Bodrum mu desek, Dalaman mı, Fethiye mi yoksa Marmaris mi? Bir şehrin her bir köşesi mi bu kadar güzel, böyle nefis olur? Muğla hakkında ne söylesek az kalacak biliyoruz.
Işıl ışıl denizinden yemyeşil ormanlarına dek o doğal güzelliklerini saysak bir bir mesela, ne buraya sığar ne de yeter bu şehri anlatmaya. Köklü tarihini, kültürel değerlerini ise kitaplar yetmez anlatmaya. Bembeyaz evlerin arasında dinginliğin tadını çıkarmak desek, mis gibi denizinde yüzmeyi, her taşında apayrı hikayeler gizli antik kentlerini gezmeyi es geçmiş sayarız kendimizi, olmaz.
O yüzden biz ucundan kıyısından o zengin mutfağına değinmek için geldik bu kez karşınıza. Memleketi Muğla olanların akşam menüsüne destek olmaya, memleketinden ayrı düşenlerin burnunda tütecek lezzetleri hatırlatmaya, Muğla'ya bir kez bile olsa yolu düşenlerin anılarını canlandırmaya, hiç gitmeyenlere ise yepyeni ve nefis bir tatil rotası çizmeye kararlıyız.
Hadi, kalkın Muğla'ya gidiyoruz, bu nefis lezzetleri çok soğutmadan takılın siz de peşimize. 
Küçük bir not: Muğla mutfağının bütün zenginliklerini sığdıramayacağımızı biliyoruz ama siz "Listede şu yemek mutlaka olmalı" dediklerinizi bize yorum olarak yazın, mümkünse iştah açan fotoğraflarını ve nefis tariflerini de paylaşın.
Hazırlıklara şimdiden başlamalı: Muğla usulü tarhana çorbası
Muğla mutfağı öyle zengin ki tarhana çorbası için hazırlanan hamur bile iki farklı şekilde tutulabiliyor. Biri, tarhana otu, yoğurt ve buğday yarmasından yapılıyor ve topak tarhana ve tarhana aşı olarak da biliniyor. Öyle doyurucu oluyor ki ardından önünden başka yemek yemeden de sofradan tıka basa tok bir şekilde ayrılabiliyor insan.
Diğer tarhana çeşidi ise daha bol malzemeli. Yine içinde buğday yarması ve yoğurt bulunuyor ancak hamurun içine ek olarak nohut, fasulye, mercimek, soğan, salça ve biber gibi lezzetler de dahil oluyor. Rengi kırmızı olduğu için renkli çorba da deniyor bu lezzete. Besleyicilik ve doyuruculuk da elbette yine üst sıralara yerleşiyor. Bize de "Muğlalılar nasıl da şanslı" demek düşüyor.
Bir gün Bodrum'a yolunuz düşerse: Çökertme kebabı
Muğla'nın pek turistik ilçelerinden olan bodrum'a yolunuz henüz düşmediyse bir gün mutlaka düşsün deriz. özellikle Bodrum'la özdeşleşmiş olan bu nefis kebap, incecik çıtır çıtır patatesler, dana etinin en güzel hali ve süzme yoğurtla anlam buluyor. Daha önce yiyenlerin de hiç yememiş olanların da Bodrum'da en hasından bir çökertme kebabı yemesi şart oluyor.
En özel günün en özel tadı: Döş dolması
Et severlerin, "et yemeden doyamam" diyenlerin mutlaka Muğla'ya gidip bir tatması gereken bir lezzet. Evde aslına uygun, mis gibi bir döş kebabı yapmanız neredeyse imkansız, çünkü orijinal tarife sadık kalmak istediğinizde onu taş fırında yapmanız gerekiyor. Tadının güzelliği ise oğlak eti ve iç yapından geliyor. İçine ciğer ya da isteğe göre kuşbaşı et de dahil olduğunda tadından yenmiyor. Özellikle Kurban Bayramı gibi özel günlerde oldukça rağbet görüyor.
