Bu toplumun en büyük değerlerinden biridir kalabalık sofralar. Geniş ailelerin bir araya geldiği, yıllar sonra bile mutlulukla anılacak hatıraların biriktirildiği zamanlara tekabül eder kalabalık sofralar.
Ramazan ayında daha bir güzel olur. Çünkü ramazanda hep birlikte olunca içilen bir kaşık çorbanın, yenen bir kaşık yoğurdun bile tadı başkadır. İçinde hem bereket hem de sohbet saklıdır.
Mutlaka iftardan yarım saat önce masa kurulur, yoğurt ve salata masaya konur.
O gün iftar sofrasını hazırlayan hamarat ellerin "Hadi kızım/oğlum götür şu tabakları masaya" demesi suretiyle gerçekleşir. Çünkü diğer yemekler soğumasın diye yeneceği zaman götürülür, yoğurt ya da salata erken götürülüp işten ve zamandan kazanılır.
Sofraya mutlaka topun patlamasından 15 dakika daha önce oturulup havadan sudan konuşulur.
Bu geniş sofraların en güzel adetidir. Öğrencilerin okul durumları, bekarların evlilik durumları hep bu zaman konuşulur. İlk anda sıkıcı gelse de, yıllar sonra keyifle hatırlanabilir.
Ramazanın ilk günleriyse, evin şefi mutlaka abartmıştır, o yemekler bitmez.
İftar sofraları bereketin ve sohbetin en güzel örneklerini taşır. İlk günler bir de buna heyecanı ekler. O yemekler 3 gün yenir.
Bir erken uyarı sistemi olarak önceki akşamdan kalan yemek olup olmadığı sorulur.
Evin babasının içinden kurduğu "İnşallah aynı yemeği yemeyiz" cümlesinin tercüme edilmiş halidir. Sorunun cevabına göre yine içinden zafer nidaları yükselebilir.
Bitmeyen yemek için mutlaka "Bunu dolaba koy da sahurda yeriz" denir.
Yine evin babasının iftar sofrasına kattığı bir yorumdur. Doymuştur ama yemeği çok sevmiştir. O yüzden dayanamaz, bu açıklamayı yapar.
"İnsan bir çorba içince kesiliyor canım" dendikten sonra iki tabak daha yenir.
Genelde görece uzak akrabalardan birinin, muhtemelen enişte ya da amcanın en sevdiği iftar adetidir. Koca gün oruç tutulmuştur herkes afiyetle yiyecektir ama bu güzel insan çorbanın yeteneklerinden bahsetmek ister.
Evin dedesi her seferinde evin en küçüğünün yanına oturur.
Dede olmanın kurallarından biridir bu. İftarda torunun yanına oturulur.
Sonraki iftarlar için evin şefine keyifle sipariş verilir.
Genellikle evin en büyüğünün bir sonraki buluşma için mutfağın sorumlusundan "Senin biber dolmanı da çok özledim, yap da yiyelim şöyle bol yoğurtlu" örneğinde olduğu gibi sipariş etmesiyle gerçekleşir.
Bayramda yapılacak tatlının detayları kamuoyuna açıklanır.
"Bu sene evde yapalım", "Ben pastaneden almayı düşünüyorum" "Cevizli olacak tabii", "Yok ben bu sene sütlü tatlı yapacağım" yorumlarıyla şenlenir.
Yemeklerin birini anneanne ya da babaanne yapmıştır, bir süre o yemeğe övgü düzülür.
İftar sofrasını görece daha gençler hazırladığında sofrada bir tabak lezzetiyle kendini belli eder. İşte o daha hamarat ve tecrübeli ellerden çıkmıştır.
Tatlının masaya geleceği anı, masanın en büyüğü belirler.
Sofrada herkesin hızı aynı değildir, o yüzden çoğu zaman birileri tatlı beklerken, birileri ana yemektedir hala. Evin en büyüğünün görevi işte bu dakikaları değerlendirip tatlının masaya geleceği zamanı belirlemektir.
Yorumlar
0