Şöyle bir içimizi ısıtarak başlayalım: Uğmaç çorbası
Çeşitli yörelerde de ovmaç, oğmaç gibi benzer ama farklılıklar gösteren isimlerle anılan uğmaç çorbası, Zonguldak mutfağının da en meşhur çorbalarından.
Un, süt ve su gibi her evde olan malzemelerle hazırlanan çorba, özellikle soğuk günlerde sofraların olmazsa olmazlarından sayılır. İçine bir de nane eklendi mi, mis olur.
En özel sofralara: Tirit
Özel günlerde Zonguldak sofraları ayrı bir enfes oluyor. Özellikle Kurban Bayramı'nda sıklıkla yapılan tirit, yufka ve etlerin bir araya gelmesiyle hem görsel bir şölen hem de damaklara ziyafet oluyor. Görüntüsü bile lezzetini anlamaya yetiyor.
Deneyen herkesin gözdesi olur: Malay
Şehrin en ünlü yöresel lezzetlerinden olan malay, Karadeniz'de sıkça kullanılan malzemelerden mısır unuyla hazırlanıyor.
Bulamaç haline getirilen mısır unu karışımının üzerine isteğe göre toz şeker, dövülmüş ceviz içi gibi tatlar eklenerek tatlı malay ya da tereyağı, kaymak, soğan ve kaz ciğeri gibi tuzlu lezzetler eklenerek tuzlu malay yapılabiliyor. Yanına da yoğurt gelince tadına doyulmayan malayın her hali, ayrı bir efsane oluyor.
Ana yemeğe yer bırakmaz: Pumpum çorbası
Zonguldak ve Bartın civarında çokça yapılan çorbalardan biri pumpum. Yine Karadeniz mutfağının olmazsa olmazlarından mısır unuyla hazırlanan bir tarife sahip kendisi.
İçine pastırma, kıyma ya da sucuk gibi et ürünleri de dahil oluyor. Çorba deyip geçilmeyecek, doyuruculuğu ve lezzeti ana yemeğe yer bırakmayacak güçte oluyor. Bize de afiyetle kaşıklamak düşüyor.
Dört mevsim yensin diye: Kabuklu fasulye
Yazın çıkan taze fasulyeler, kışın da yenebilsin diye özenle kurutuluyor. Sonrasında dört mevsimlik enfes bir yemeğe dönüşüyor. Kabuklu fasulye olarak anılan yemekte fasulyelere bir de mısır taneleri eşlik ediyor. Bu lezzet, Zonguldak'ta denenmeyi bekliyor.
Adına festivaller düzenlenesi lezzet: Tenekede tavuk
Evet, bir bütün tavuğun tenekede pişirilmesinden söz ediyoruz ve evet, çok ciddiyiz. Zonguldak mutfağının en güzel, en özel tariflerinden birine sahip tenekede tavuğu tadar tatmaz ne demek istediğimizi anlayacaksınız.
Öyle bir lezzet ki adına festivaller bile düzenleniyor. Çünkü o bunu sonuna kadar hak ediyor.
Zonguldak Ereğli'ye uğramadan dönmek olmaz: Ereğli pidesi
Türk mutfağının en sevilen lezzetlerinden olan pide, Zonguldak Ereğli'de mutlaka denenmesi gerekenlerin başında geliyor.
Genel olarak kapalı pide şeklinde yapılan bu nefis pideler, kıymalı iç harcın bolluğuyla yiyen herkesi mest ediyor. Yanına da misler gibi bir ayran geldi mi, insan başka ne ister ki?
Pırasayı sevdirir: Pırasalı mancar
Pırasa, barbunya ve bulgur gibi doyurucu ve besleyici malzemelerin birlikteliğinden doğan pırasalı mancar, et yemeden doyamayanları bile bir tabağıyla doyuracak güçte.
Akıtmadan güzel, krepten lezzetli: Cizleme
Görünce size de çok tanıdık geldi cizleme, biliyoruz. İster akıtma deyin ona ister krep, biz buralarda cizleme diyoruz.
Hamurunda maya ve azıcık bir miktar şeker kullanmayı ihmal etmiyoruz, bir de imkanlar uygunsa sacın üzerinde yapılanı mutlaka deniyoruz. Çünkü böyle lezzeti başka yerde bulamazsınız.
Damağınızda izi kalır: Cevizli kömeç
Zonguldak mutfağında en çok kullanılan malzemelerden olan ceviz, bu tarifte de iş başında.
Özenle, büyük emeklerle hazırlanan, uzun uzun dinlendirilen hamurun ceviz içiyle buluşması, ardından üzerine çörek otu eklenerek üzeri nar gibi kızarana kadar pişirilmesiyle oluşuyor. Tadı damaklardan uzun süre silinmiyor.
Bu börek, bildiğiniz gibi değil: Kabaklı börek
Börek deyince aklınıza hemen peynirli, patatesli ya da kıymalı börekler geliyor olabilir. Ancak Zonguldak'ın kabaklı böreği size tüm bildiklerinizi unutturacak türden. Çünkü bal kabağının tatlılığı saklı onda.
Dövülmüş ceviz, toz şeker ve bal kabağı ile hazırlanan iç harcıyla buluşan yufkalar, rulo haline getirilip pişirildikten sonra bir de üzerine şerbet gezdiriliyor ve pudra şekeri serpiliyor ki, sormayın gitsin. Bakması bile acıkmaya yetiyor.
Geç karşısına, uzun uzun izle: Beyaz baklava
Baklava zaten hepimiz için yeri apayrı olan tatlılardan. Ama söz konusu Zonguldak'ın meşhur beyaz baklavası olunca daha da bir seviye atlıyor baklava sevgimiz.
Arasına o çok sevdiğimiz cevizin bolca konulduğu baklavalar, fırından üzeri kızarmadan çıkarılıyor. Tadı da görüntüsü de şahane oluyor.
Küçük bir not: Zonguldak'ın zengin mutfağında sadece bu yemekler yok tabii. Bu yüzden yolunuz düşerse şehre özgü lezzetlerden cevizli dolma, patates ve yoğurdun muhteşem uyumuna sahip çöpele, çeşit çeşit otun güzelliğinin birleştiği beddam mancar yemeği, kara lahana sarması ve sütlü armut gibi tatları da denemeden dönmeyin deriz. Zonguldak'ta yapılan çilek reçelleri de pek güzel olur hani, aklınızda bulunsun. :)