Denizden gelen: Ekşili balık
Denizin nimetlerinden de bolca faydalanan mutfaklardan olan Muğla mutfağı, özellikle Datça dolaylarında yapılan bu nefis ekşili balık ya da bir diğer adıyla balık celplemesiyle de oldukça ünlü. Mercan, sokkan ve hanoz gibi herkes tarafından pek de bilinmeyen balıklarla yapılan bu yemek, sarımsak ve salça gibi lezzetlerle farkını ortaya koyuyor.
Konu denizden açılmışken: Kefal dolması
Her türlü dolmayı afiyetle mideye indirenler olarak elbette kefal dolmasının da adını bile duyunca bir heyecanlanmadık değil. İçine balığa pek bir yakışan ve pirinç, soğan, maydanoz gibi malzemelerle hazırlanan bir harc hazırlanıyor, kefal ile buluşan karışım, sofralarda ziyafet oluyor. Balık pirinçlemesi de denilen bu yemek, kefal dışında başka büyük balıklarla da yapılabiliyor.
Onsuz olmaz: Keşkek
Neredeyse yurdun her bir yanında düğün, bayram gibi özel günlerde söz sahibi olan keşkek, Muğla'nın da olmazsa olmaz lezzetlerinden. Muğla usulü keşkekte buğdaya oğlak, dana ya da tavuk eti eşlik ediyor. Damak zevkinize göre seçeceğiniz ete ek olarak kırmızı biberli ve zeytinyağlı sos da tadına tat katıyor.
Bir köftesini yemeden dönmek olmaz: Muğla köftesi
Keşkek gibi ülkemizin dört bir yanının köfteleri de meşhur. Elbette Muğla'nın benzersiz mutfağı da bu konuda eksik kalacak değildi, iç yağıyla bambaşka bir lezzete dönüşen nefis köfteleriyle ününe ün kattı. Az malzemeyle çok ve büyük lezzetler ortaya koymanın maharetini gerektiren bu köfte, dana etinden çekilen kıymalarla hazırlanıyor, tabakta ona en çok domates ve biber gibi lezzetler eşlik ediyor. Özellikle Milas'ta pek bir sevildiğinden Milas köftesi olarak da biliniyor.
Sulu yemek mi: Oğlak yahni
Her şeyi sayarız da sulu yemeklerin Muğla mutfağındaki temsilcilerini unutur muyuz? Oğlak yahni, hem et hem de sulu yemek severlerin en gözde yemeklerinden. Adından da anlaşılacağı gibi kemikli oğlak eti kullanılarak hazırlanıyor bu yahni. Ama siz dilerseniz dana ya da kuzu etini de tercih edebilirsiniz yaparken.
Tabii ki eti de öyle kuru kuru yemiyorsunuz, yanına soğan, nohut, salça ve zeytinyağını yoldaş ediyor, tencerede onları bir güzel harmanlıyorsunuz ki tadını bulsun. O tadını bulunca, siz yerken kendinizi kaybedebilirsiniz ama söyleyelim. 
Çeşit çeşit adı, efsane tadı: Sulu kebap
Muğla kebabı ve kebap çorbası gibi çeşit çeşit adı olan bu efsane lezzet, Muğla'ya gidince tatmanız gereken lezzetlerin başında geliyor. Temelde 3 malzemeyle hazır ediliyor bu çorba: et, iç yağ ve su. Özellikle kışın soğuk günlerinde hastalıklardan korunmak için bolca tüketiliyor, sabah kahvaltı niyetine bile sulu kebap tercih edenler oluyor. Deneyince siz de günün her saati içmek isteyebilirsiniz, öyle güzel, öyle leziz...
Zamanını kaçırmamak lazım: Kabak çiçeği dolması
Kabak çiçeği dolması biraz nazlı bir yemek, çünkü kabak çiçeklerinin hem zamanı hemen geçiyor hem de sabah açıkken akşama doğru kapanmaya başlıyorlar. Bu yüzden de sabah açıkken toplamak, özenle iç harcını hazırlayıp bir güzel doldurmak gerekiyor onları. Bu kadar emek verince o da size karşılığını veriyor tabii, şekliyle gözünüzü gönlünüzü açmakla kalmıyor, tadıyla da damak çatlatıyor.
