Bağırsak Sorunlarına Çözüm: GAPS Diyeti Nedir?
6 Aralık 2023Aslında bir süredir var olmasına rağmen geçtiğimiz hafta bir anda gündeme gelen GAPS diyeti nedir, ne değildir öğrenmenin zamanı geldi.
GAPS diyeti, oldukça ciddi sağlık problemleri olanların uyguladığı bir beslenme düzeni.
İşte tam da bu yüzden herkes GAPS diyetini tüm yönleriyle öğrenmeli, artılarını da eksilerini de bilmeli.
İçindekiler
GAPS diyetinde kullanılan ve kullanılmayan besinler neler?
GAPS diyeti hakkında bilinmesi gerekenler neler?
-
GAPS diyeti nedir?
GAPS (Gut and Psychology Syndrome) hem sindirim sistemini hem de insanın psikolojisini etkileyen bir sorun olarak tanımlanıyor. Temel olarak bozulan bakteri dengesini düzeltmek için kullanıldığı bilinen GAPS diyetiyse, hasar görmüş, ülser sorunu yaşanan, yaralanmış ve sızıntılı bağırsak duvarını ve epitel dokusunu iyileştirmek için tasarlanmış özel bir beslenme programı olarak biliniyor.
Tahmin edebileceğiniz gibi bugüne dek duyduğunuz, bildiğiniz neredeyse tüm diyetlerden çok daha farklı.
Toksinlerin, diğer bir ifadeyle vücudumuza giren zararlı maddelerin, ağır metallerin ve sindirilemeyen yiyeceklerin kana geçişini durdurmayı amaçlayan GAPS diyetinin en önemli hedefi bağırsaktaki hasarları giderip sızıntıları önlemek aslında.
Bu hedefe ulaşmak için de GAPS diyeti tam üç aşamadan oluşuyor. Bu üç bölümün üçü de olumlu ve farklı sonuçlar almanızı sağlıyor. GAPS diyetinin uygulaması uzun zaman gerektiren ve kesin sonuç için sabredilmesi gereken bölümleriyse şöyle...
Birinci aşama: Giriş diyeti
Giriş diyeti, hastada görülen hem fizyolojik hem de psikolojik sorunların en aza indirilmesini, hatta mümkünse bu sorunların ortadan kaldırılmasını amaçlıyor. Bu nedenle kendi içinde de toplam 6 aşamadan oluşuyor ve beslenme programı genel olarak vücuda fayda sağlayacak amino asitlerden, vitaminlerden, minerallerden ve yağlardan oluşuyor.
Karın ağrısından şişkinliğe, alerjiden egzamaya kadar fizyolojik ya da psikolojik kökenli birçok sorunu en aza indiren bu giriş diyetinin ardından diyet yapan kişiyi asıl bölüm diyebileceğimiz tam GAPS diyeti bekliyor.
İkinci aşama: Tam GAPS diyeti
Bütün diyet sürecinin asıl kısmı olarak nitelendirilebilecek tam GAPS diyeti kısmı, hastada görülen ilerlemeye göre 1 yıldan 2 yıla kadar sürebiliyor. Giriş diyetinde hangi besine nasıl tepki verdiği tespit edilen bağırsaklara ve genel olarak hastanın sindirim sistemine uygun olarak hazırlanan bir beslenme programından oluşan bu ikinci aşamada hastanın sahip olduğu fizyolojik ve psikolojik sorunlar tamamen ortadan kalkıyor, bağırsak florasında tam anlamıyla bir denge sağlanmış oluyor.
Üçüncü aşama: GAPS diyetinden çıkış diyeti
GAPS hastası sağlıklı ve dengeli bir vücuda ulaştıktan sonra, elde ettiği bu sonuçların sürekli olabilmesi için diyetten çıkış adı verilen özel bir aşamadan daha geçiyor ve ardından tüm diyet aşamaları sonlandırılıyor.
-
GAPS diyetinde kullanılan ve kullanılmayan besinler neler?
Son zamanlarda moda olan bu GAPS diyetinde kullanılan besin grupları şöyle: Et ve balık, süt ve süt ürünleri, yumurta, baklagiller, meyveler, nişastasız sebzeler, bal, çekirdek ve ceviz, badem gibi kuru yemişler.
GAPS diyetinde asla yer verilmeyen yasaklı besinler ise şöyle: Tahıllar ve tahıl ürünleri, nişastalı sebzeler ve bakliyatlar, soya, şeker ve işlenmiş gıdalar.
-
GAPS diyeti hakkında bilinmesi gerekenler neler?
GAPS diyetiyle ilgili olarak buraya kadar okuduğunuz her şeyi beğenmiş olabilir, hatta siz de böyle bir rahatsızlığınız olduğunu düşünüp uygulamak istemiş olabilirsiniz.
GAPS diyeti, aslında tıbbi bir tedavi yöntemi değil, "doğal tedavi yöntemi" olarak geçen bir yöntem. Yani anlayacağınız son zamanlarda pek bir moda olan ama birçok bilim insanının da şiddetle karşı çıktığı "alternatif tıp" dediğimiz yöntemlerden biri.
Bu diyetin tüm dünyada tanınır hale gelmesini sağlayan Dr. Natasha Campbell McBride da tam bu yüzden eleştiri yağmuruna tutulanlardan.
Özellikle GAPS diyetinin fizyolojik ve psikolojik kökenli birçok hastalığı kökten yok ettiğini iddia etmesi nedeniyle oldukça tepki çeken ilginç doktor, bu diyetin beslenme yetersizliğine neden olacağı yönünde de oldukça eleştiri alıyor. Birçok etkileyici çalışması ve olumlu sonuçlar almış hastası olsa da uyguladığı bu yöntemi henüz bilimsel bir kanıta dayandırabilmiş değil.
Anlayacağınız siz doğru bildiğinizden şaşmayın, her zaman yaptığınız gibi herhangi bir diyeti uygulamadan önce mutlaka beslenme uzmanlarına, diyetisyenlere ve hekimlere danışın. Eğer ciddi bir rahatsızlığınız varsa, hamilelik ya da lohusalık dönemlerindeyseniz özellikle bu tip beslenme programlarından kaçının ve uzman doktorunuzun önerilerinin dışına çıkmayın. Kilo vermek uğruna sağlığınızdan olmayın, aman dikkat.
Kaynak: doctor-natasha
Bu yazı genel bilgilendirme amaçlıdır, reçete niteliği taşımaz. Bir beslenme uzmanı ve/veya diyetisyene danışmadan hiçbir beslenme programını ya da diyeti uygulamamalısınız. Ciddi, kronik bir rahatsızlığı olanların kendi doktorlarına da danışmaları gerektiğini hatırlatalım.