishal, kas krampları, karın ağrısı, baş dönmesi, soğuk soğuk terleme, hayal görme, ölüm.
• Bu hayati sonuçları yaşamamak için yukarıda da defalarca söylediğimiz gibi, siz siz olun mantar yemek istediğinizde onaydan geçmiş, güvenilir yerlerden aldığınız mantarları tercih edin.

Şu yazılarımıza da mutlaka göz atın:

Mantar Zehirlenmesi Nedir, Mantar Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Türkiye’de Yenilebilir ve Yetiştirilebilir Mantar Çeşitleri

Mantar Yıkanır mı, Yıkanmaz mı?

Mantarın Faydaları Nelerdir, Mantar Nasıl Saklanır?

5 Maddede Sizi Ömür Boyu Doğada Yaşatabilecek Mantar Toplama Rehberi