Bilmeden Türk Mutfağının Hakkını Veremeyeceğiniz 10 Yerli Tarif Deyimi
21 Haziran 2016Her tarifin içerisinde bir bilinmez yatar. Kimisi halk arasında sıklıkla kullanılan minnoş kıyaslamalar, benzetmeler, kimisi profesyonellere özgü terimler. Bu karmaşanın arasında kalmanın ne demek olduğunu pek iyi biliyoruz.
Kıvamlar, ölçüler, minik ipuçları... Aslında tüm bunlar ''sevimli'' bir şekilde tarifin içerisinde bizi bekliyor olsa da, bazılarının yardımcı olduğunu söyleyemeyeceğiz. Çünkü kulak memesi kıvamına ulaşana dek, aldığı kadar un eklemenin ne demek olduğunu öğrenmek için kulak mememizi sık sık tutup kontrol ettiğimiz bir gerçek. Reçelin olup olmadığını, kaşığın arkasına reçelin suyunu hafifçe sürerek parmağımızla kontrol etmelerimiz ... Bunların hepsi aramızda bir sır, merak etmeyin.
Soğanı pembeleştirmeye çalışırken aniden yanıvermesi veya kıyır kıyır dokusuyla sizi bekliyor diye reklamı yapılan kurabiyenin, böreğin anlamsız gelmesi. Yetmezmiş gibi ''Demek kıyır kıyır buymuş! ''denilerek her lokmada benzetmenin aranması...
Hal böyle olunca bazı yerli ölçü birimleri, benzetmeler ve kıvamları açıklamanın tam zamanı bizce! Ah işte bunların hepsinin cevabına çok yakınsınız. Biz sizin için en çok aranan ama hala bilinmezliğini koruyanları bir araya getirdik, lezzete her maddede biraz daha yaklaştıran bir liste hazırladık. Siz de bu listede olması gerektiğini düşündüğünüz, eksik gördüğünüz yerli mutfak ölçü birimleri ile işin içinden çıkamıyorsanız bizimle paylaşın listemizi sizin için güncelleyelim.
Az biraz: Bir fiske
Baş parmak ve işaret parmağı ile tutulabilen miktar. Genellikle baharatların miktarını belirtmek için kullanılan ölçü birimi.
Çok fazla olmasın: Bir tutam
Baş parmak, işaret parmağı ve orta parmak ile tutulabilen miktar.
Fokur fokur da denir ona: Bir taşım kaynatmak
Tenceredeki sıvının kenarlardan başlayarak kaynama hareketi. Özellikle ganaj yaparken, kremanın fazlaca ısınıp çikolatanın içindeki yağın açığa çıkmasını önlemek amacıyla tariflerde belirtilen ısıtma anı.
Koyu koyu: Boza kıvamı
Su kadar akışkan olmayan, yoğurulabilir hamurlardan daha kıvamlı olan, tam anlamıyla kek hamurunun pürüzsüz dokusu ile özdeşleşebilecek kıvam.
Ne çektik senden: Kulak memesi kıvamı
Hamurun ele yapışmadığı, parmağınızla hamurun içerisine baskı uyguladığınızda dokusunu koruduğu kıvam.
Nasıl yani: Aldığı kadar un
Hamurunuz kurabiye hamuru ise, kulak memesi kıvamına gelene kadar, eğer kek hamuru ise boza kıvamına gelene kadar eklemeniz gereken un miktarı.
Aslı çıksın: Özleşene kadar
Birbiriyle pişen malzemelerin tam anlamıyla birbirine karışması işlemidir. Özellikle reçel, marmelat gibi kıvamı piştikçe koyulaşan aromalar için kullanılan terim.
Öldürmekten farksız: Pembeleşinceye kadar
Genellikle soğanlar için kullanılan bu terim, soğanın beyaz halini zeytinyağı veya tereyağı yardımı ile yumuşaması ve hafif renginin değişmesi halidir.
Ağızda dağılır: Kıyır kıyır
Pişen hamurun, ağızda dağılması. Genellikle bol tereyağlı kurabiye hamurları veya milföy hamurları ile yapılan tariflerde bu hissi çok net deneyimleyebilirsiniz.
Kabartma tozuna ne hacet: Kurdele kıvamı
Yumurta sarısı şekerle çırpıldığında, üzeri köpük köpük olup, koyulaştığı ve hacminin hemen hemen 2 katına çıktığı kıvamdır. Kabartma tozu kullanmak yerine yumurta sarısı ile şekeri doğru oranda çırpmanız yeterli olacaktır. Ancak yumurta sarısı ve şekeri kurdele kıvamına getirdikten sonra, diğer malzemelerle karıştırırken daha nazik davranmalısınız.