Kahve Sanatına Hızlı Giriş: Duyduğunuz Ama Anlamını Bilmediğiniz Kahve Terimleri Sözlüğü

Kahve, dünyanın en çok içilen ikinci içeceği (sudan sonra), ortamların baş tacı, önemli konuşmaların eşlikçisi, en güzel mola sebebi. Kahve bir içecekten öte, bir aşk, bir sanat. En iyi sözsüz iletişim aracı, insanları birbirine bağlayan bir tutku aslında. Böylesine özel ve apayrı bir dünyası olan bir içeceğin kendine özgü bir dili var elbette. Anlamayan yabancı kalır, anlayanın hazzı ikiye katlanır. Eğer siz de kahvenin büyülü ve aromalı dünyasına giriş yapmak istiyorsanız bu kahvece - Türkçe sözlüğü okuma listenize ekleyin, cümle içerisinde kullanmayı da unutmayın!

A - B

AA: Büyük harfler genellikle çekirdek büyüklüğünü tanımlamak için kullanılır. AA düzeyinde bir kahve normal çekirdekten daha büyüktür. AA+ kahve çekirdeklerinin AA veya daha büyük olduğunu vurgular. AA terimi, kahve çekirdeği boyutu ile kahve tadı arasındaki genel ilişki sebebiyle kahve kalitesini de ifade eder.

Acidity: Kahveye tadını veren önemli etkenlerden biri. Kahvenin kavrulması sırasında lezzet verici asitler ortaya çıkmaya başlar. Bu da kahveye asidik bir tat verir. Kahve ne kadar çok kavrulursa asidite oranı o kadar azalır.

Aeropress: Hava basıncı gibi bir basınçla çalışan bir filtre kahve demleme ekipmanıdır. 1.5 2 bar arası bir basınç oluşturduğu için filtre kahveye göre daha yoğun bir kahve elde edersiniz.

Affogato: Bir top vanilyalı dondurma ve bir shot espresso ile yapılan; kimilerine göre kahve, kimilerine göre tatlıdır. İtalya’da meşhurdur.

Aged Coffee: Yıllanmış kahve olarak düşünülebilir. Kahve uzun yıllar depoda bekletilir. Bu şekilde yaşlanmış kahve eski mahsulden veya olgun kahveden daha uzun süre dayanır.

Altura: İspanyolcada “yükseklik” manasına gelir ve yüksek yerlerde veya dağlarda yetişmiş kahveyi (özellikle Meksika) tanımlar.

American Roast: Geleneksel Amerikan damak zevkine göre orta kavrulmuş kahve.

Americano: Espressonun su ile seyreltilmesi ile yapılır.
Arabica: Dünyada en yaygın olan kahve çekirdeği türüdür. Güney Amerika’da yetişir. Robusta kahve çekirdeğine göre daha kaliteli ve daha pahalıdır. İçimi daha yumuşak, içerdiği kafein daha az, daha tatlı ve meyvemsi notalar içerir. Şekli de daha ovalimsidir.

Aroma: Kahve aroması, demlenmiş kahvenin kokusu ve kahve lezzetiyle yakından ilişkilidir. Koku alma duyumuz olmadan lezzet, tatlı, ekşi, tuzlu ve acı dil duyuları ile sınırlı olacaktır. Bir kahvedeki pek çok nüans kokuya ya da "buruna" yansıtılır.

Arroba: Merkez ve Güney Amerika’da 12,5 kg veya 27,5 pounda denk gelen ağırlık birimidir.

Balance: Kahvede veya şarapta hiçbir tadın tek başına diğerini bastıramadığını, her tadın dengeli olduğunu belirtir.

Barista: İtalyancada barmen anlamına gelir. Günlük kullanımı “kahve yapmakta, kavurmakta, demlemekte uzman kişi, kahve profesyoneli” şeklindedir. Baristalar kahve ve onun kültürü hakkında derin bilgiye sahip olan ve kahve sanatından anlayan kişilerdir.

Bitter: Acılık dilin arka kısmında hissedilen keskin hoş olmayan tattır. Çok koyu kavurmada olacağı bilinse de birçok zaman kötü kahve anlamına gelir.

Blend (Karışım): İki ya da daha fazla orijinal kahvenin karışımı.
Body (Gövde): Kahvenin damakta bıraktığı izlenim, fiziksel his. Ağırlık, kalınlık ve zenginlik hislerinin dilde algılanmasıdır.

