<p>Çam mantarı ile aynı familyadan gelen tirmit mantarı, 5-15 cm büyüklüğündeki şapkası ile tanınan sütlü bir mantar türüdür. Gençken yarım ay şeklinde olan şapkası, olgunlaştıkça dalgalı bir şekil alır. Düzensiz kenarları ile başlangıçtan beyaz olan tirmit mantarı büyüdükçe sarıya döner. </p>
<p>Oldukça kırılgan bir yapıya sahip olduğu için dokunulduğunda üzerinde kızıl kahverengi lekeler oluşur ve sütü cilde bulaştığında uzun süre çıkmaz. Anadolu’nun farklı yerlerinde ise geyik mantarı olarak adlandırılır.</p>
<h2>Tirmit mantarı nerede yetişir ve nasıl saklanır?</h2>
<p>Tirmit mantarı, kayın ormanlarında, geniş yapraklı karışık ormanlarda ve nadiren iğne yapraklı çam ormanlarında yetişir. Sembiyoz yapıya sahip olduğu için ağaçlarla birlikte büyüyen tirmit mantarı küçük gruplar halinde bulunur. Temmuz ayının sonunda yetişmeye başlar ve olgunlaşınca toplanabilir. </p>
<p>Diğer mantar türlerinde oranla toprak üzerinde daha uzun süre yaşayabildikleri için sonbahar sonlarına kadar bulunabilirler. Hava sirkülasyonu olan fırınlarda kurutulan tirmit mantarı, haşlanarak buzdolabında bir yıl saklanabilir. Aynı zamanda turşusu da yapılarak kışın tüketilir.</p>
<h2>Tirmit mantarının pişirme yöntemi nedir? Tirmit mantarı nasıl pişirilir?</h2>
<p>Yumuşak bir tada sahip olan tirmit mantarı çiğ olarak tüketilebilen bir mantardır. Mutfakta ise soğanla sotelenerek kavurma yapılır. Tirmit kavurmasının içine taze biber, domates ve tavuk gibi malzemeler de katılabilir. Fazla olgunlaşmış tirmit mantarlarının kavrulmadan önce haşlanarak acılığının alınması gerekir. </p>
<p>Farklı baharatlarla karıştırılıp tuzlandıktan sonra yağda kızartılarak da yenilebilir. Aynı zamanda çorba yapımında kullanılan tirmit mantarı haşlanarak turşu yapılır. Turşusu kurulan tirmit mantarları ise daha sonra kavurma yapılarak tüketilebilir.</p>
<div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Tirmit mantarı nasıl temizlenir?</h2>
<p>Tirmit mantarı böcekleri fazla çekmediği ve yapışkan bir yüzeye sahip olmadığı için temizlenmesi oldukça kolaydır. Tirmit mantarının şapkası ile aynı lezzette olduğu için, mantarın topraktan sökülen ayak kısmını kesmek yeterlidir. Şapka kısmı ise bir fırça yardımı ile temizlenerek tüketilebilir.</p>
<h2>Tirmit mantarının faydaları nelerdir?</h2>
<p>- Yağ oranı oldukça düşük olan tirmit mantarı, çam mantarı ve cincile mantarı gibi, diyet yaparken zayıflamaya yardımcı olur.</p>
<p>- Protein açısından zengin olan tirmit mantarı, yağsız yapısı ile kolesterol hastaları tarafından et yerine tüketilebilir.</p>
<p>- Tirmit mantarının kalbi koruduğu ve damar tıkanıklığının önüne geçtiği düşünülmektedir.</p>
<p><em>Görselin kaynağı: <a href="http://www.mantar.pro" target="_blank">http://www.mantar.pro</a></em></p>

