Hep Gördüğünüz Ama Ne İşe Yaradığını Bilmediğiniz O Miniklerle Tanışın: Üvez

Bugün karşımızda birçoğumuzun çocukluğundan beri çevresinde gördüğü, hep zararlı olduğu söylenen, bizim de bu yüzden aslında pek yakından tanıyamadığımız bir bitki var: Üvez.

Adını duyunca tanımamış olabilirsiniz ama eminiz ki turuncu-kırmızı minik toplar halindeki meyvelerini görünce üvez ağacının ne olduğunu hemen hatırlayacaksınız.

Peki ya daha fazlası?

Evet, bugün sürekli zararlı olduğu söylenen üvezi tüm yönleriyle tanıtacak, ne gibi zararları ve faydaları var bir bir anlatacağız. Üvez nasıl tüketilir, faydalarından yararlanabilmek için üvezi nasıl kullanabiliriz bundan da söz etmeden geçmeyeceğiz tabii.

E haydi o zaman sizi daha fazla bekletmeden üvez nedir, ne değildir bir bir anlatalım, artık herkesin üvezi tüm yönleriyle tanımasına yardımcı olalım.

Buyursunlar...

Üvez nedir?

Üvez, gülgiller familyasının en minnoş üyelerinden biri. Kışın yapraklarını döken, boyu 25 metreye kadar çıkabilen türleri olduğu söylense de ülkemizde genel olarak orta boylu bir ağaç olarak anılan bu bitkinin aslında birçok türü var. Sadece ülkemizde 12 farklı türü olan üvez türleri arasında halk arasında en çok bilinenlerse kuş üvezi, akçaağaç yapraklı üvez ve ak üvez diyebiliriz.

Üvez ağaçlarının hemen herkese çok tanıdık gelen turuncu meyveleri, özellikle kuşlar başta olmak üzere birçok hayvan tarafından tüketiliyor. Hayvanların sindirim sistemleri tarafından sindirilmeyen tohumları bu sayede farklı alanlara yayılarak yeniden üreme şansı buluyor. Hal böyle olunca üvez ağacı, genel olarak doğada "kendi kendine yetişebilen bitkiler" arasında yer alıyor.

Mayıs-haziran aylarında çiçek açan bitkinin meyveleri yaz sonu-sonbahar başı gibi olgunlaşmaya başlıyor ve renkleriyle dikkat çekerek hem hayvanları hem de insanları kendine çekiyor. Ancak halk arasında genel olarak zehirli olduğu söylendiği ve faydaları bilinmediği için üvez tüketimi pek de yaygın değil desek yanlış olmaz.

Peki ama bu ne kadar doğru dersiniz? Buyurunuz, sıra geldi üvezin faydalarına ve zararlarına...

Üvezin faydaları nelerdir?

Uzun süre devam eden öksürüğün kesilmesine yardımcı oluyor

Tansiyonu ve kan şekerini dengeleyebiliyor

Vücut direncini artırıyor

Cildin temizlenmesine yardımcı oluyor

İltihaplı bölgelere iyi geliyor

Regl döneminde rahatlatıcı etkilerde bulunuyor

İdrar yollarına iyi geliyor

Ödem ve şişliklere çözüm oluyor

Kan yapımını hızlandırıyor

Bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı oluyor

Üvezin zararları nelerdir?

Üvez, bildiğiniz gibi genel olarak "O zehirli, yenmez" diye anılan bir meyve. Peki bu bilgi ne kadar doğru?

Öncelikle mutlaka akıllarda bulunması gereken bir noktayı paylaşalım: Üvez, gerçekten de dalından koparıldığı gibi çiğ çiğ yenebilecek bir meyve değil. En azından birçok uzman tarafından bunun önerilmediğinin altını çizelim. Elbette bir minik üvezi yemeniz ölümcül sonuçlara yol açmaz ama içindeki kremamsı, hafif tozlu yapı nedeniyle üvez çiğ çiğ yendiğinde boğulma tehlikesi yaşatabiliyor, bu da tahmin edebileceğiniz gibi hayati bir tehlike yaratabiliyor.

Yine de üvezi hiçbir işlemden geçirmeden yemek isteyenler, dalından kopardıktan sonra en az 4-5 gün bekletiyor, olgunlaştıktan ve rengi iyice kahverengiye dönüşmeye başladıktan sonra yiyor.

Bunun dışında üvezin çiğ çiğ yenmesi durumunda, özellikle hassas bünyeli insanlarda ciddi boyutlarda mide bulantısına, ağrılara ve hatta kusmaya da neden olabiliyor. Bu nedenle üvezi dalından koparıp yemek pek de önerilmiyor.

Elbette güçlü etkileri olduğu için aşırıya kaçmadan tüketmek de büyük önem taşıyor.

Son olarak, kronik, ciddi bir rahatsızlığı bulunanların ve alerjik bir bünyesi olanların da mutlaka kullanmadan önce doktorlarına danışması gerekiyor. Sözün özü, üvez de dahil olmak üzere bilmediğiniz, daha önce tüketmediğiniz hiçbir meyveyi uzmanlara danışmadan yemeyin, aman diyelim.

Üvez nasıl tüketilir?

Üvez meyvesini taze taze tüketmenizin pek önerilmediği söyledik ama nasıl kullanabileceğinizden de söz etmeden geçmek olmaz. Üvez kullanmaya karar verirseniz öncelikle yapmanız gereken onu mutlaka ama mutlaka güvenilir aktarlardan ya da doğal ürünler satan online alışveriş sitelerinden temin etmeniz. Kurutulmuş halde meyvelerini ve yapraklarını bulabilirsiniz.

Üvezi çay yapmak için kullanabilirsiniz. Bunun için aktarlardan temin ettiğiniz kurutulmuş üvezden 1 tatlı kaşığı kadar alıp 1 su bardağı kaynatıp kenarda beklettiğiniz suyun içine ilave edin. Bu şekilde yaklaşık 2-3 dakika kadar demleyin ve ardından hemen süzerek taneleri içinden ayırın. Biraz daha ılıdıktan sonra içebilirsiniz. Ancak içtiğinizde boğazınızda ya da vücudunuzun başka bir yerinde şişkinlik, yanma, kaşıntı, mide bulantısı gibi durumlar söz konusu oluyorsa içmeyi hemen bırakmalı, bu şikayetlerinizin devam etmesi durumunda mutlaka doktora danışmalısınız.

Bunun dışında yine aktarlarda ve doğal ürünler bulunan online alışveriş sitelerinde üvez ilaveli reçeller, marmelatlar bulabilir, üvezden faydalanılarak hazırlanmış şuruplar, kremler, hatta sabunlar bulabilirsiniz.