Brown Roast: American Roast olarak da bilinir. Kahve geleneksel Amerikan tadına göre kavrulur: orta kavrulmuş.

C - F

Cafe au lait: Fransızların sütlü filtre kahveye verdikleri isimdir.

Cafe Latte: Latte bardağında sıcak süt ve 1 cm kremalı köpük ile bir ölçü espresso ile yapılır.

Cafe Mocha: Bir ölçü çikolata şurubu, bir ölçü espressonun buharlaşmış süt ve krema ile hazırlanmasıdır.
Cappuccino: 1/3 espresso, 1/3 sıcak süt v 1/3 köpük ile yapılır. İtalyan Katolik Capuchin’den ismini alır.
Chemex : Kum saati dizaynlı bir filtre kahve demleme çeşididir. Chemex filtresi çok yoğun olduğu için daha yumuşak ve dengeli bir kahve demler.
Cinnamon Roast: En kısa süreli fırınlama, açık kahverengi çekirdekler oluşur ve üzerlerinde yağ yoktur.
City Roast: Amerika tipi normal kavurmadan biraz daha koyudur. Kavurma sırasında ilk çıtlama duyulduğunda kahvenin kavrulma derecesidir. Ayrıca Espresso kavurma diye bilinir.
Cold Brew: En kalın şekilde öğütülmüş kahvenin soğuk su ile 12 – 60 saat arası tutulması ile demlenen konsantre filtre kahve demleme yöntemidir.
Cortado:  Espresso’nun 1:1 oranında sıcak süt ile karıştırılması ile elde edilir.
Cupping(Tadım): Kahve profesyonelleri tarafından kullanılan tadım metodudur. Bu yöntemde, kalın çekilmiş kahve çekirdeklerinin sıcak suya atılıp, kaşık yardımı ile ağızda değerlendirilir. Daha detaylı bilgiye buradan erişebilirsiniz.
Dark Roast: Amerikan Roast’tan daha koyu olan kahveler için kullanılabilir, Italian Roast bu kategoriye girer.
Doppio: Double espresso. 85-170 gram arasında servis edilen espressodur.
Earthiness: Kahvenin tadının az veya kötü olduğunu (topraksı) belirtir.
Espresso: İtalyanlar için kahvenin temelidir, birçok içecek için de baz oluşturur. Portafilter denen küçük filtre aparatına ince öğütülmüş kahve çekirdeği konur ve üzerine baskı uygulandıktan sonra espresso makinasına takılır. Sıcak suyun yüksek basınçla kahvenin üzerinden geçirilmesiyle 30 ml espresso elde edilir.
Espresso con panna: Espressonun üzerine çırpılmış krema konması ile ortaya çıkan bir içecektir.
Excelso: Genelde Kolombiyada kullanılan kahve derecelendirme terimidir. Excelso kahve çekirdekleri iridir fakat Supremo'ya göre küçüktür.
Filtre kahve: Orta kalınlıkta çekilmiş kahve çekirdeklerinin french press, chemex, aeropress, V60 gibi ekipmanlarda demlenmesi ile edilen kahvedir. Kuzey Amerika’da sık tüketilir.
Frappe: Soğuk sütün içerisine kahve, şeker ve krema karıştırıldıktan sonra üzerine buz ilave edilerek servise sunulan soğuk kahve.
French press: Kalın çekilmiş kahve çekirdeklerinin derlendiği bir ekipmandır. Kahve demlendikten sonra piston yavaşça aşağıya indirilir.
French roast: Bitter çikolata rengindedir. Dark roast kapsamındadır, bu aşamadan sonra kavurma devam ederse “italian roast” elde edilir.
Full-city roast: Orta derecede fırınlanmış kahve çekirdeği. Kavurma sırasındaki ikinci çıtlama meydana gelirken kahvenin geldiği kavrulma seviyesidir.