tirmit-mantari

SÖZLÜK

Tirmit Mantarı

<p>Çam mantarı ile aynı familyadan gelen tirmit mantarı, 5-15 cm büyüklüğündeki şapkası ile tanınan sütlü bir mantar türüdür. Gençken yarım ay şeklinde olan şapkası, olgunlaştıkça dalgalı bir şekil alır. Düzensiz kenarları ile başlangıçtan beyaz olan tirmit mantarı büyüdükçe sarıya döner. </p> <p>Oldukça kırılgan bir yapıya sahip olduğu için dokunulduğunda üzerinde kızıl kahverengi lekeler oluşur ve sütü cilde bulaştığında uzun süre çıkmaz. Anadolu’nun farklı yerlerinde ise geyik mantarı olarak adlandırılır.</p> <h2>Tirmit mantarı nerede yetişir ve nasıl saklanır?</h2> <p>Tirmit mantarı, kayın ormanlarında, geniş yapraklı karışık ormanlarda ve nadiren iğne yapraklı çam ormanlarında yetişir. Sembiyoz yapıya sahip olduğu için ağaçlarla birlikte büyüyen tirmit mantarı küçük gruplar halinde bulunur. Temmuz ayının sonunda yetişmeye başlar ve olgunlaşınca toplanabilir. </p> <p>Diğer mantar türlerinde oranla toprak üzerinde daha uzun süre yaşayabildikleri için sonbahar sonlarına kadar bulunabilirler. Hava sirkülasyonu olan fırınlarda kurutulan tirmit mantarı, haşlanarak buzdolabında bir yıl saklanabilir. Aynı zamanda turşusu da yapılarak kışın tüketilir.</p> <h2>Tirmit mantarının pişirme yöntemi nedir? Tirmit mantarı nasıl pişirilir?</h2> <p>Yumuşak bir tada sahip olan tirmit mantarı çiğ olarak tüketilebilen bir mantardır. Mutfakta ise soğanla sotelenerek kavurma yapılır. Tirmit kavurmasının içine taze biber, domates ve tavuk gibi malzemeler de katılabilir. Fazla olgunlaşmış tirmit mantarlarının kavrulmadan önce haşlanarak acılığının alınması gerekir. </p> <p>Farklı baharatlarla karıştırılıp tuzlandıktan sonra yağda kızartılarak da yenilebilir. Aynı zamanda çorba yapımında kullanılan tirmit mantarı haşlanarak turşu yapılır. Turşusu kurulan tirmit mantarları ise daha sonra kavurma yapılarak tüketilebilir.</p> <div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Tirmit mantarı nasıl temizlenir?</h2> <p>Tirmit mantarı böcekleri fazla çekmediği ve yapışkan bir yüzeye sahip olmadığı için temizlenmesi oldukça kolaydır. Tirmit mantarının şapkası ile aynı lezzette olduğu için, mantarın topraktan sökülen ayak kısmını kesmek yeterlidir. Şapka kısmı ise bir fırça yardımı ile temizlenerek tüketilebilir.</p> <h2>Tirmit mantarının faydaları nelerdir?</h2> <p>- Yağ oranı oldukça düşük olan tirmit mantarı, çam mantarı ve cincile mantarı gibi, diyet yaparken zayıflamaya yardımcı olur.</p> <p>- Protein açısından zengin olan tirmit mantarı, yağsız yapısı ile kolesterol hastaları tarafından et yerine tüketilebilir.</p> <p>- Tirmit mantarının kalbi koruduğu ve damar tıkanıklığının önüne geçtiği düşünülmektedir.</p> <p><em>Görselin kaynağı: <a href="http://www.mantar.pro" target="_blank">http://www.mantar.pro</a></em></p>

