Elazığ Mutfağının Başlı Başına Bir Şölen Olduğunun 12 Lezzetli Kanıtı
17 Kasım 2015Doğu Anadolu'nun nadide şehirlerinden birisine doğru ufak bir yola çıkalım mı bugün? 150'ye yakın yemek çeşidiyle bir şölen yaşatan Elazığ'a.
Yemeklerinin yanı sıra kendine has yemek kültürüne sahip olan Elazığ mutfağında aç kalmak imkansız. Alışılmış 3 öğünün dışında, kuşluk ve özellikle de yatsılık denen ara öğünleri bulunur. Bu öğünlerin olmazsa olmaz kendine has lezzetleri de var tabii. Mesela orcik, ceviz, pestil ve meyveler...
Sofra adabından yemek çeşitlerine kadar günümüzde bile geleneksel özelliklerini koruyabilen Elazığ mutfağında; tarihi Oğuzlara kadar uzanan tutmaç, umaç aşı, kara kavurma gibi yemekler de hala varlığını sürdürmektedir.
Peki gelelim artık o yemeklerin en güzel örneklerine.
Neymiş diye soranlara: Orcik
Aslında Elazığ hariç diğer doğu ve batı yörelerinde cevizli sucuk olarak bilinir orcik. İncecik bir ipe geçirilen ceviz içleri yoğun kıvamlı bir pestil ile buluşturulur. Sonrası malum tadına doyum olmaz. Hemen bir not ekleyelim: Elazığlılar pestile bastık da diyebiliyormuş. Elazığ mutfağının en beğenilen lezzetlerinden biridir gömbe (kömbe). Kulak memesi kıvamında, genellikle kepekli undan hazırlanan yufka arasında cevizli, kıymalı bir harç bulunur. Bir kat yufka, bir kat harç... Böyle yufka bitene kadar devam eder işlem. İsteğe bağlı etlisi de olur fakat kıymalısı pek meşhurdur. Bir başka özel lezzet de, özellikle yaz aylarında sevilerek içilen soğuk çorbadır. Soğuk ayran aşı ya da Harput çorba olarak da bilinir. Önceden kaynatılmış ve 1 gece beklemiş dövme, yoğurt ve nohutla buluşuyor. Özel naneli sosuyla servis yapılıyor. Olsa da içsek! Komşu illerinde olduğu gibi Elazığ'da da pek bir meşhurdur bu lezzet. Cevizle hazırlanan harcına bolca kıyma eklenir. Dışındaki hamuruna da kıyma ekleyenler varmış bu arada. Oklavayla incecik açılan yufkalar şerit halinde kesilir ve rulo şeklini alarak fırında pişer. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve yağlı sosu da eklenir. Basit gibi gözüken ama oldukça doyurucu bir lezzettir. Günümüzde hangi ilde yaşarsak yaşayalım, kafelerin menülerinden tutun da market reyonlarına kadar görebileceğimiz kahvedir. Menengiç kahvesi olarak yaygın olsa da Elazığ'da çedene kahvesi olarak bilinir. İnce yeşil fasulyeye lobik adı verilen Elazığ'da, yörenin en lezzetli çorbalarından birisidir. Lobik olmadığında börülceyle de pişen çorba biraz yağlı olsa da tadına doyum olmaz. Biraz zahmetli olan bu yemeğe adını veren susama küncü deniyor arkadaşlar. Yoğurması, hazırlaması, dinlendirmesi derken bir saat kadar hazırlama süresi olan köfte ekmeksiz yenilir cinsten. Kuzu işkembe dolması olan bu yemek Mardin mutfağından Elazığ'a kadar ulaşmış. İç harcıyla beraber oldukça lezzetli olan dolma kalabalık sofralarda başköşede yerini alır. Bayramların, özel günlerin olmazsa olmazıdır. Kat kat açılan yufkalar özel şeklini alır ve sıcacık şerbetle buluşur. Kaymak da eklenince yeme de yanında yat olur. Anlatırken bizim bile canımız çekti. Özenle açılan yufkaların içine orijinalinde sadece soğan kavurması eklenir ancak peynirli, kıymalı, patatesli versiyonları da mevcut. Kahvaltıların ve çay saatlerinin en olmazsa olmazıdır. Yağsız kıyma, ince bulgur ve reyhanın başta olduğu baharat ailesi ile hazırlanan köftelerin salçalı sosla harmanlandığı leziz mi leziz, yöresel bir ana yemek Harput köftesi. Not: Orijinal tariflerde silindir şeklinde hazırlanan köfteleri, resimde görmüş olduğunuz gibi orta kısımları boş fellah köftesi şeklinde de hazırlayabilirsiniz.Ceviz olmazsa olmazdır: Gömbe
Ayran çorbası diyen de var: Harput çorba
Elazığ'da da meşhur: İçli köfte
Yufkası özel: Sırın
Menengiç ya da: Çedene kahvesi
Adı da tadı gibi özel: Lobik çorbası
Kömbesini duymuştuk ama: Küncülü köfte
Mardin'in de lezzetlisi: Kibe dolması
Baklavanın rakibi: Dolanger
Kahvaltının en gözdesi: Patile
Finale yakışır lezzet: Harput köftesi