H - O

Harman (blend): Bir ya da birden fazla “single origin” kahve çekirdeği türünün karışımı. Ülkelerin kupanızdaki koalisyonu.
Hazır kahve: Suda eriyen kahve türü. çoğunlukla otomat makinelerinde kullanilan pişmiş kahvenin kurutlmuş halidir. Kahve doğasında suda çözünmez, ancak birtakım işlemlerle çözünebilir hale getirilir. 1. dalga kahve akımını oluşturur.
Irish Coffee: Viskili İrlanda kahvesi.
Italian roast: Dark roast kapsamı içinde bile en koyu kavurma derecesidir. Çekirdekler neredeyse siyahtır. Tadı serttir, alt notaları hissetmek zordur.
Kafein: Kahve ve çayın uyarıcı ve uyandırıcı etkiye sahip olmasını sağlayan kokusuz, bitter bir alkaloid.
Kafeinsizleştirme: Kahvenin çeşitli yöntemlerle kafeinden arındırılmasıdır.
Karamelizasyon: Kahve çekirdeğinde bulunan, kıvamı ve tadı etkileyen karbonhidratların fırınlanma işlemi sırasındaki değişimi. Kahve çekirdeği koyulaştıkça, karamelizasyon artar.
Kolloidler: Kahvede eriyemeyen partiküller. Kahve köpüğünü oluştururlar.
Lungo: Espressonun daha uzun süre ve iki katı suyla demlenmesi ile yapılır. Espressoya göre daha çok miktarda, kafein oranı daha fazla ancak içimi daha yumuşaktır.
Macchiato: İtalyancada “nokta” demektir. Espressonun üzerine az miktarda süt köpüğü ilave edilir.
Mırra: Mırra kelimesi, Arapça acı anlamına gelen 'mur'dan türemiştir. Uzun süre kaynatılan ve üzerinde kalın bir kahve sıvısı oluşan özel bir kahve pişirme yöntemi.
Micro Lot: Tek çiftliklten elde edilen, homojen ve kaliteli çekirdeklerdir.
Moka: Yemen kahvesi.
Moka Pot: Ocak üstünde, basınç ile espressoya benzer kahve demlemeye yarayan metal kahve demleme ekipmanı, espresso cezvesi. Kahve pişerken 2-3 bar basınç oluşur. (makinelerde 9 bar)
Old Crop: Gönderilmeden önce depolarda bekletilen kahvelerdir. Aged coffee’den gösterilen özenle ayrılır.
Organik kahve: Kimyasal gübreler ya da pestisitler kullanılmadan yetiştirilmiş kahveyi belirtir.

P - Y

Peaberry: İki çekirdekli kahve meyvesidir.
Pitcher: Süt köpürtülmesinde kullanılan bir süt cezvesi.
Portafilter: Espresso makinesinde kahve yapmak için kullanılan metal filtreli tutacaktır.
Pour Over: Drip kahveye oldukça benzer olan bu demleme yönteminin farklı, manuel olarak yapılmasıdır.
Quakers: Olmamış veya gelişmemiş kahve çekirdeğidir.
Ristretto: Daha ince çekilmiş kahve ya da daha az su (20 ml) ile kısa sürede yapılan espresso. Tadı daha yoğun, içimi daha sert ancak kafeini daha azdır.
Robusta: Arabica’ya göre daha çok kafein içeren ancak daha az tercih edilen kahve çekirdeğidir. Çekirdek şekli daha yuvarlak ve düzensizdir. Hazır kahvelerde kulllanılır, maliyeti daha ucuzdur.
Single Origin: Tek bir bölge veya yöreden gelen kahvedir.
Solo: Tek shot espresso.
Specialty Coffee: Kahveyi markaya göre değil orijin ülkeye, kavurma çeşidine, lezzetine ya da özel karışımına göre satma uygulamasıdır.
Stinker: Aşırı olgunlaşmış kahve meyvesidir.
Supremo: Kolombiya kahvesinin en yüksek derecesi.
Syphon: Üst haznedeki suyla buluşan kahvenin, ortadaki filtreden uzun sürede vakumlanarak alt hazneye dolması prensibine dayanan kahve demleme ekipmanı.
Tamper: Espresso demlemesinde kullanılan, küçük, düz ve yuvarlak bir uca sahip olan havan benzeri bir ekipman.
Türk Kahvesi: Pudra kadar ince öğütülmüş kahve, cezvede pişirilerek elde edilen telveli bir kahve çeşidi.
V60: Chemex’e göre daha ince bir filtresi olan bir kahve demleme ekipmanı.
Vacuum-Filter Method: Diğer filtre yöntemlerinden farkı suyun, vakum yardımıyla öğütülmüş kahvenin içerisinden çekilip o şekilde demlenmeli olan kahve demleme ekipmanıdır.
Varietal Character: Farklı bölgelerde yetişen kahvelerin ayırt edici özelliklerini belirtir.
Vienna Roast: Orta derecenin üzerinde fırınlanmış çekirdeklerdir. American roast’tan daha koyudur.
Whole-Bean Coffee: Kavrulmuş, ancak öğütülmemiş kahvedir.
Yeşil Kahve: Kavrulmamış kahve çekirdeği.