cincile-mantari-sozluk-2021

Cincile Mantarı

shiitake mantarı

Shiitake Mantarı

ayı mantarı

Ayı Mantarı

borazan-mantari

Borazan Mantarı

sitake-mantari

Şitake Mantarı

sigir-dili-mantari

Sığır Dili Mantarı

kultur-mantari

Kültür Mantarı

istridye-mantari

İstiridye Mantarı

kirmizi-reishi-mantari

Kırmızı Reishi Mantarı

corek-mantari

Çörek Mantarı

cam-mantari

Çam Mantarı

kuzu-gobegi-mantari

Kuzu Göbeği

<p>Latince adı Craterellus Cornucopioides olan borazan mantarının, külaha benzer koyu gri ve siyah renklerin hakim olduğu dış çeperi kadifemsi dokudadır. Görüntüsü ve koyu rengi nedeniyle “ölüm borazanı” olarak da isimlendirilmesine karşın, yenilebilir ve lezzetli mantar türlerinin içinde yer alır. </p>
<h2>Borazan mantarı nerede yetişir?</h2>
<p>Boyutları 6 - 15 cm’ye ulaşabilen borazan mantarları genellikle kayın, meşe gibi geniş ve yayvan yapraklı ağaçların yer aldığı ormanlarda bulunurlar. Siyah yapıları sayesinde orman içlerinde iyi gizlenebilirler. Mantar toplayıcıları, kuru ve dökülmüş yapraklar arasına saklanmış bu mantarı bulmanın ormanda küçük kara delikler aramaya benzediğini söyler. Doğru yetişme ortamları yakalandığında ise çokça ve yüksek sayılı gruplar halinde bulmak mümkündür. Dünya genelinde yaygın olarak Kuzey Amerika ve Avrupa ayrıca Uzak Doğu bölgesinde Japonya ve Kore’de bulunur. Yetiştiği bölgelerin mutfaklarında kendine yer edinmeyi başarmıştır. </p>
<h2>Borazan mantarının faydaları nelerdir?</h2>
</p>
<p>-Borazan mantarı, tam bir protein deposudur. İçeriğinde yaklaşık %70 oranında protein bulundurur.</p>
<p>-Faydalı karbonhidratlara ve düşük yağ oranına sahiptir.</p>
<p>-Bol lifli yapısı sindirim sistemin hızlı çalışmasına yardımcıdır.</p>
<p>-Yüksek yoğunlukta C vitamini içerir ve doymamış yağ asitleri açısından zengin bir besindir.</p>
<div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Borazan mantarı nasıl pişirilir?</h2>
<p>Ekonomik değeri yüksek olan borazan mantarının pişirilmeden önce dikkatlice temizlenmesi gerekir. Konik şekli nedeniyle kir, toprak ve fark edilmesi zor atıklar barındırabilir. Bu nedenle temizlemek için en doğru yol mantarı<br />
uygun şekilde ikiye ayırmaktır. Bu işlem mantarın tepe kısmını farklı yönlere çekerek, kolayca ve parçalamadan yapılır. Aromaları en iyi alınacak şekilde; sote edilerek, tempura olarak ya da kurutularak pişirilebilir. Tempura yapılacaksa üst katmanın ince olmasına dikkat edilmelidir. </p>
<h2>Borazan mantarı neyle iyi gider?</h2>
<p>Borazan mantarının başka mantar türleriyle karıştırarak yenilmesi lezzet açısından tavsiye edilmez. Genel olarak beyaz şarapla eşleştirilen yemeklerle doğru bir uyum yakalayan borazan mantarı, deniz mahsülleri, tavuk, pirinç, makarna gibi yemeklerle oldukça dengeli bir lezzet sağlar. Hamur işlerine aromatik tatlar katar ve gurme pizza yapımında da kullanılır. Genellikle domates sosu eklenmeden hazırlanan beyaz pizzalarda tercih edilir.</p>

<p>Bilimsel adı Lepista Nuda olan cincile mantarı, 5-10 cm uzunluğundaki sap kısmı ve menekşe rengindeki şapkası ile tanınır. Cincile mantarının düz veya içe doğru kıvrık şapkasının rengi olgunlaştıkça kahverengiye döner. Mantarın çomak şeklindeki şişkin tabanı ise leylak rengindedir. Cincile mantarı halk arasında mavi cincile veya mor mantar ismi ile tanınır.</p>
<h2>Cincile mantarı nerede yetişir?</h2>
<p>Köknar ormanlarında ve iğne yapraklı ormanlarda bulunan cincile mantarı, ilkbahar mevsiminin sonları ile haziran ayının başlarında yetişir. Taze cincile mantarlarının ortası biraz çökük olur ve bazı yörelerde ekim ayına kadar bulunabilir.</p>
<p>Çürükçül bir mantar olduğu için çayırlarda, otların arasında ve çürümüş yaprak yığınları arasında büyüyen cincile, kümeler halinde yetişir. Küçük bir yapıya sahip olduğu için bulunması zordur. Cincile mantarı toplanırken çam mantarında olduğu gibi gövdesinden bükülüp kökünden koparmak gerekir.</p>
<h2>Cincile mantarının temizlenmesi ve saklanması</h2>
<p>Cincile mantarı böcekleri ve sinekleri çekmediği için temizlenmesi oldukça kolay bir mantar türüdür. Topraktan sökülen mantarın sap kısmı, şişkin tabanından kesilir ve şapkası fırça ile temizlenir. Temizlenen mantarlar hava sirkülasyonu olan bir fırında kurutularak kavanozlarda saklanabileceği gibi buzlukta da saklanabilir.</p>
<p>Cincile mantarı buzlukta saklanacak ise küçük parçalara bölünür ve tuzlu suda haşlanır. Haşlanan mantarlar süzüldükten sonra buzdolabında veya derin dondurucuda bir yıl saklanabilir.</p>
<h2>Cincile mantarının pişirme yöntemi nedir? Nasıl pişirilir?</h2>
<p>Kendine özgü aromatik kokusu ile mutfakta oldukça geniş bir kullanıma sahip olan cincile mantarı, kuvvetli bir tada sahiptir. Kuvvetli tadı nedeniyle birkaç dakika haşlanması gereken cincile mantarı, salçalı yemek olarak hazırlanır. Aynı zamanda tereyağı ile sotelenerek makarna soslarına katılan cincile mantarı, mangalda pişirilerek yenir. Farklı yörelerde ise çorbası yapılan cincile mantarı, soğanla sotelenerek kavurma yapılır.</p>
<p>Bolu mutfağında kuşbaşı etle birlikte pide ve börek gibi hamur işlerinde iç malzeme olarak kullanılır. Cincile mantarı börek dışında Kastamonu mutfağına özgü üçürdüm pilavının ana malzemesidir. Cincile mantarı sert bir tada sahip olduğu için hassas bünyeli kişilere dokunabilir. Özellikle çiğ olarak yenildiğinde zehirlenmelere neden olur. Alerjik ve hassas bünyeli kişilerin tüketmeleri tavsiye edilmez.</p>


