Kış geldi, ayva mevsimi de. Dünyanın bir çok yerinde unutulmuş bu güzel meyve bizim hala baş tacımız. Zamanında Altın Elma olarak nitelendirilen bu meyve Batı'da popülerliğini yüzyıl başında kaybetmeye başlamış, pişirilmesi zahmetli olduğu için yerini portakal, elma ve armuta bırakmış. Oysa uğruna şiirler yazılan hatta Truva Savaşı'nı başlatan meyvedir mitolojide.
Hikayesini dinlemek adına en önde yeriniz hazır.
Savaşlar başlatan meyve
Zeus, Akhilleus'un annesi ve babası Thetis ve Peleus'un evlilik törenleri şerefine bir ziyafet verir. Fakat bu ziyafete Eris davet edilmez. Törene haklı olarak sinirle gelen Eris, ''En güzel olan için'' diye bağırarak bir altın elma (ayvadır bu meyve) fırlatır. Hera, Athena ve Afrodit meyve üzerinde hak iddia ederler.
Bunun üzerine de Zeus'tan aralarında en güzelin kim olduğunu seçmesini isterler. Bu seçimi yapmakta isteksiz olan Zeus, bu görevi Paris'e verir. Hera, Paris'e onu Avrupa ve Asya'nın kralı yapmayı önerir. Athena ise savaşta kullanabileceği bilgeliği ve yetenekleri vaat eder.
Son olarak yanında Kharitler ve Horalar olan Afrodit dünyanın en güzel kadınının aşkını vermeyi teklif eder. Bu kadın Yunan kralı Menelaos'un karısı Spartalı Helen'dir. Paris, Afrodit'in önerisini kabul eder ve onu altın elma ile ödüllendirir. Yunanların düşmanlığını kazanmak pahasına Helen'i alır ve böylece Truva Savaşı başlar.
Dünyanın en yaşlı meyvelerinden biri
Ayvanın ana vatanı Kafkaslar. Dünyanın en yaşlı meyvelerinden sayılıyor aynı zamanda. Bu topraklar dağlık olsa da birçok tür burada doğmuş ve dünyaya yayılmış. Tıpkı üzüm gibi. Oradan da Anadolu'ya göç etmiş ve bu toprakları benimsemiş. Hala dünyanın en büyük ayva üreticisi Türkiye.
Aycanın içi sert, kesmesi, hatta yutması zordur. Halk arasında kusur ve kabahat işleyenler için ''Ayvayı yedin'' deyimi sıkça kullanılır. Ama kim sevmez yakut gibi parlayan bir ayva tatlısını, yanında bembeyaz kaymağı ile birlikte. Elma ve armut lezzet bakımından rekabet edemezler ayva ile çünkü meyve ile yapılan tatlıların en lezzetlisi, en alımlısıdır.
Osmanlı mutfağının göz bebeklerinden sayılırmış
Ayva, Osmanlı mutfağında da çok sık kullanılan bir meyveydi. Özellikle kuzu ve dana yahnilerde. Bu güzel meyveyi pencere önüne koyduğunuzda evinizi ya da mutfağınızı limon çiçeği, vanilya ve ananas kokularından oluşan mis gibi bir parfüm kokusu kaplar. Bu güzel parfüm kokusu girdiği her yemeğe şahane lezzetler katar. Piştiğinde ise beyaz rengi sihirli bir şekilde koyu pembeye dönüşür.
İster tatlılarda , ister yemeklerde kullanılan veya üzerine limon sıkılarak servis edilen ayvanın tadına doyum olmuyor.
Ayvayla üzerine kıssadan hisseler paylaştık sizlerle. İç ısıtan hikayeleriyle bir kez daha ''Ne güzelsin'' dedirtti bizlere.
Yorumlar
1