Cevabını öğrendiğinizde hayatınızın geri kalanında sizi aydınlatacak bir soru ile başlayalım: Murdar mı mundar mı?
Doğrusu murdar arkadaşlar. R ile. TDK'ya göre kirli, pis anlamlarına gelen murdar, halk arasında mundar, mundar, mundar diye tekrarlanarak yanlış öğrenilmiş. Şimdi hayatımıza ve konumuza dönebiliriz.
İnsanlığın murdar olan yiyeceği hunharca yeme isteğiyle yanıp tutuştuğu anlardan birinde sivri zekalı bir takım insanların ortaya attıkları "5 saniye kuralı"na göre, yere düşen bir yiyeceği düştüğü andan itibaren 5 saniye geçmeden yerden alabilirseniz, mikroplar, bakteriler ve türlü türlü tek hücreliler henüz yiyeceğin üzerine yerleşmemiş olduğu için yerdeki yiyeceği gönül rahatlığı ile ağzınıza atabilirsiniz.
Yere düşen yiyeceğin birkaç saniye içinde kirlenmeyeceğine, yani 5 saniye kuralına gerçekten inananların olduğunu söyleyelim (siz de bu kişilerden biri olabilirsiniz tabi, emin misiniz?). Konu o kadar ciddiye alınmış ki 2003 yılında University of Illinois'in stajyeri Jillian Clarke'ın bu konuda bilimsel bir çalışması ve Ig Nobel ödülü (parodi Nobel ödülü) almışlığı da var.
Clarke'a göre 5 saniye kuralı ta Cengiz Han'a kadar dayanıyor. Hayatının önemli bir bölümünü (!) göçebe olarak sürdüren Cengiz Han ve ahalisi, avladıkları hayvanları 12 saat geçtikten sonra "murdar" oldukları gerekçesiyle yemiyordu.
Clarke'a göre günümüzde kadınların yüzde 70'i, erkeklerin ise yüzde 56'sı gün içinde 5 saniye kuralını bilerek ya da bilmeyerek kullanıyor ve yere düşen yiyecekleri yemekte sakınca görmüyor. Araştırmaya göre 5 saniye kuralı çikolata ve şekerlemeler için daha geçerli. Yani bir brokoli ya da karnabahar yere düşse direkt çöpe gidiyor ama tatlılar "yenir ki bu" denerek ağza atılıyor.
Öte yandan Clarke'ın yaptığı denemelerin her seferinde, yere bıraktığı çeşitli yiyeceklere 5 saniyenin altında bir zamanda bakteriler tarafından hücum ediliyor. Yani insanlar aksini düşünse ve yere düşen yiyecekleri yeme refleksleri olsa da, aslında "5 saniye kuralı yalan" diyor Clarke.
2006'da yapılan bir başka bilimsel deneyde ise Salmonella Typhimurium bakterisinin halı, parke ve ahşap alanlara düşürülen sosis ve makarnaya geçip geçmeyeceği gözlenmiş. Sonuç: Salmonella Typhimurium bakterisi kuru zeminde 4 hafta boyunca yaşayabiliyor ve yere düştüğü anda yiyeceğin üzerine tırmanmaya başlıyor. "Birkaç saniye izin vereyim, adettendir" diye düşünmüyor yani bu bakteri.
Son olarak, Discovery Channel'ın meşhur biraderleri Mythbusters'ın yaptığı deneyde de 2 saniye ile 6 saniye arasında yiyeceğe geçen bakteri sayısında bir değişim olmadığı, bakterilerin her türlü yiyeceğe transfer olduğu ancak yerdeki bakteri sayısına göre yoğunluğun değişebileceği açıklanıyor. Ama yoğunluğun da saniye ile ilgisi yok.
Yani yere düşen yiyeceği 5 saniyenin altında bile olsa ağzınıza atarak başta e.coli olmak üzere farklı farklı birçok zarar ziyan bakteriye kiracı olarak vücudunuzda yer açmış oluyorsunuz. "Cengiz Han bile 12 saat diyor, 5 saniyenin lafı olmaz" gibi bir argümanla gelmeyin lütfen. O yiyecek murdar oldu. Murdar.
Görsel: Today.com
Yorumlar
0