<p>Morchellaceae familyasının bir üyesi olan kuzu göbeği mantarı, Morel veya Höbelen mantarı olarak da bilinir. Latince adı “morchella esculanta” olan kuzu göbeğine akçaağaç, kayın, fındık, karaağaç, çam ve dişbudak gibi ağaçların altında sıkça rastlanır. Yenilebilen mantarlardan olan kuzu göbeğinin, bal peteğini andıran şapka kısmında değişik şekillerde odacık ve oluklar vardır. Bu mantar ayrıca silindir şeklinde içi boş saplara sahiptir. Rengi krem, gri ile kahverengi arasında değişen kuzu göbeği mantarı, ilkbahar aylarında toplanabilir. Genellikle az miktarda yetişen mantar, Matsutake ve Trüf mantarı gibi hemcinsleri kadar olmasa da dünya piyasasında oldukça yüksek fiyatlara alıcı bulmaktadır. Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, İtalya, Almanya, İskandinav ülkeleri, Benelüks ülkeleri, İspanya gibi ülkelerin mutfak kültürlerinde önem arz eden bir mantardır. Kuzu göbeği mantarının dünya üzerinde bilinen 30 civarında türü vardır. </p>
<h2>Kuzu göbeği mantarının içerdiği vitamin ve mineraller nelerdir?</h2>
<p>Kuzu göbeği tam bir protein deposudur. Tek bir kuzu göbeğinde 1 kilogram dana etine denk protein vardır. 8 farklı amino asit içerir. B1,B2 ve C vitaminleri içermesinin yanı sıra kalsiyum, sodyum ve potasyum gibi mineraller barındırır.</p>
<h2>Kuzu göbeği mantarı nerelerde yetişir?</h2>
<p>Çürükçül bir mantar olan kuzu göbeği mantarı, İtalya, İspanya, Yunanistan ve Türkiye’de yetişir. Genellikle yabani halde yetişen mantarların üretimine yönelik sistematik kültürleme çalışmaları yapılmaktadır. Şehirleşmenin etkisiyle yıllık ürün verimi düşen mantar, olgunlaşmadan toplanması ve tekrar yetişmesini sağlayan kökü ile birlikte sökülmesi gibi nedenlerle de azalmaktadır.</p>
<div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Kuzu göbeği mantarını saklama ve pişirme yöntemleri nelerdir?</h2>
<p>Kuzu göbeği toplandıktan sonra uzun süre dayanamayan bir mantar türüdür. Hasat yapıldıktan sonra 10-15 gün içerisinde tüketilmesi gereklidir. Hemen tüketilemeyecek olan mantarlar kurutularak veya dondurularak saklanabilir. Hava geçirmeyecek ve güneş görmeyecek cam kaplarda ve buzdolabında fazladan 5-10 gün daha saklanabilir. Kokusu güzel olmayan kuzu göbeği mantarı, zehirli olmasa da atılır. Zehirli olan pek çok mantar türü ile karıştırılabildiği için uzman kişilerce toplanması gereklidir. Kuzu göbeği mantarının pişirme yöntemleri türlere göre değişiklik gösterir. Bazı kuzu göbeği mantarları sert olduğu için önceden suda kaynatılması önerilir. Kuzu göbeği mantarı çiğ olarak yenemez. Pişirilmeden önce çok iyi temizlenmesi gereken kuzu göbeği çorba ve böreklerde de kullanılabilir. Kuzu göbeği buharda yavaş yavaş pişirildiğinde daha lezzetli olur. Fransız mutfağının en lezzetli ve değerli yemeklerinden birisi olan salyangoz karışımlı kuzu göbeği mantarı bu yöntemle pişirilir.  Fazla miktarda tüketilmemesi gereken kuzu göbeği mantarı, fırında ve mangalda pişirmeye ise uygun değildir.</p>