Börülcenin her türlüsü mis: Börülce ekşilemesi
Börülcenin bolca yetiştiği, iyi ki de yetiştiği yerlerden Muğla. Börülcenin değerini de çok iyi biliyorlar üstelik. Onu her türlü yemekte özenle kullanmayı, lezzetini çeşit çeşit sosla tatlandırmayı da ihmal etmiyorlar. Börülce ekşilemesi de bunun en güzel örneklerinden. Domates, sarımsak, nar ekşisi ya da koruk suyu gibi tatlarla buluşuyor börülce bu tarifte, güzel olmaz mı hiç? Oluyor, hem de en alasından.
Patlıcana güzelleme: Yağlı patlıcan yemeği
Patlıcanın yağla pek bir sıkı fıkı olduğunu zaten biliyorduk, bunu bir avantaja çeviren Muğla mutfağının bu nefis yemeğini görünce ayrı bir mutlu olduk. Tabii ki zeytinyağıyla bir araya geliyor patlıcan bu tarifte. Yanından yöresinden yeşil biber, domates, sarımsak ve soğan da eksik olmuyor haliyle. Birbirleriyle uyum içinde olan bu lezzetler aynı tabakta buluşunca nasıl bir şölene dönüyor o bir tanecik tabak, siz düşünün.
Ferah ferah: Kaya koruğu salatası
Deniz kerevizi ya da genevir olarak da bilinen kaya koruğu, deniz kenarlarında yetişen bir bitki aslında. Toplaması da tahmin edeceğiniz gibi biraz emek gerektiriyor. Ama kendine has öyle bir tadı var ki o verilen emeğe tamamen değiyor. Toplanıp evlere girince de hem taze taze hem de salamura yapılarak tüm yıl yenebiliyor. İşte bu salata da onun sarımsak, sirke, limon ve zeytinyağıyla bir araya gelmiş hali oluyor.
Anne elinden: Muğla halkası
Anne pastası veya Muğla pastası da denilen Muğla halkası, özene bezene hazırlanan bir hamur tatlısı. Un, zeytinyağı, şeker, yumurta ve karbonat gibi basit malzemelerle hazırlanıyor. İsteyenler içine dövülmüş ceviz içi de ekleyerek lezzetine lezzet katıyor. Hem doyurucu hem de tatlı krizine çözüm olacak bir güzel çıkıyor orataya.
Geleneklerin en ballısı: Lokma
Bir çeşit hamur tatlısı olan lokmayı bilmeyeniniz yoktur. Önemli günlerde komşulara, yakınlara hatta o an yoldan geçen herkese dağıtılmasıyla ünlüdür. Küçük yuvarlak hamurların kızartıldıktan sonra şerbet ya da balla buluşmasıyla ortaya çıkar bu güzellik.
Muğla'da da pek meşhur bir gelenektir hala. Muğla'nın ilçelerinden Datça'da yarım ay şeklinde yapılıp dalankıta olarak bilineni de vardır. Muğla'ya yolunuz düşerse ve lokma dağıtıldığını görürseniz mutlaka uğrayıp bu lezzeti denemeyi ve sıcakkanlı Muğlalıların sohbetlerine eşlik etmeyi unutmayın. Böyle güzel deneyimler hayatta her zaman insanın karşısına çıkmıyor çünkü.
Küçük bir öneri: Muğla'ya giderseniz bu lezzetleri tadın ama dönerken de yanınıza cevizli sucuk, kabak peskeli ve çitirmek ya da susam helvası olarak bilinen tatlardan almayı unutmayın. Hem sevdiklerinize dağıtmak hem de bol bol Muğla lezzeti denemek için çantalarınıza doluşturun şehre özgü bu lezzetlerden.
Yorumlar
1