Yeni doğum yapmış ve ilk bebeğini dünyaya getirmiş anneler, özellikle ilk ayda bebeklerindeki doğal gelişim seyri konusunda hem çok heyecanlı hem de kaygılı olabilirler. Ancak yüzyıllardır edinilmiş deneyimler ve bilimsel gerçekler, 1 aylık bebek gelişimi konusunda endişeye mahal olmadığını işaret ediyor. Yeni doğan bebeklerin uyku, beslenme, fiziksel ve sosyal gelişimleri bebeklere özgü küçük farklılıklar gösterse de, aslında tüm bebekler aynı yoldan geçiyor.
Annelerin öncelikle, bebeklerinin özellikle doğumdan sonraki ilk hafta süresince reklam fotoğraflarındaki gibi pespembe ve pürüzsüz olmayacağını bilmesi gerekiyor. Aylarını anne karnında küçük sıvı dolu bir kesede geçiren bebeğin dış dünyaya alışma sürecinde ilk birkaç hafta kaş ve alın bölgesinde kızarıklıklar, burnunda basıklık ve kafa şeklinde hafif şişkinlikler görülebiliyor. Ancak tabii ki annelerin bu süre boyunca gözlerine anormal gelen şişlik ve kızarıklıkların mutlaka bebeğin takibini yapan doktorla paylaşılması gerekiyor.
Uyku
9 ay boyunca zamanının hemen hemen tümünü anne karnında uyuyarak geçiren bebekler, eğer bir sağlık problemi bulunmuyorsa ilk aylarda günde ortalama 15 ila 20, hatta bazı bebeklerde 22 saatini uyuyarak geçiriyor. Ancak uyanık olduğu saatlerin mutlaka gündüz olması gerekmediğini bilmek gerekiyor. 40 haftasını karanlık bir ortamda geçiren bebeğin gece ve gündüz arasındaki farkı anlamasına yardımcı olmak için gündüz saatlerinde beslenirken ve altı değiştirilirken normal tonlarda konuşup, gece saatlerinde karanlık bir ortamda beslemek, gerekirse fısıldayarak konuşmak ve hatta tamamen sessiz olmak gerekiyor. Uzmanlar gece saatlerinde gerekmedikçe bebeklerin altının bile değiştirilmemesi gerektiğini belirtiyor.
Yeni doğan bebeklerin uyku pozisyonları kusma tehlikesine karşı dikkatli olmak kaydıyla yüz üstü, sırt üstü ya da yan yatırmakta bir sakınca bulunmuyor. Ancak uzun süre aynı pozisyonda yatırmanın kafatası şeklinin değişmesine sebep olmaması için kafa pozisyonunu ara sıra değiştirmek gerekiyor. Yan yatırılan bebeklerin sırtını küçük bir yastık ya da battaniyeyle destekleyip denge sağlamak tavsiye ediliyor. Uzmanlar ayrıca bebeklerin ilk aylarda beşik gibi küçük ve dar yataklarda yatırılmalarının anne karnında geçirdikleri zamandan sonra yabancılık çekmelerini engellediğini belirtiyor.
Beslenme
Özellikle ilk aylarda bebeğin beslenmesi için en öncelikli besin şüphesiz ki anne sütü. Tamamen steril bir ortamdan dış dünyaya geçiş yapan bebeğin bağışıklık sistemini ve gelişmesini sağlamak üzere gerekli her şeyi barındıran anne sütünün sadece bir besin değil, aynı zamanda hastalıklara karşı koruyucu özelliğini unutmamak gerekiyor. Aksi gerekmedikçe ve doktor tavsiyesi olmadan ek besin takviyesi yapılmasına gerek bulunmuyor. Yeni doğan bebeklerde emzirme sıklığı konusunda bir kural olmadığı gibi, belirleyici olanın bebeğin iştahı olduğunun altı çiziliyor. Anne sütünün yeterli olduğu durumlarda ilk ay bebeğe ekstra su verilmesine de gerek görülmüyor. Emzirdikten sonra da emmeye devam etmeye çalışmanın bebeklerde bir refleks olduğunu ve bunun bebeğin doymadığı anlamına gelmediğini bilmek gerekiyor. Beslenme sonrası ağlamaya devam eden bebeklerin gaz ya da dışkılama problemi yoksa, uzmanlara göre anne şefkati ile sakinleşmesi çok zaman almıyor.
Fiziksel gelişim
Yeni doğan bebekler ilk günlerde anne karnında yuttuklarından ötürü siyah – yeşil, yapışkan dışkılasalar da yaklaşık 1 hafta sonra dışkının rengi genellikle açık sarıya doğru döner. İlk günlerde 4-5 defa olan dışkılama, kimi durumlarda 10-12 sefere çıkabilir. Dışkılama sıklığı bebeğin doyduğu anlamına gelir ve uzmanlara göre bunda endişe edilecek bir durum yoktur. Yalnızca anne sütüyle beslenen bebeklerde dışkı sulu ve sık aralıklarda olabildiği gibi, hazır mamayla beslenen bebeklerde dışkılama sayısı daha az ve rengi soluk olabilir. Bebekler büyüdükçe dışkılama sayısı azalır.
Sosyal gelişim
Yeni doğan bebekler ilk ay yalnızca 15 ila 30 cm aralığında bir görüş alanına sahip bulunuyor. Genellikle koyu, parlak ya da kontrast renklerdeki objeler dikkatini çekerken, bebek emzirme esnasında annesini görüp tanımaya başlıyor. Her ne kadar görme yetisi henüz gelişmemiş olsa da, bebekler hamilelik süresince en fazla duyduğu ses olan anne sesini ilk ayda da tanıyıp tepki vermesi normal karşılanıyor. Dış sesleri anne karnındayken de duymuş olsa da, yüksek ve ani seslerden ürkerek reaksiyon göstermesi de bir o kadar doğal bulunuyor.
Aşı takvimi
Yeni doğan bebeklere ilk 1 aylık süreçte; 1. doz doğumdan hemen sonra, 2. doz ilk ay içerisinde olmak üzere iki defa Hepatit B aşısı yapılır.
1. ayın sonunda bebekler neler yapabilir?
İlk ayın bitiminde bebekler, düz bir yüzeye veya karnının üzerine yatırıldıklarında kafalarını kısa süreyle kaldırabilir, yana dönmeye çalışabilir, ağlamanın dışında bazı sesler çıkarabilir, kendiliğinden gülebilir ve hatta annenin gülüşüne karşılık verebilirler.
Yorumlar
0