<p>Boletaceae familyasından gelen ayı mantarı, yenebilen lezzetli ve etli bir mantar türüdür. Halk arasında “çörek mantarı”, “bolet mantarı” isimleriyle de bilinmektedir. Ülkemizde yaygın olarak yetişen ayı mantarının etli şapka kısmı, sap kısmından daha koyu renklidir. </p>
<p>Şapka kısmı 10-20 cm genişliğe ulaşmakla birlikte yarım küre şeklindedir. Her bölgede sıkça rastlanmasına rağmen fazla rağbet görmeyen ayı mantarı, özellikle Fransız ve İtalyan mutfağında önemli bir yere sahiptir.</p>
<h2>Ayı mantarı nerelerde yetişir?</h2>
<p>Ayı mantarına, haziran – kasım ayları arasında özellikle Karadeniz Bölgesi'nde sıkça rastlanmaktadır. Meşe, kayın, çam gibi ağaçların altında ve çevresinde görülebilmektedir. Bunun yanında yol kenarlarında, asitli topraklarda da ayı mantarına rastlanabilmektedir.</p>
<p>Büyümesinde ayın büyük etkisi olan ayı mantarı, toplandıktan sonra ortalama 8 saat içinde tekrar yetişmektedir. Ayı mantarının değeri ülkemizde yavaş yavaş anlaşılmakla birlikte marketlerden, yöresel pazarlardan, organik ürün satışı yapan alışveriş sitelerinden temin edilebilmektedir.</p>
<h2>Ayı mantarının içerdiği vitamin ve mineraller nelerdir?</h2>
<p>Ayı mantarının büyük bir kısmı sudan oluşmaktadır. Bu nedenle diyet yapanlar için mantar büyük önem taşımaktadır. 20-40 arası kalori değerine sahip olan ayı mantarı, düşük yağ ve karbonhidrat değerleri içerdiği için kalp ve damar hastalarının tüketmesi tavsiye edilmektedir.</p>
<p>Potasyum, fosfor, kalsiyum ve demir mineralleri yönünden zengin olan ayı mantarı; B1, B2, B3, B5 ve B7 vitaminleri sayesinde çocukların gelişiminde rol oynamaktadır. Bünyesinde barındırdığı zengin folik asit bakımından kansızlık hastalığına iyi gelebilmektedir.</p>
<div class="mobileContentRepeat"><div class="banner"><div id='div-gpt-ad-1469781094398-7' style='width:300px;'><script type='text/javascript'>googletag.cmd.push(function () { googletag.display('div-gpt-ad-1469781094398-7'); });</script></div></div></div><h2>Ayı mantarı toplarken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?</h2>
<p>Yabani olarak yetişen mantarların zehirli ya da yenilebilen mantar olduğunu ayırt etmek zor olduğu için, uzman kişilerce toplanmalıdır. Renginden ve görünüşünden emin olmadan mantar toplanmamalıdır. Çünkü benzer görünüşe ve renge sahip farklı mantar türleri  bulunabilmektedir.Ayı mantarları sinek larvaları tarafından işgal edilebilen bir mantar türüdür. Bu nedenle toplandıktan sonra dikkatle incelenmelidir. </p>
<p>Fazla büyük ya da az gelişmiş mantarlar toplanmamalıdır. Hayvanlar tarafından ısırılmış ya da topraktan koparılmış mantarlar toplanmamalıdır.Ayı mantarı hızlı bozulabildiği için toplandığı gün tüketilmelidir. Pişirilerek tüketilebilen ayı mantarı, çiğ yendiğinde ishal, mide bulantısı ve kusmaya sebep olabilmektedir. Bu durumda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.</p>

Tirmit Mantarı

Tirmit mantarı nerede yetişir ve nasıl saklanır?

Tirmit mantarının pişirme yöntemi nedir? Tirmit mantarı nasıl pişirilir?

Tirmit mantarı nasıl temizlenir?

Tirmit mantarının faydaları nelerdir?

Doyamayanlar için bir de videomuz var!

Sıkça Yenen Konular

Borazan Mantarı

Cincile Mantarı

Kuzu Göbeği

Ayı Mantarı

Yorumlar

Bir Tabak Daha?

Shiitake Mantarı

Bal Mantarı

Cincile Mantarı

Kültür Mantarı

Sığır Dili Mantarı

Vallahi Bırakmayız, Bir Tabak Daha?

Cincile Mantarı

Shiitake Mantarı

Ayı Mantarı

Borazan Mantarı

Şitake Mantarı

Sığır Dili Mantarı

Kültür Mantarı

İstiridye Mantarı

Kırmızı Reishi Mantarı

Çörek Mantarı

Çam Mantarı

Kuzu Göbeği